متن کامل خطبه نماز جمعه ۱۴۰۰/۱۲/۱۳
استان البرز، شهرستان کرج
توسط آیت‌الله حسینی همدانی
بِسمِ‌الله الرَّحمَنِ الرِّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّ‌العالَمینَ وَالصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ
اَلعَبدِ المُوَیَّد وَالرَّسولِ المُسَدَّد اَباالقاسِمِ المُصطَفی مُحَمَّد
وَ عَلی آلِه الطَّیِبینَ الطّاهِرینَ المَعصُومِینَ سِیَّما بَقِیَّهِ اللهِ الاَعظَم فِی الاَرَضِینَ
وَاللَعنَهُ الدّائِمَه عَلی اَعدائِهِم اَجمَعینَ مِنَ الآنِ اِلَی قیامِ یَومِ الدّین
عبادالرحمان اوصیکم و نفسی بتقوی الله. متقین همه را دعوت به حیات طیبه می‌کنند که این حیات طیبه در سایه عدالت محقق می‌شود.
بحث ما راجع به عدالت بود. امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ضمن چند روایت با بیانات مختلف تأکید فرموده‌اند که: صلاح مردم در اجراى عدالت است. یا بندگان خدا را اجراى عدالت اصلاح مىکند و بس.
این کلام هم مخصوص کسی است که در سراسر عمرش چه در امور شخصی و چه اجتماعی از عدالت سخن گفته و به عدالت رفتار کرده است؛ یعنی وقتی رسماً مسئولیت اداره جامعه را به دست گرفت با عدالت رفتار کرد؛ چون او برای حکومت بر مردم ساختاری عقلائی و عادلانه در نظر دارد که بدون عدالت‌خواهی به مقصد نمی‌رسد.
کسی که طبیب دردهای جامعه است و مشکلات اقشار مختلف مردم را چون با آنان نشست‌وبرخاست داشت از نزدیک لمس کرده بود، بر چیزی غیر از عدالت تأکید نکرد و حتی عدالت را برتر از جود و بخشش دانست که قبلاً اشاره کردم.
و زهرای اطهر هم در خطبه‌اش فرمود: عدل را خداوند مایه آرامش دل‌ها ساخت. این جایگاه و رفعت مقام عدالت است.
در قسمتی از آیه ۲۴ از سوره مبارکه انفال فرمود: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ، إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ…» ای اهل ایمان هنگامی‌که خدا و پیامبرش شمارا به حقایقی که به شما (حیات معنوی و) زندگی (واقعی) می‌بخشد، دعوت می‌کنند، اجابت کنید…
این آیه خیلی آیه‌ی امیدبخشی است. چون قرآن براى هدایت بشر به سمت سعادت دنیا و آخرت نازل‌شده، انسان را به چیزی فرامی‌خواند که اجتماع بشری را زنده می‌کند و جامعه بشری به آن احتیاج دارد «لِما یُحْیِیکُمْ» یعنی زندگی‌بخش، یعنى حیاتى همراه با آرامش و ارزش‌های معنوی.
باید ببینیم معنای آیه چیست. همیشه باید چیزی را که نمی‌دانیم سؤال کنیم. خصوصاً مسائل علمی را که رسول خدا فرمودند: دانش گنجینه‌هایی است و کلیدهای آن‌ها پرسش است. پس رحمت خدا بر شما بپرسید که براثر آن چهار نفر پاداش می‌یابند: پرسنده، گوینده، شنونده (که کلام آن‌ها را می‌شنوند) و دوستدار آنان (که از این مجلس و این پرسش و پاسخ خوششان می‌آید).
خب خدای تعالی هم در ضمن دو آیه لااقل فرموده است: «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ» از اهل ذکر بپرسید اگر نمی‌دانید. خب اهل ذکر چه کسانی هستند؟ در روایات متعدد اهل‌بیت عصمت را اهل ذکر معرفی کرده است.
یعنی برای اینکه معنای این آیه را خوب بفهمیم خدمت معصوم علیه‌السلام می‌رسیم و سؤال می‌کنیم. امام باقر علیه اسلام در شرح این آیه شریفه فرمودند: آنچه مایه زندگی است ولایت علی بن ابی‌طالب است که اگر از او پیروى کنید و ولایت او را داشته باشید، دو ثمره دارد؛ تشکّل شما قوىتر مىشود و اجراى عدالت را بیشتر در میان شما دوام مىبخشد.
این ولایت دو کار می‌کند، تشکل را قوی می‌کند و عدالت را مستمر می‌کند. این همان است که اول بحث از امیرالمؤمنین علیه‌السلام عرض کردم که حضرت فرمودند: صلاح مردم در اجراى عدالت است؛ و این عدالت در همه‌جا باید باشد. عدالت قضایی، عدالت اجتماعی، عدالت فرهنگی، عدالت سیاسی، عدالت آموزشی و امثال این‌ها.
درباره عدالت آموزشی یک روایت بخوانم. شخصی است به نام حسّان که معلّم بود، مىگوید: از امام صادق علیه‌السلام درباره شغل معلّمى به تعبیر ما شاگرد پروری و مدرسه دارى و امثال این‌ها پرسیدم، فرمود: براى یاددادن (تعلیم)، مزد نگیر. گفتم: آیا شعر و نامه‌نویسی و مانند آن‌ها را حق‌دارم بنا بر قرارى عملى کنم (و مزد بگیرم) فرمود: آرى، پس‌ازآنکه کودکان در تعلیم نزد تو یکسان باشند و برخى از ایشان را بر برخى دیگر برتر نشمارى. این عدالت آموزشی است.
حتی در نوع رفتار با فرزندان روایات متعدد داریم که با عدالت برخورد کنید. البته محبت امری است که نسبتش اختیارش دست خود انسان نیست. بالاخره انسان کسی را بیشتر از دیگری دوست دارد. در محبت کردن به دیگران هرگز انسان نمی‌تواند عدالت را رعایت کند؛ اما در نوع برخورد در مسائل ظاهری می‌شود رعایت کرد مثلاً در تقسیمات اموال و در چیزهای ظاهری و مادی و دنیایی می‌شود عدالت را رعایت کرد اما اینکه افراد را هم‌اندازه دوست داشته باشیم این در حتی فرزندان قابل اجرای عدالت به معنای خاصش نیست.
رسول خدا به کسى که به یکى از فرزندان خود چیزى داد فرمود: آیا به همه فرزندانت مثل آن چیز را مىدهى؟ گفت: نه. فرمود: از خدا بترسید و میان فرزندان خود به عدالت رفتار کنید.
سؤال دیگر؛ چرا مردم را فقط اجراى عدالت اصلاح مىکند؟ شاید جهت این باشد؛ (عدالت اقتصادی) فقر ضد عدالت است همان‌طور که زیاده‌خواهی و رانت خواهی و امثال این‌ها که به تعبیر قرآن تکاثر، ضد عدالت است؛ و هر دو این‌ها عامل فساد انسان هستند، هم‌عقیده را خراب می‌کنند هم اخلاق را. ریشه ولنگاری اخلاقی و از بین رفتن خانواده و برهم خوردن نظم اجتماع همین است.
اما عدالت بخصوص عدالت اقتصادی، در تربیت و اخلاق و فرهنگ تأثیرگذار است؛ و باید در همه این امور توجه داشته باشیم که منشأ عدالت به همه شقوقی که دارد، عدل الهی است.
و برقراری این عدل و عدالت امری دست‌یافتنی است و الا خدای حکیم امر به آن نمی‌کرد. البته موانع اجرا فراوان است نظیر کوتاهی و عدم تعهد و دنیادوستی و قدرت‌طلبی و هوس مداری و صاحبان نفوذ و کسانی که ممانعت از اجرای احکام اسلام می‌کنند هرکدام به نحوی جلوی اجرای عدالت را می‌گیرند.
اما آنچه مسلم است این است که نمی‌توان باکسانی که اعتقادی به عدالت و اجرای آن ندارند عدالت را برقرار کرد. لذا نظام اسلامی اول باید دست چنین افرادی را از مسئولیت‌ها و اموال عمومی و امثال ذالک قطع کند.
کسی که مال‌دوست است، دنیاطلب است، سازش‌کار است، رانت‌خوار است و امثال این بلاها به جانش افتاده، آیا خودش می‌تواند با این‌ها مبارزه کند؟! نمی‌تواند. مسئول جایی است و خودش اهل رانت است، بعد می‌خواهد مبارزه با رانت کند؟ خب نمی‌شود. افرادی را که سرکار می‌گذارد کسانی هستند که با او رابطه مالی و روابط مختلفی دارند؛ که در نظام اسلامی اگر بخواهد عدالت برقرار شود آن افراد باید سرکار نباشند.
لذا امیرالمؤمنین سلام‌الله‌علیه فرمودند چنین شخصی ظالم است. لااقل به خودش ظلم می‌کند و کسی که به خود ظلم می‌کند چطور درباره دیگران به عدل رفتار می‌کند. خداوند فرمود: «لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ» عهد من به ظالمین نمی‌رسد.
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ ﴿٣﴾ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّ‌العالَمینَ اَلصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ اَبَالقاسِمِ مُحَمَّد
وَ صَلِّ عَلَی اَمیرِالمُؤمِنینَ عَلیِ بنِ اَبی طالِب وَ عَلَی فاطِمَهَ الزَّهرا سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ
وَ عَلَی الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِّدَی شَبابِ اَهلِ الجَنَّه وَ عَلَی عَلیِ بنِ الحُسَینِ وَ مُحَمَّدِ بنِ عَلی
وَ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّد وَ موسَی بنِ جَعفَرِ وَ عَلیِ بنِ موسی وَ مَحَمَّدِ بنِ عَلی وَ عَلی بنِ مُحَمَّد
وَالحَسَنِ بنِ عَلی وَ الخَلَفِ القائِم الحُجَّه حَجَجِکَ عَلی عِبادِک وَ اُمَنائِکَ فِی بِلادِکَ
خودم و همه‌ی شما نمازگزاران محترم را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت می‌کنم. اهل تقوا از یاد مرگ غافل نیستند. مرگ را ادامه زندگی در سرای دیگر می‌دانند که باید برای آن سرا در دنیا زاد و توشه فراهم کنند.
مولانا امیرالمؤمنین علیه‌السلام در حکمت ۱۸۲ از حکم نهج‌البلاغه به هشت پند و موعظه اشاره فرمودند که ترجمه آن را برای استفاده از وقت عرض می‌کنم. حضرت فرمود: انسان در دنیا هدف تیرهاى مرگ است، غارت‌شده‌ای است که درد و بلاها به‌جانب او شتابانند. با هر آشامیدنش گلوگیر کردنى و با هر لقمهاى غم‌هایی همراه است. هیچ‌کس به نعمتى نمىرسد مگر به قیمت جدا شدن از نعمت دیگرى و روزى از عمر خود را استقبال نمىکند مگر با جدا شدن از روزى دیگر از عمر خود، پس ما خود به مردن‌ها کمک مىکنیم و نفوس ما در معرض نابودی‌هاست، پس از کجا ما به جاودانگى امیدوار باشیم درصورتی‌که این شب و روز براى کسى حرمت قائل نشدند مگر اینکه زود از آن حالت به ویران کردن ساختهها و پر کردن جمع آوردههاى خود پرداختند.
در این هفته مناسبت‌های متعددی داریم. امروز اول ماه شعبان المعظم است. بر همه شما امروز و اعیاد این ماه مبارک باشد. مقدمه ورود به ماه رمضان است و باید خیلی مراقب بود. اعمال فراوانی دارد که هرکس به‌اندازه وسع انجام دهد بهره می‌برد بخصوص روزه که امام رضا علیه‌السلام فرمود: رسول خدا در ماه شعبان بسیار روزه می‌گرفت و اگر از همسران رسول خدا روزه قضای ماه رمضان سال قبل به گردن داشتند تا ماه شعبان به تأخیر می‌انداختند.
و می‌فرمود شعبان ماه من است و برترین ماه‌ها بعد از رمضان است، پس هر کس یک روز از آن را روزه بگیرد من در قیامت شفیع او خواهم بود. شفاعت پیامبر خیلی مهم است. یا در روایت دارد که حضرت فرمودند: هر کس دو روز آن را روزه بگیرد گناهان گذشته او بخشیده می‌شود و اگر کسی سه روز روزه بگیرد به او گفته می‌شود اعمال خود را از سر بگیر.
بعض اوقات افراد شکایت می‌کنند از وسوسه‌های روحی و یا پریشان‌حالی. مرحوم شیخ صدوق در کتاب شریف خصال روایتی را نقل می‌کند که؛ امام صادق علیه‌السلام فرمود: امیرالمؤمنین علیه‌السلام در جلسه‌ای با اصحاب خود برای آبادی دین و دنیای مؤمن چهارصد نکته به آن‌ها آموختند که یکی از آن نکات این است: روزه ماه شعبان وسوسه‌های درونی و پریشانی خاطر و آشفتگی‌های قلبی را از بین می‌برد. از این خواص غافل نباشید، از مناجات و دعا و استغفار غافل نباشید. بخصوص مناجات شعبانیه. در این ماه زیاد صلوات بفرستید. صدقه بدهید.
اتفاقاً تقارن خوبی پیدا کرد با ۱۴ اسفند که آغاز هفته احسان و نیکوکاری است و روز ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه. فرصت را غنیمت بشمارید و اقدام داشته باشید بخصوص که پایان سال است و افراد گرفتار و نیازمند منتظر احسان شما هستند؛ و مردم ما در این زمینه همیشه خوش درخشیدند که باید قدردان بود. قرض‌الحسنه را توسعه بدهید. این سنت حسنه‌ای است که خیلی از گرفتاری‌ها را حل می‌کند. متأسفانه بانکداری ما آن نصاب لازمی را که باید داشته باشد ندارد. ولی این سنت قرض‌الحسنه اگر در بین مردم توسعه پیدا کند خیلی خوب است. اگر هم کسی به‌تنهایی نمی‌تواند چند نفر باهم پولی را روی‌هم بگذارید و به کسی قرض بدهید و مشکل کسی را حل کنید. چند برابر ثمره دنیایی و آخرتی دارد.
یکی از صدقات پرسود که در روایت هم به آن تأکید شده است درخت‌کاری است؛ که ۱۵ اسفند روز درخت‌کاری و هفته منابع طبیعی تجدید پذیر است. قبل از خطبه‌ها برادر بزرگوارمان مدیرکل مربوطه، مطالبی را خدمت شما بیان کردند و خدماتی که در این عرصه در استان انجام‌گرفته را و فعالیت‌های خوبی که شده است را شرح کردند. من دیگر آن‌ها را تذکر نمی‌دهم. کارهای خوبی شده است و ان‌شاءالله همین مسیر ادامه پیدا کند. البته هر چه هم که کار شود کم است. ما بیشتر از این‌ها احتیاج داریم؛ بخصوص در استان باید کارهای بیشتری انجام شود. در این هفته کسی که می‌تواند اقدامش را داشته باشد.
من در سال‌های قبل روایات متعددی راجع به این مهم برای شما خواندم. بالاخره همه شما می‌دانید که ما در حفظ منابع حیاتی خودمان مثل آب‌وخاک و محیط‌زیست و هوا و امثال این‌ها کوتاهی‌هایی داریم که باید جبران کنیم. اساساً یکی از وظائف دینی متدینین با توجه به سفارش‌های اکید اولیاء دین، نگهداری و حفاظت از همین آب‌وخاک و محیط‌زیست است.
هرکسی اجازه ندارد آب را هر طور که دلش خواست مصرف کند. من این را مکرر عرض کردم. آب جزو مباحات اولیه است و کسی مالک آن نیست. حتی سازمان آب هم مالک آب نیست. به خاطر تصفیه کردن و رساندن آب از مبدأ به مقصد برای عملیاتی که انجام می‌دهند پول می‌گیرند. این‌طور نیست که کسی بگوید من پول آب را می‌دهم. با پول دادن کسی مالک آب نمی‌شود؛ لذا حق ندارد کسی تصرف مسرفانه کند، تصرف ناعادلانه کند. پولی که شما می‌دهید پول مقدمات کار و رساندن آب از جایی به‌جای دیگر است که آن‌هم با مقدار زیادی یارانه و این‌جور چیزها همراه است. قیمت واقعی آن نیست. قیمت پمپاژ آب بعضی وقت‌ها از منطقه‌ای به منطقه دیگر خیلی بیشتر می‌شود از مقداری که شما پول قبض را می‌دهید؛ بنابراین اجازه مصرف زیاد از حد آب را ندارید. بزرگان را ببینید که یک لیوان آب را نصفش را می‌خوردند و نصفش را برای نوبت بعد نگه می‌داشتند. حالا ما شیر را باز می‌گذاریم برای کارهای جزئی که می‌خواهد انجام شود. این آبی که با زحمت به دست می‌آید. الآن سدها را ببینید. ما در نابود کردن منابع استاد هستیم؛ در نابودی آب، هوا، خاک، محیط‌زیست. مؤمنین با توجه به روایات باید اهمیت بیشتری بدهند.
حتماً درخت بکارید و مقید باشید درخت مثمر بکارید. افراد خوش‌ذوقی را دیدم که پشت‌بام منزل خود را برای کاشت گل و گیاه آماده کرده بودند. این صدقه را در این ماه انجام دهید ثواب مضاعف خواهید داشت. به هر تقدیر لحظه‌لحظه ماه را غنیمت بشمارید. نیمه شعبان را به احیاء فراموش نکنید. خدمت به پدر و مادر صدقه است. این صدقه را در این ماه بیشتر کنید. احیای شب نیمه شعبان را هم فراموش نکنید که فضائلی دارد که در نوبت خودش عرض خواهم کرد.
سوم شعبان، سال گشت ولادت نورانى سرور و سالار شهیدان امام حسین علیه‌السلام است که روز پاسدار نامیده شد. تا آنچه لازمه پاسداری از اسلام و انقلاب است را پاسداران از نهضت عاشورا و امام حسین علیه‌السلام فرابگیرند. این روز بر همه پاسداران مکتب اهل‌بیت و انقلاب مبارک باشد.
یکی از وجوه مشترک نهضت عاشورا با انقلاب اسلامی که از آن پاسداری می‌شود، جنگ نابرابر و مظلومیت جبهه حق است. کسانی که در این جبهه نبرد می‌کنند باید روحیه تکلیف گرا داشته باایمان قوی و یقین به هدف، اهل ایثار و از خود گذشتن باشند.
این نیرو با این روحیه توانسته است تا امروز به‌عنوان یک نیروی راهبردی در مقابل هجوم توطئه‌های سهمگین و فتنه‌های پیچیده استکبار و عناصر داخلی آنان بایستد و از اسلام و انقلاب دفاع کند و حتی کمبودهای مادی و محدودیت‌ها را با تلاش جهادی از بین ببرد.
دشمنان نقش سپاه را در حفظ و پیشبرد انقلاب، تبدیل ایران به یک قدرت مؤثر و برتر منطقهاى، شکلدهى به جبهه مقاومت و بیدارى اسلامى در جهان اسلام، به شکست کشاندن سیاستهاى آمریکا و رژیم صهیونیستى در منطقه را خوب می‌دانند. لذا این عزیزان در کانون تهاجم بیگانگان و دشمنان انقلاب و جریانهاى ضدانقلاب و لجن پراکنی آنان و گاهی دوستان نادان قرار می‌گیرند.
شناخت این نهاد از جهت ماهیت، نقش و عملکردی که برای اهداف اسلام و انقلاب دارد، براى مردم و به‌ویژه جوانان در گام دوم انقلاب یک ضرورت است. البته این را دشمنان انقلاب و استکبار جهانی و صهیونیست‌های جنایت‌پیشه بدانند در دفاع از اسلام و انقلاب، ملت ایران همگی پاسدارند.
امام حسین علیه‌السلام اسوه جهاد فى سبیل الله است؛ و به تعبیر رهبر معظم انقلاب هر موضوعی که متعلق جهاد قرار می‌گیرد حتماً دشمن دارد و باید از آن حراست کرد؛ و هم‌چنین فرمودند: هر میدانی، جهاد متناسب خودش را دارد.
خوب است در این نوبت به اقسام جهاد اشاره‌ای کوتاه داشته باشم.
الف) جهاد صغیر: که طبق روایات تعداد زیادی از فضائل زیرمجموعه آن است. مثلاً خدمت به خلق. امام صادق علیه‌السلام فرمودند: مسلمانی که به دیدار برادر مسلمانش برود و برای برآوردن حاجتش برخیزد و در پی برآوردن حاجت وی تلاش کند، همچون مجاهد درراه خداوند است. یا فرمودند: برآورنده حاجت برادر دینی همچون کسی است که در جنگ بدر و اُحد درراه خدا، به خون خویش آغشته است.
مورد دیگر جهاد صغیر جهاد علمی. امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمودند: کسی که در طلب علم می‌رود، همچون کسی است که درراه خدا جهاد می‌کند. البته علمی که مفید به حال جامعه و مردم باشد.
ب) جهاد اصغر: که مبارزه و جنگ مسلحانه با کفار، مشرکین و منافقین است؛ که یکی از بهترین بیانات درباره اهمیت داشتن روحیه مبارزه و انقلابی و جهادی و آثاری که دارد را امیرالمؤمنین علیه‌السلام در خطبه ۲۷ فرمود. (باز یک عده کج‌اندیش بد برداشت نکنند؛ خطبه ۲۷ را مطالعه کنید) فرمود: «إنّ الجَهَاد… هُوَ لِباسُ التَّقْوی». جهاد جامه‌ی تقواست. لباس انسان را از سرما و گرما حفظ می‌کند و درعین‌حال نشانه وقار و متانت شخص هم هست.
روحیه جهادی و انقلابی هم زره نفوذناپذیر الهی است و هم سپر مطمئن الهی است؛ یعنی هم پیشگیری است و هم بی‌اثر کردن حملات. کسی و یا ملتی که این دو را دارد پیروز است و شکست ندارد. این عبارت را در همان خطبه ۲۷ بخوانید که مجاهد دارای زرهی نفوذناپذیر «درع» می‌گوید یعنی زره؛ و یک سپر مطمئن است. این دو، دو کار می‌کنند. سپر کار زره را انجام نمی‌دهد. یکی حملات را بی‌اثر می‌کند، یکی پیشگیری می‌کند. مجاهد این دو را دارد.
ج) جهاد کبیر: که در آیه ۵۲ سوره مبارکه فرقان به آن اشاره کرد. «فَلَا تُطِعِ الْکَافِرِینَ وَ جَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا کَبِیرًا». رهبر معظم انقلاب فرمودند: جهاد کبیر یعنی… جهاد برای عدم تبعیت، برای عدم دنباله‌روی از دشمن؛ که این بیان باید نصب العین همه بخصوص دستگاه دیپلماسی باشد که باید اهل جهاد کبیر باشند. البته همه مردم باید باشند.
د) جهاد اکبر: که مبارزه با نفس را جهاد اکبر گفته‌اند چون دشمنش دشمن‌ترین دشمنان ماست «أَعْدَی عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَینَ جَنْبَیک». بدترین دشمن خودمان، خودمان هستیم.
ه) جهاد افضل: که در روایات به همین عنوان مواردی آمده است، یکی از آن‌ها حق گوئی و عدالت‌خواهی است. مثلاً رسول خدا فرمودند: «أَفْضَلُ اَلْجِهَادِ کَلِمَهُ حَقٍّ [عَدْلٍ] عِنْدَ سُلْطَانٍ جَائِرٍ».
نمونه امروزی آن کجاست؟ رویکرد استکبارستیزی و ظلم‌ستیزی نظام اسلامی که عده‌ای برنمی‌تابند، از مصادیق این نوع جهاد است؛ و ما جمعه‌ها این دشمن عنود و لجوج را که این روزها در جریان مذاکره شیطنت‌های او را می‌بینید فراموش نمی‌کنیم.
مورد دیگر رعایت حقوق عمومی؛ این مورد هم مصادیق فراوان دارد مثلاً تلاش برای برقراری امنیت جامعه که رسول خدا فرمودند: «أَفْضَلُ اَلْجِهَادِ مَنْ أَصْبَحَ لاَ یهُمُّ بِظُلْمِ أَحَدٍ». برترین جهاد، جهاد کسی است که صبح خود را با این نیت آغاز کند که به احدی ستم روا ندارد؛ یعنی جامعه در امنیت باشد.
نمونه دیگر که اهمیت آن امروز از موارد دیگر بیشتر باشد، جهاد رسانه‌ای در مقابله با انواع جنگ نرمی است که امپراتوری خبری استکبار راه انداخته و این شاید از مهم‌ترین مصادیق افضل الجهاد باشد.
توانمندان در این عرصه نباید کوتاهی کنند. امروز صحنه جنگ عوض‌شده و به‌جای اینکه خاک را تصاحب کنند به دنبال تسلط بر دل و ذهن و افکار عمومی هستند. باید ورودی‌ها را محکم کرد.
برای این جنگ باید به‌سرعت خود را آماده و مسلح کنیم. اینکه روی شبکه ملی اطلاعات تأکید می‌شود چون تغییر زمین بازی به نفع خودمان است لذا کوتاهی در فراهم کردن آن جایز نیست.
و مسئله مهم دیگر اینکه باید سواد رسانه را برای حضور امن در فضای مجازی را برای آحاد مردم بالا برد.
افضل جهاد یکی از مهم‌ترین مصادیقش امروز جهاد تبیین است که حضرت آقا به آن مدتی است تذکر می‌دهند. فرمودند: «امروز جنگ ما کجا است؟… آن جنگ، جنگ رسانه‌ای، جنگ فضاسازی عمومی، جنگ تبلیغاتی است؛ خیلی مهم است… امروز وضعیت، شدّت بیشتری پیداکرده است».
یا فرمودند: «امروز بیشترین تحرّک دشمنان ما علیه ما بیش از تحرکات امنیتی و اقتصادی، تحرکات تبلیغاتی و جنگ نرم و تبلیغات رسانه‌ای است؛ برای اینکه بر افکار عمومی مردم مسلط بشوند مبالغ هنگفت هزینه می‌کنند، کارهای بسیار انجام می‌دهند؛ … وقتی افکار عمومی یک ملّت در اختیار بیگانه قرار گرفت، حرکت آن ملّت هم طبعاً طبق میل آن بیگانه پیش خواهد رفت»؛ و دستورالعمل‌های لازم را برای افسران جنگ نرم در بیانیه گام دوم تبیین کردند که مهم‌ترین آن امیدآفرینی بود.
یکی از مصادیق و الگوهای جهاد تبیین امام سجاد علیه‌السلام است که در پنجم شعبان سال ۳۶ یا ۳۸ قمری در مدینه به دنیا آمد. شیوه و روش حضرت با توجه به وضعیت عصری که در آن زندگی می‌کرد جهاد تبیین بود، با استفاده از سلاحى برندهتر از اسلحه یعنى زبانِ خطابه بابیان حقایق الهى و دینى و هم‌چنین رفتار معنوى خود، مردم را به زندگی دینی و اسلامی هدایت فرمود.
مورد دیگر؛ جهاد خانواده‌داری است. این هم از آن مسائلی است که باید در این زمان اهمیت ویژه به آن داد چون دشمنان به آن طمع کرده‌اند و با اساس خانواده و تشکیل آن به‌انحاءمختلف مبارزه می‌کنند. رسول خدا خانواده را محبوب‌ترین اجتماع نزد خدای تعالی معرفی فرمودند.
و اتفاقاً شیطان و جنود او تلاش می‌کنند تا این نهاد الهی از هم بپاشد. قرآن کریم در آیه ۱۰۲ سوره مبارکه بقره از این دسیسه شیطان خبر می‌دهد (هم شیطان لعین، هم شیاطینی که در روی زمین دنبال می‌کنند کار او را همه دنبال این قصه هستند) که کار او «یفَرِّقُونَ بِهِ بَینَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ» هست.
خب نباید تسلیم شیطان شد و یکی از مهم‌ترین مبارزه‌های فرهنگی، اولاً تشکیل و ثانیاً حفظ نهاد خانواده است و چون لنگر و محور خانواده، بانوان هستند، جهاد بانوان به بیان امیرالمؤمنین علیه‌السلام خانواده‌داری شد؛ و اتفاقاً رسول خدا مهم‌ترین دغدغه مردان برای بهتر شدن و توسعه زندگی را جهاد آنان نامید که «اَلْکَادُّ عَلَی عِیالِهِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اَللَّهِ». کسی که تلاش می‌کند خانواده را حفظ کند مجاهد است.
و جهاد اعظم: این جهاد خیلی سخت است که در روایات به آن افضل الاعمال گفتند یعنی انتظار فرج. چون با فرج حضرت حجت، تمام مشکلات و گرفتاری‌های جامعه بشری برطرف می‌شود.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: کسی که بمیرد درحالی‌که منتظر ظهور بود مثل کسی است که همراه حضرت در خیمه او بوده بلکه مانند کسی است که در مقابل رسول خدا با دشمنان در حال جنگ بوده؛ و امام سجاد علیه‌السلام فرمود کسی که بر این عقیده باشد و بمیرد پاداش هزار شهید مثل شهدا بدر و احد دارد.
۴ شعبان روز ولادت قمرالعشیره عباس بن علی و روز جانباز را هم به همه شما و جانبازان و ایثارگران تبریک عرض می‌کنم. نکته‌ای راجع به کانون مساجد داشتم که باشد برای بعد ان‌شاءالله.
در مناجات شعبانیه به خدای تعالی این‌طور عرض می‌کنیم: چون تو را بخوانم دعای مرا اجابت کن. من به‌سوی تو گریخته‌ام و در حضور تو ایستاده‌ام، درحالی‌که به درگاهت پریشانی و زاری می‌کنم. آنچه در نزد توست به آن چشم امید دارم. تو از دلم آگاهی و حاجات مرا میدانی. خدایا تو اگر مرا از رزقت محروم‌سازی دگر چه کسی تواند مرا روزی دهد؟! و اگر تو مرا خوار گردانی چه کسی تواند مرا یاری کند؟! خدایا به تو پناه می‌برم از غضب تو و از ورود خشم و سخط تو. خدایا اگر من لایق رحمتت نیستم، تو لایقی که بر من از فضل بی‌پایان و جودت ببخشی. خدایا من در توجهم به نفس خودم بر خود ستم کردم، پس ای‌وای بر نفس من، اگر تو او را نیامرزی. ای خدا چگونه مأیوس از احسان تو بعد از مردنم باشم، درحالی‌که تو در تمام عمرم به من جز نیکی و احسان نکردی. و چون لطف کردی و گناهانم را بر هیچ بنده صالحی آشکار نکردی، پس روز قیامت هم مرا مفتضح و رسوا در جمع خلایق مگردان.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾
