نماینده ولی‌فقیه در استان البرز در مراسم سومین شب عزای اباعبدالله الحسین (ع) که در مصلی کرج برگزار شد در ادامه بحث ” توکل در زندگانی و قیام حسین (علیه‌السلام) ” بیان داشتند: حرکت حسین (علیه‌السلام) بر هر بیننده و با هر نگرشی سودمند و مفید است.
آیت‌الله سید محمدمهدی حسینی همدانی بیان داشتند: توکل از مقامات اهل‌دل و حقیقت جویان و مسیری است که همه باید برای رسیدن به مقصد کمالی خود آن را طی کنیم و عموماً به سه درجه تقسیم می‌شود.
ایشان ادامه دادند: مرحله‌ی اول توکل که قبلاً بیان شد و عموم مردم از آن بهره‌مند هستند، اعتماد به پروردگار متعال در حد اعتماد به یک وکیل است؛ به‌نحوی‌که در کارهایی که در آن تخصص نداریم یا توان و امکان انجام آن را نداریم، به او توکل می‌کنیم و اعتماد و امید به انجام نیز از سوی او داریم.
امام‌جمعه کرج با معرفی مرحله‌ی بالاتر توکل در پیشگاه خداوند متعال عنوان کردند: مرحله‌ی بالاتر توکل مانند رابطه‌ی طفل و مادر است که متوجه نیست که توکل او به مادر است و درعین‌حال همه‌چیز را از او می‌خواهد و مطالبات خود را با گربه و انابه از او طلب می‌کند.
ایشان مرحله‌ی بالاتر توکل در بیان روایات را ” کالمیّت بین یدی الغسّال ” دانسته و گفتند: در چنین حالتی شخص در مقابل اراده‌ی خداوند، هیچ مرتبه‌ای برای اراده و خواست خود قائل نیست و حتی درخواست مطالبات خود از خداوند را نیز شایسته نمی‌داند.
استاد اخلاق حوزه‌ی علمیه استان البرز، این درجه از توکل را از مراتب صدیقین دانسته و گفتند: نمونه‌ی این مقام را در اعمال حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) حین پرتاب شدن در درون آتش نمرودیان می‌توان مشاهده نمود.
ایشان با اشاره به حدیثی از امام کاظم (علیه‌السلام) در مورد آیه ” وَمَن یَتَوَکَّل عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسبُهُ “، خاطرنشان ساختند: امام در تفسیر این آیه، برای توکل درجاتی برشمرده‌اند که یکی از آن‌ها ” واگذاری نتایج همه‌ی امور خود به خداوند و رضایت از خواست و تقدیر الهی ” است.
ایشان افزودند: بعضی مرز توکل را از مرز استفاده از اسباب و وسایل جدا می‌دانند که باطل و اشتباه است؛ اقدام به هر کاری در عین وجود اسباب و وسایل باید با توکل به خدا باشد، نه اینکه هر یک از این دو را جایگزین دیگری نمود.
آیت‌الله حسینی همدانی با بیان اینکه از اسباب کمک خواستن منافاتی با توکل ندارد، اظهار داشتند: پیامبر خدا دائماً از افراد کمک می‌گرفتند؛ عمده این است که ما اسباب را مستقل ندانیم و در یاری خواستن خود، اسباب را مستقل از تقدیر الهی ندانیم.
ایشان با بیان اینکه باور به توحید و یگانگی خدای تعالی و توصیه‌ی به موحد بودن، در سراسر زندگی حسین (علیه‌السلام) موج می‌زند، تصریح کردند: توحید و خداشناسی، یکی از عوامل توکل در انسان است و هرچه این زمینه‌ها تقویت شوند، توکل انسان در عمل بیشتر می‌شود و وقتی این صفات در شخص محقق شد، زندگی انسان رنگ خدایی می‌گیرد.
امام‌جمعه کرج خاطرنشان ساختند: تا بعد توحیدی در انسان تقویت نشود، اعتماد واقعی به خدا در انسان محقق نمی‌شود و توکل عمیق حسین (علیه‌السلام) نشانگر ابعاد گسترده‌ی توحیدی حضرت تاآخرین‌نفس است.
