با توجه به فرارسیدن ماه رمضان، ماه شناخت و بهرهبرداری فکرى و عملى از قرآن، حضرت آیتالله حسینی همدانی در ایام ماه مبارک رمضان هرروز به تفسیر و شرح یک آیه از کلامالله مجید میپردازند که قسمت بیستم آن به شرح ذیل است:
آیه ۱۳۶ سوره نساء
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَالْکِتَابِ الَّذِی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ ۚ وَمَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا بَعِیدًا
ترجمه فارسی آیه
به نام خداوند بخشنده مهربان
ای اهل ایمان! به خدا و پیامبرش و کتابی که بر پیامبرش نازل کرده و به کتابی که پیشازاین فرستاده [از روی صدق و حقیقت] ایمان بیاورید. و هر که به خدا و فرشتگان و کتابهای آسمانی و پیامبران او و روز قیامت کافر شود، یقیناً به گمراهیِ دورودرازی دچار شده است.
تفسیر آیه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ.
آیهی ۱۳۶ سورهی مبارکهی نساء. قرآن مجید که هدایت است و راههای هدایت را هم بیان میکند؛ دائماً به گمراهی و مسیرهایی که باعث گمراهی میشود هم تذکر داده؛ نهی کرده، مذمت کرده به مواردی مثل شرک که گمراهی بعید است؛ یا عصیان از دستورات خدا و رسول که گمراهی آشکار است؛ یا کفر به خدا و رسول و روز آخرت که گمراهی خیلی دورودرازی است و امثال اینها اشاره کرد و باید از هر چیزی که موجبات این دوری را فراهم میکند اجتناب کرد که به آنها هم تذکر داد.
خب، گمراهی دور، «ضَلَّ ضَلَالًا بَعِیدًا» این چیست؟ گاهی انسان از مسیر و راه راست منحرف میشود، اگر کسی به بیراهه خودش ادامه دهد دیگر خدای تعالی برای او آمرزشی نمیخواهد.
اگر کسی از راه اصلی فاصله گرفت اما گوش او هنوز موعظه را میشنود، چشمانش هنوز با مطالب مفید ارتباط دارد، با انسانهایی که نصاب لازم را دارند رفتوآمد دارد، این ضلالتش، ضلالت قریب است، هنوز به ضلالت بعید نیفتاده؛ در این شخص امید هست که به راه اصلی برگردد اما اگر خدایی نکرده جوری حرکت کرد که دیگر موعظه به گوش او اثر نکرد، نمیرسید این شخص بدون راهنما میشود، این رسید به بیابان، سرگردان میشود حیران بودن پیش روی او قرار میگیرد؛ این شخصی که مشرک است و کافر است دیگر ضلالتش بعید است؛ ضلالت دورودراز است.
توجه دارید در آیهی شریفه این نکته هم وجود دارد که با «واو» نیامده، «أَو» آمده یعنی کفر به هرکدام از اینها در گمراه شدن انسان کافی است، نه اینکه برای گمراهی لازم باشد به همهی این مواردی که در آیه گفتهشده، انسان کافر باشد نه؛ به یکیاش هم کافر باشد ضلالت قطعی است.
خداوندا گوش ما را شنوا و چشم ما را بینا قرار بده که دچار غفلت و انحراف و ضلالت نگردیم.
واَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ.