با توجه به فرارسیدن ماه رمضان، ماه شناخت و بهرهبرداری فکرى و عملى از قرآن، حضرت آیتالله حسینی همدانی در ایام ماه مبارک رمضان هرروز به تفسیر و شرح یک آیه از کلامالله مجید میپردازند که قسمت هشتم آن به شرح ذیل است:
آیه ۷۷ سوره فرقان
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ ۖ فَقَدْ کَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ یَکُونُ لِزَامًا
ترجمه فارسی آیه
به نام خداوند بخشنده مهربان
بگو که اگر دعای شما (و ناله و زاری و توبه شما) نبود خدا به شما چه توجه و اعتنایی داشت؟ که شما کافران (آیات حق را) تکذیب کردید و به کیفر همیشگی آن گرفتار خواهید شد.
تفسیر آیه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ.
آیهی هفتاد و هفتم از سورهی مبارکهی فرقان مطالب مهمی دارد که فرصت بیان همهی آنها نیست. خود آیه را میشود چند جور معنا کرد؛ گاهی به معنای دعوتِ خداوند از مردم است؛ کسانی که دعوت خدا را پذیرفتند، اینها ارزشمند هستند و موجودات قابلاعتنایی هستند؛ گاهی هم به معنای دعا کردن به درگاه الهی معنا شده است.
«قُلْ مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ» اینجا یعنی که به درگاه الهی انسان تضرع و ناله و دعا داشته باشد که اینها موجب جلب رحمت و عنایت خداست که فرمود اگر این دعا نباشد هیچ اعتنایی به شما نمیکنیم. آنجا هم فرمود اگر دعوت خدا را نپذیرم هیچ اعتنایی به ما نیست.
این «یَعْبَأُ» از مادهی عبء یعنی ثقل، سنگینی، وزن. خدا برای شما وزن و ارزشی قائل نیست مگر اهل دعا و عبادت باشید؛ در روایت هم دارد کسی که اهل دعا باشد هلاک نمیشود، اگر اهل دعا باشیم، میتوانیم کمالات را برای خودمان کسب کنیم و از هدایتهای الهی هم بهرهمند باشیم.
مولانا صادق (ع) فرمودند مقاماتی در نزد خدای تعالی هست که راه وصول آنها فقط با دعا و تقاضا است. اگر بندهای دهان خودش را از دعا فروببندد و چیزی تقاضا نکند چیزی هم به او داده نمیشود، پس از خدا بخواه تا به تو عطا شود زیرا هر دری را بکوبید و اصرار کنید سرانجام گشوده خواهد شد.
خدای تعالی توفیق دعا کردن در این شبهای نورانی را به همهی ما عنایت بفرماید.
واَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ.