متن کامل خطبه نماز جمعه ۱۳۹۸/۰۸/۲۴
استان البرز، شهرستان کرج
توسط آیتالله حسینی همدانی
بِسمِالله الرَّحمَنِ الرِّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ وَالصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ
اَلعَبدِ المُوَیَّد وَالرَّسولِ المُسَدَّد اَباالقاسِمِ المُصطَفی مُحَمَّد
وَ عَلی آلِه الطَّیِبینَ الطّاهِرینَ المَعصُومِینَ سِیَّما بَقِیَّهِ اللهِ الاَعظَم فِی الاَرَضِینَ
وَاللَعنَهُ الدّائِمَه عَلی اَعدائِهِم اَجمَعینَ مِنَ الآنِ اِلَی قیامِ یَومِ الدّینِ
ایها المومنون و المومنات اوصیکم و نفسی بتقوی الله. متقین از چشم ظاهر و قلب خود بهخوبی مواظبت میکنند. حق پنجمی که امام سجاد علیهالسلام در رساله حقوق به آن پرداختهاند حق چشم است که فرمودند: «وَ أَمَّا حَقُّ بَصَرِکَ فَغَضُّهُ عَمَّا لَا یَحِلُّ لَکَ وَ تَرْکُ ابْتِذَالِهِ إِلَّا لِمَوْضِعِ عِبْرَهٍ تَسْتَقْبِلُ بِهَا بَصَراً أَوْ تَسْتَفِیدُ بِهَا عِلْماً فَإِنَّ الْبَصَرَ بَابُ الِاعْتِبَارِ»؛ و اما حق چشمت این است که از هر چه روا نیست آن را بپوشانى و مبتذلش نسازى مگر براى محل عبرت آورى که از آن بینا شوى یا دانشى به دست آورى زیرا چشم وسیله عبرتآموزی است.
چشم هم مثل گوش یکی از راههای ادراک ماست. تغذیه دلوجان انسان از راه چشم فراوان است. چشم نامهبر و پیک قلب است. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: «العینُ بَریدُ القلبِ». نگاه قاصد دل است. هرچه که انسان میبیند بر روی دل انسان ثبت میشود. حضرت فرمودند: «القلبُ مُصحفُ البَصرِ». دل، کتاب دیده است. گاهی هم دل بهوسیله چشم جاسوسی میکند؛ یعنی برای رسیدن به خواستهاش چشم چیزی را که نباید ببیند جستجو و تجسس میکنند. فرمود: «العینُ جاسُوسُ القلبِ». چشم جاسوس دل است. لذا برای حفظ آن از آسیبهای احتمالی دستورات فراوانی را اولیاء دین به ما دادهاند که با بکار گیری آنها، از آسودگی خیال و آرامش روح و سعادت آخرت برخوردار خواهیم بود. البته همانطور که مکرر عرض کردم به خاطر ضیق وقت فرصت شرح و بسط مفصل ندارم و فقط به عناوین اصلی اشاره میکنم و خط را میدهم که خود و یا عزیزان دیگر بپردازید و دنبال کنید. به قول یکی از دوستان این مطالب مثل غنچه است باید شکوفا بشود تا بهتر به نتیجه برسد.
امام سجاد علیهالسلام میفرماید: این نعمت مهمی که خداوند به شما داد، حقوقی دارد که باید رعایت بشود و اولین کاری که باید انجام داد این است که آن را از هر چه حرام، ناروا، هرزگی و زنا است بپوشانیم. به تعبیر روایات زنای چشم، چشمچرانی است. اینکه امام تعبیر به غض کردهاند چون در آیه شریفه هم همین تعبیر را دارد و در خطاب به اهل ایمان درآیات ۳۰ و ۳۱ سوره نور میفرماید: «قُل لِلمومنینَ یَغُضُّوا مِن اَبصارِهِم… وَ قُل لِلمومِناتِ یَغضُضنَ مِن اَبصارِهِّنَ…» بیشتر راجع به نگاه آقایان گفته میشود درحالیکه بانوان هم حق ندارند نگاه ول و رها داشته باشند. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: خشم خداوند سخت است بر زن شوهرداری که چشم خود را از غیر شوهر خود یا از کسی که محرم او نیست پر کند. باید این راه ورودی را مثل گوش خوب پاسداری و نگهبانی کرد. گاهی اثر یک نگاه سرنوشت انسان را عوض میکند. شخص را از کمالات و علم و اخلاق پرکرده، سعادتمند میکند و گاهی چنان شخص را در به وادی شهوت و گناه میکشاند که او را عاقبت به شر میکند. قاتل امیرالمؤمنین با یک نگاهِ آلوده در پشتبام به آن زن تا شهادت علی بن ابیطالب پیش رفت. لذا فرمودند: از نگاه کردن ناروا پرهیز کنید چون این نگاه در قلب و دلِ انسانِ شهوتپرست، هوی و هوس میرویاند و او را در معرض خطرات قرار میدهد. یا در بعض تعبیرات از آن بهعنوان تیر مسموم شیطان نامبرده شده است. حضرت عیسی علیهالسلام فرمودند: از نگاه به حرامها حذر کنید که بذر شهوت و گیاه هرزگیاند. شیطان لعین که خدای تعالی او را دشمن آشکار ما میداند و خودش هم به عزت خدا قسمخورده ما را از پا درآورد یکی از وسایل به انحراف کشاندن و نابود کردنش چشم است. امیرالمؤمنین فرمود: «العُیونُ مَصائِدُ الشَّیطانِ». چشمها دامهای شیطاناند. اگر کسی کنترل نداشته باشد و هرچه دلش خواست ببیند و دنبال کند بداند که دچار حسرتهای طولانی میشود و طالب چیزهایی میشود که به آنها نمیرسد درنتیجه مبتلابه بیماریهای روحی و روانی میشود، کنترل خود را از دست میدهد و به خود و دیگران آسیب میزند. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: کسی که عنان چشم خود را رها کند زندگیاش را بهزحمت اندازد و کسی که نگاههایش پیاپی باشد حسرتهایش ادامهدار باشد.
باید رفت به سمتی که امام سجاد علیهالسلام فرمودند که نگاه ما عبرتآموز و دانش افزا باشد. تا توانسته باشیم حق این عضو و نعمت الهی را ادا کرده باشیم؛ بنابراین در تعدادی از روایات داریم که نگاه کردن به بعض امور عبادت است مثل نگاه به عالم، نگاه به قرآن، نگاه به پدر و مادر، نگاه به کعبه، نگاه به برادر دینی، نگاه به امیر عادل و حتی در بعض روایات دارد نگاه کردن به دریا عبادت است. چون انسان را موحد میکند و عظمت الهی را به یاد انسان میآورد. تأکیداتی داریم که مؤمن باید دنیا را به دیده عبرت بنگرد؛ یعنی از دیدنیها بهراحتی عبور نکند و از هر چه میبیند درس و عبرتی بگیرد؛ که به این بصیرت هم میگویند. «فَاعْتَبِرُوا یَا أُولِی الْأَبْصَارِ». (سوره حشر آیه ۲) پس خلاصه حق چشم این شد که اول از نگاه حرام او را حفظ کنیم. دوم او را وسیله عبرتآموزی قرار دهیم. سوم آن را وسیله کسب دانش قرار دهیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ اَلصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ اَبَالقاسِمِ مُحَمَّد
وَ صَلِّ عَلَی اَمیرِالمُؤمِنینَ عَلیِ بنِ اَبی طالِب وَ عَلَی فاطِمَهَ الزَّهرا سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ
وَ عَلَی الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِّدَی شَبابِ اَهلِ الجَنَّه وَ عَلَی عَلیِ بنِ الحُسَینِ وَ مُحَمَّدِ بنِ عَلی
وَ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّد وَ موسَی بنِ جَعفَرِ وَ عَلیِ بنِ موسی وَ مَحَمَّدِ بنِ عَلی وَ عَلی بنِ مُحَمَّد
وَالحَسَنِ بنِ عَلی وَ الخَلَفِ القائِم الحُجَّه حَجَجِکَ عَلی عِبادِک وَ اُمَنائِکَ فِی بِلادِکَ
خودم و همهی شما نمازگزاران محترم را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت میکنم. متقین تلاش میکنند تا همه اوامر الهی را انجام دهند و به اجرا دربیاورند و در سطح عموم عملیاتی کنند. مولایمان امیرالمؤمنین سلاماللهعلیه در کلمه قصار و حکمت ۱۰۷ از حکم نهجالبلاغه فرمودند «لَا یُقِیمُ أَمْرَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ إِلَّا مَنْ لَا یُصَانِعُ وَ لَا یُضَارِعُ وَ لَا یَتَّبِعُ الْمَطَامِعَ» خیلی به این عبارت دقت کنید و بعد به آن مراجعه کنید. فرمان خدا را برپا نمیدارد مگر کسی که در اجرای حکم خدا اهل مدارا و سازش نیست و همرنگ جماعت نشود و به دنبال طمع خود نرود. این عبارت مولایمان امیرالمؤمنین است. امیرالمؤمنین علیهالسلام در این حکمت تذکر میدهند که امام و مسئول جامعه و هر مجموعهای که کسی بالاسر آن هست و هرکسی که میخواهد اوامر الهی اجرایی شود، باید این سه صفت زشت را نداشته باشد؛ یعنی پیرو واقعی خدای تعالی و مجری اوامر او کسانی هستند که اولاً اهل سازش با بدکاران و ظالمان و هرکسی که سازش با آنها مذموم و قبیح است نباشد. دوم جوانمرد و باعزت هستند. به خاطر اینکه دیگران از آنها خوشحال باشند و یا به خاطر اینکه حرفی به آنها نزنند و امثال اینها از عقیده حق دست نمیکشند. خودشان را همراه جماعت نمیکنند که بعد بهوسیله آن از حق دست بکشند. ثالثاً چشم و دلشان سیر است. چشم طمع به دیگران در هیچ امری ندارند. خالص و عفیف زندگی میکنند. اینها صفات امیر جامعه است. اهل سازش نیست، عفیف است، به خاطر دیگران و به حرف دیگران عزت را پایمال نمیکند. خدای تعالی تقوا را در همه ما زیاد بگرداند.
به روایت مشهور امروز روز ولادت رسول مکرم اسلام و فرزند بزرگوارش امام صادق صلوات الله علیهما است. به همه شما تبریک عرض میکنم و امیدوارم همه ما از برکات این روز بهرهمند باشیم. شناخت صحیح و کامل پیامبر اکرم و حقیقت وجودی آن حضرت مقدور بشر نیست. همانطور که حقیقت قرآن قابل شناخت افراد نیست. به هر مقدار که به آیات نورانی قرآن کریم معرفت پیدا کردیم به همان مقدار میتوانیم رسول خدا را بشناسیم و شناخت پیدا کنیم. خدای تعالی در قرآن کریم پیغمبر اکرم را به عظمت اخلاق ستوده است. «إِنَّک لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ» که در این عبارت ازنظر ادبی چندین تأکید بهکاررفته است. تو دارای اخلاق عظیمی هستی. باید توجه داشت که خدای تعالی هر چیزی را به عظمت یاد نمیکند. خیلی مهم است که در اینجا میفرماید خلق پیغمبر عظیم است؛ یعنی اگر کسی فکر کرد که عظمت به مال فراوان داشتن است بیراهه رفته است. چون عظمت به خلق است نه به مال.
ما نمیتوانیم پیامبر را توصیف کنیم لذا از خود قرآن و اهلبیت استفاده میکنیم. امیرالمؤمنین علیهالسلام در وصف رسول خدا فرمودند: او خاتم پیامبران است. بخشندهترین مردم بود. دلیرترین و راستگوترین و پایبندترین آن به عهد و پیمان. از همه نرم خوتر بود و رفتارش بزرگوارانهتر. هرکس بدون سابقه قبلی او را میدید هیبتش او را میگرفت و هرکس با او معاشرت میکرد و او را میشناخت دوستدارش میشد. هرکس میخواست حضرت را وصف کند میگفت نظیر او را درگذشته و حال ندیدهام. در روایت دارد هیچ خصلتی نزد رسول خدا منفورتر از دروغ نبود و هرگاه مطلع میشد که یکی از اصحابش دروغ گفتهاند به او بیاعتنایی میکرد تا اینکه میفهمید توبه کرده است. دیدهاید بعضیها چگونه دروغ میگویند! خود رسول خدا دربیانی خودشان را اینگونه معرفی کردند: ای مردم من در حقیقت رحمتی اهدایی از طرف خدا هستم. میدانید که تا وقتیکه پیغمبر در بین مردم بود عذاب استیصال نمیآید. امیرالمؤمنین فرمودند: خداوند انسانی بهتر از محمد صلیالله علیه و آله و سلم نیافریده است. در مفهوم این کلمات که در قرآن کریم و روایات اهلبیت راجع به وجود مقدس نبوی واردشده است بهدقت توجه کنید. خدای تعالی همه ما را قدردان و بهرهمند از برکات این اقیانوس بیکران و فرزند گرامیاش بگرداند انشاءالله. همه ما را از شیعیان و موالیان و محبان حضرات معصومین علیهمالسلام قرار بدهد انشاءالله.
متأسفانه در موقعیتی که احتیاج فراوانی به همدلی و وحدت هست، گاهی از تریبونها حرفهایی زده میشود که اپوزیسیون هم نمیزند. همهکسانی که وضعیت موجود ایران و مسائل مربوطه در دنیا را دنبال میکنند میبینند که ایران قدرت برتر و دست بالاتری دارد. اگر کسی منصفانه نگاه کند توان و قوه ایران با تمام مشکلاتی که برای او فراهم کردند بالاتر است. تا جایی که میبینید آمریکا یا مستکبر نمیتواند به فعالیتهای ایران پاسخ بدهد. همین دو سه ماه اخیر را ملاحظه کنید، بلایی که ایران بر سر آمریکا آورده است از ساقط کردن پهپاد و موارد دیگر، آیا توانسته حرکتی انجام دهد؟! فقط در کاخش نشسته است و غرغر کرده است و اولتیماتوم داده است. لذا عملکرد کل نظام در رابطه با مسائلی که پیش روی او هست خوب است. البته دولت هم باید نقصها را جبران کند. خود دشمن دارد اعلام میکند فشار حداکثری در ایران در حال شکست است؛ یعنی نتوانستیم کاری را پیش ببریم. در هفتههای گذشته همعرض کردم واقعاً مسائل اقتصادی دیگر پروندهاش بستهشده است و آنها وارد مرحله دیگری از جنگ با ما شدند. دوستان به این خوب دقت کنند. نه اینکه بیتأثیر بوده و تأثیر نداشته است، آنها سر جایش، ولی مردم خوب مراقبت کردند و خوب این مرحله را در حال گذار هستند. آنوقت بعضی از کمبود بودجه و اینکه نمیتوانیم نفت را بفروشیم سخن میگویند. آنها میگویند ما دیگر نمیتوانیم کاری کنیم، اینها میگویند بله ما دستمان بالاست. آیا منظور این نیست که اگر فشارتان را بیشتر کنید شاید نتیجه بدهد؟ آیا نعوذبالله خط دادن به دشمن نیست خداینکرده؟ قبلاً در تأسی به بزرگانشان میگفتند نباید سلاح داشت و به دنبال آن رفت تا بتوانیم پیشرفت کنیم. برای پیشرفت علمی و فنّاوری باید حتماً سلاح نداشته باشیم. باید کار دیپلماتیک کرد، باید کارها را از راه دیپلماسی جلو برد. ولی امروز میگویند یکی از دستاوردهای آینده برجام که بیفرجام هم هست خرید سلاح است. یکی از دستاوردهای برجام این شد! چرا ناکارآمدی خودتان و تیم اقتصادی و مدیریتی را بهحساب دیگری میگذارید؟ به دستگاهها و نهادها میتازید. اکثر پروژههایی که افتتاح میکنید کار همان دستگاههایی است که اتفاقاً از آنها انتقاد میکنید و اتفاقاً آنها هم شفاف کار میکنند و شفاف گزارش میدهند و کارهایشان را بیان میکنند. فرافکنی برای چیست؟
آقای رئیس! نمیشود برای توجیه سیاستهای غلطی که دارید و اثر آن ملموس است تاریخ اسلام قرآن را تحریف کنید. رسول خدا با تمام اهل کتاب رابطه برقرار کرده بود و با مدارا و از روی رحمت برخورد میکرد. پیمانهایی هم با گروههای مختلفی که در اطراف حضرت بود و خارج از نظام اسلامی بود بسته بودند و میبستند. عموماً آنکسانی که در داخل بودند بر اساس همان پیمانها اهل پرداخت جزیه بودند. با دشمن خارجی هم پیمانهایی را داشتند. ولی شما تمام تاریخ را بگردید کجا رسول خدا با دشمن دوباره پیمان بست؟ نداریم. اتفاقاً همین روزها روزهای غزوه بنی نضیر است که در تاریخ سیزدهم ربیع بود. در سالی که غزوه بنی نضیر اتفاق افتاد حضرت با تاکتیکی که داشتند یهود را از آن منطقه بیرون کردند. اتفاقاً جریان هم مربوط به نقض عهد است؛ یعنی با آنها پیمانی بستند که آن پیمان را آنها رعایت نکردند. رسول خدا برای آنها پیغام فرستادند و خودشان هم رفتند و در آن صحنه حاضر شدند. قصه آن مفصل است. بعد که دیدند آنها تبعیت نمیکنند، دستور محاصره دادند. رسول خدا که هرگز اجازه نمیدادند درختی قطع شود، در جنگ گفتند درختهایشان را قطع کنید، مردانشان را بکشید، زنانشان را اسیر کنید، تمام اموالشان را به غنیمت بگیرید. با این شدت و غلاظ برخورد کردند. چرا تاریخ و قرآن را تحریف میکنید؟ همانطور که مکرر عرض شد مسئولین اجرایی بهجای تئوری پردازی و نظریهپردازی باید مشغول فضای کارشان باشند. فکر نکنند که با فرافکنی و شلوغبازی و نشانیهای غلط دادن مردم دست از سؤال کردن و مطالبه گری برمیدارند. مردم اگر ببینند جایی خلاف تخلفی هست، سؤال میکنند و دنبال میکنند و پیگیری میکنند. قطعاً باید توضیح دهند که با سرمایه ملت و اوقاتی که در اختیارشان بود و میتوانستند کارهایی را برای رشد و ارتقاء کشور انجام دهند و انجام نشد چه کردند! اینها را باید توضیح دهند.
آقایان میگویند میخواهیم عزت ملی ما حفظ شود. دائماً امتیاز دادید و آنها همهچیز را از ما گرفتند. حالا قطرهچکانی و با دفع الوقت و احتیاط، داریم یکییکی آن دادهها را پس میگیریم. آیا این دفاع از عزت ملی است؟ آیات قرآن کریم و روایات اهلبیت درباره ارتباط گرفتن و مذاکره کردن و امثال اینها کاملاً گویاست. بهعلاوه قرآن به ما دستور داده است که اگر ناچار به مذاکره هم شدید تا جایی پیش روید که احتمال نقض عهد ندهید. ترس این را نداشته باشید که علیه شما اقدامی داشته باشند و شمارا زمینگیر کنند. وقتی دشمن دائماً به فکر نیرنگ و دشمنی بیشتر هست، نباید به همانجایی که اول بودیم برگردیم. میز مذاکره معنا ندارد و از همه اینها بالاتر، وقتی رهبر معظم انقلاب که مشروعیت تمام فعالیتها به ایشان است، فرمودند مذاکره نمیکنیم دیگر سخن گفتن از مذاکره خطاست.
ما خداینکرده نمیخواهیم تضعیف کنیم یا تنقیص کنیم؛ اما عملکردی داشتید که در قسمتهای زیادی از آن، بهخصوص معیشت و اقتصاد و تورم و بیکاری که تبدیل به معضلات اجتماعی هم شده است، قابل دفاع نیست. حتی دوستانتان هم امروز به شما اعتراض میکنند در عملکردی که در بعضی از قسمتها موجب ناکارآمدی نظام شده است. بعضی از اطرافیانتان هم که به فساد معروفاند. مردم اینها را بهخوبی میفهمند؛ اما بااینحال صحنه را برای شما خالی نمیگذارند. حاضرند باکار و فعالیت بیشتر و با داشتن برنامه و در مسیر درست همان دستورات و منویات رهبر معظم انقلاب در چهارچوب اقتصاد مقاومتی و رونق تولید به شما کمک کنند. آنها را به کار بگیرید تا امور درست شود. اینهمه جوان فعال دانشمند کار بلد در کشور وجود دارد. بازهم میبینیم که در بعضی از دستگاهها در همین استان بازهم که میخواهند به کار بگیرند پیرمرد ۶۰ ساله را به کار میگیرند. مردم حاضرند به شما کمک کنند تا امور درست شود؛ اما متأسفانه به کار نمیگیرید و دفع الوقت میکنید و نظام را ناکارآمد جلوه میدهید. با شعار امید و اعتدال ناامیدی و افراطوتفریط و امثال ذالک را ترویج میدهید. با عصبانیت بهجای پاسخگو بودن مشکلات را تکثیر میکنید. دوقطبی درست میکنید و فضا را سیاسی میکنید. اینها را بنده از باب نصیحت و خیرخواهی عرض میکنم که وظیفه ذاتی ما همین است. راهش این مسیر که میروید نیست. کلام خلاف واقع زدن در شأن جایگاهی که دارید نیست. هیچ مسلمانی اجازه دروغ گفتن ندارد. راوی میگوید به امام صادق علیهالسلام عرض کردم آیا ممکن است که مؤمن بخیل باشد؟ فرمود بله. آیا ممکن است مؤمن ترسو باشد؟ فرمود بله. سؤال کرد آیا ممکن است که مؤمنی دروغ بگوید؟ فرمود: هرگز مؤمن دروغ نمیگوید. مؤمن خیانت نمیکند. جبله مؤمن با دروغ و خیانت سرشته نشده است.
بهعلاوه بنده مکرر در همینجا عرض کردم اگر در مواردی مماشات میکنیم، سکوت میکنیم یا توجیه میکنیم، شاید به خاطر مصلحتهایی است که وجود دارد؛ اما اگر آمدیم رسیدیم بهجایی که طعنه به رهبر معظم انقلاب شد، تعریضی به جایگاه ولایت شد، خداینکرده تنقیص و تضعیفی مربوط به این جایگاه شد، او را تحمل نمیکنیم. امام خودمان را تنها نمیگذاریم. حرفمان را صریح میزنیم. لذا این اخطار جدی و قطعی ماست. هرچه میخواهی بگویی بگو ولی اجازه بیربطگویی به رهبری را به هیچکس نخواهیم داد. در این رابطه با احدی تعارف نداریم. برای روشن شدن مطلب عرض میکنم، چون در تریبونها مطرح میشود. من این را مکرر گفتم برای شبهه زدایی هم که شده باید جواب داد. اگرچه بعضی وقتها این مطالبی که مطرح میشود برای همین است که مثل بنده و امثال بنده شروع کنیم به پاسخگویی و بعضی از آنها مشغول کار خودشان باشند؛ حواستان به این نکته هم باشد که بعضاً میبینید هرچند روز یکبار شروع میکنند نکتهای را مطرح میکنند تا جو به هم بخورد. یک عده شروع کنند به حرف زدن و جواب بدهند و اصل مطلب بگذرد و دفع الوقت شود. باید مواظب بود و حواسمان به این قضیه هم هست؛ اما برای اینکه مطلب روشن شود عرض میکنم که ببینید آنچه را که تحمل نمیکنیم اینهاست. من بهناچار تمام مطلب را از رو میخوانم تا شما هم خوب دقت کنید. البته از فرمایشات رهبر معظم انقلاب قسمتهایی را میخوانم. ایشان فرمودند: «کارشناسان اقتصادی کشور و بسیاری از مسئولین، متّفقاند بر اینکه عامل این حوادث، تحریمهای خارجی نیست، عامل این حوادث، درونی است، مشکلات داخلی است. بسیاری از مسئولین هم این را بر زبان آوردهاند، گفتهاند. کارشناسها هم تقریباً -تا آنجایی که بنده مطلع شدهام- متّفق بر این معنا هستند. نه اینکه تحریمها اثر ندارد؛ چرا، تحریمها هم اثر دارد؛ امّا عمدهی تأثیر، مربوط به عملکرد ماها است. اگر چنانچه این عملکردها بهتر از این باشد، باتدبیرتر از این باشد، بهنگام تر از این باشد، قویتر از این باشد که امروز هست، تحریمها اثر زیادی نمیگذارند؛ میشود علاج کرد و در مقابل تحریمها میشود ایستاد. بیشترِ مشکل، ناشی از مسائل درونی و داخلی خود ما است. حالا مثلاً فرض کنید در همین قضیّهی ارز و سکّه و این حرفهایی که این دوسهماهه پیش آمد، خب، مبالغ زیادی -حالا گفتند مثلاً فرض بفرمایید هجده میلیارد دلار، اسکناس موجودِ ارز؛ برای کشور ما که در تهیّهی ارز مشکلداریم و ارزها و پولهای خودمان را هم نمیتوانیم از خارج وارد کشور کنیم و سخت است، هجده میلیارد رقم بالایی است- براثر بعضی از بیتدبیریها و بیتوجهیها، آمد دست افرادی که از آن سوءاستفاده کردند. یکنفری یک کالایی را ثبت سفارش کرد، یک کالای دیگر آورد؛ یکچیزی را درخواست کرد برای یک مقصودی، ارز را در آنجا مصرف نکرد؛ گفت میخواهم مسافرت بروم، نرفت؛ ارز را، یا آوردند -یک تعداد معدودی- استفاده کردند، یا به قاچاقچی فروختند [و او] ارز را برداشت برد خارج، یا به کسی فروختند که آن را احتکار کرد و نگه داشت تا گران بشود و بیاید به قیمت دو برابر و سه برابر بفروشد و به ثروت بادآورده [برسد]؛ خب اینها مشکلات مدیریتی است؛ این ربطی به تحریم ندارد». در یک جای دیگر فرمودند: « ارز را یا سکّه را وقتیکه بهصورت غلط تقسیم میکنند، این دو طرف دارد: یکی آنکه میآید این را میگیرد و مثلاً فرض کنید قاچاقچی است یا به قاچاقچی میفروشد؛ یکی آنکه این را میدهد. ما همهاش داریم دنبال آنکسی که «میگیرد» میگردیم -مفسد اقتصادی، قاچاقچی- درحالیکه تقصیر عمده متوجّه آنکسی است که «داد»؛ او را باید دنبال کرد. در این کاری که اخیراً قوهی قضائیّه شروع کرده که کار درستی است، دنبال این هستند. نه اینکه بیخود زید و عمرو را متّهم کنند؛ نه لکن بالاخره یک تخلّفی انجامگرفته، یک خطای بزرگ انجامگرفته. نمیگوییم هم «خیانت»؛ زبان بنده اینجور نمیگردد که راحت بگوییم فلانی یا فلان کسها خیانت میکنند؛ نه امّا بالاخره خطا کردند و خطای مهمی کردند که ضررش به مردم برگشت. وقتی اینجور قیمت ارز ترقّی پیدا میکند -یعنی قیمت ریال میآید پایین- خب برای آن کارمندی که روزمُزد است یا حقوق اندکی دارد، دیگر چیزی باقی نمیماند. قیمت ریال وقتی آمد پایین، قیمت پول ملّی وقتی آمد پایین، مشکلات همین میشود که ملاحظه میکنید. خب، اینیک نکته که بنابراین، تحریمها اثر دارند -نه اینکه اثر ندارند- امّا عمدهی تأثیرِ سوء، مربوط به نحوهی اقدام ما و مدیریتها است». این حرف رهبری است.
بعد ایشان در یک جلسه عمومی که افراد پای منبر و تریبون هستند و جلسه رسمی است حدیث میخواند که «اطلبوا العلم ولو بالصین بروید علم یاد بگیرید. آدمهایی که کمی بداخلاق هستند در برخی از روزنامهها نوشتند این دولت در سال ۱۳۹۷ با ارز ۴۲۰۰، ۱۸ میلیارد را بر باد دادند. میگویند گمشده است. یک عده آدمی که نه اخلاق میشناسند، نه ایمان میشناسند، نه منافع ملی را بلدند، اینها میگویند این ۱۸ میلیارد گم شد». این تعریض به کیست؟ کجا نشستید؟ در سرشاخه نشستهاید و بن میبرید؟! میخواهید که مردم را عصبانی کنید؟! مردم را ناراحت کنید؟! این سوء مدیریت است.
همین سوء مدیریت دیشب، شب عید، شب میلاد رسول اکرم، آیا این عیدی بود که به مردم دادید؟ الآن وقت گران کردن بود؟ لااقل با شیب ملایمی که خودتان قائل هستید باید این کار را انجام دهید. آنهم در وقت مناسب، با یک مقدمه سازی و تبیین. چرا یکمرتبه؟ میخواهید مردم را عصبانی کنید؟ اهداف سیاسی دارید؟ نمیدانم چگونه عرض کنم! مردم ما هوشیار هستند و فرق مسائل اصلی و فرعی را خوب میفهمند. هرگز در دامی که شیطان و استکبار از آن سود ببرد داخل نخواهند شد.
بیایید جای ایراد گرفتن، به حرکتی که دستگاه قضا باصلابت تمام شروع کرده و این حرکت را دارد باقوت انجام میدهد کمک کنید. ناراحت میلیارد دلاریها هم نباشید. آسیاب بهنوبت است. به آنها هم خواهد رسید. خواهید دید که حرکت قوه قضاییه سیاسی نیست. نمیخواهد عوامفریبی کند. بهزودی روسیاهی برای کسانی خواهد ماند که روی دیگران را سیاه میدیدند. مواظب باشید.
۲۴ آبان آغاز هفته کتاب و کتابخوانی و کتابدار است. این را به همه عزیزان در این عرصه تبریک عرض میکنم. نباید از نقش بیبدیل کتاب در رشد فرهنگی جامعه غافل بود. باید در خانوادهها انس با کتاب را از پدر و مادرها شروع کرد؛ یعنی پدر و مادرها باید انس را ایجاد کنند. اول خودشان اقدام به مطالعه داشته باشند و تشویق کنند تا بچههایشان هم یاد بگیرند. از کودکی باید با کتاب مأنوس بود و کتابخوان بود. رهبر معظم انقلاب خیلی به مقوله کتاب اهمیت میدهند. سخنان ایشان راجع به کتاب دردمندانه است. یکوقت هم شاید عرض کردم کتابهایی که ایشان مطالعه میکنند گوشههایش مطالبی را مینویسند که در کتاب دیگری جمعآوریشده. نقل به مضمون میکنم که یکجا نوشته بودند: قسمتهایی از این کتاب را همراه خانواده خواندیم. جالب است که فرمودند من و خانم و بچهها این قسمت را باهم خواندیم. آیا واقعاً ما چنین حرکتهایی راداریم؟ اینها برای ما درسآموز است. غفلت داریم. یکوقت فرمودند برای یک ملت خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سروکار نداشته باشند. ما برای تبلیغ کتابخوانی و کتاب در نماز جمعه این کار را راه انداختیم که الحمدالله در کشور هم جریان پیدا کرد. آقا هم دستور دادند کاری که اینجا میشود در کل کشور انجام شود. دستور کلی شد که ستادهای نماز جمعه و ائمه جمعه تا جایی که میتوانند کتاب معرفی کنند. هرچند وقت یکبار یا هر هفته اینجا دو جلد کتاب معرفی میشود. میز کتابفروشی را راه انداختیم. قفسه دائمی کتاب هم که لازم است ادامه پیدا کند، انجامشده است. بهعلاوه خوب است که خود شما هم برای خودتان شعاری درست کنید که روزی نیم ساعت با کتاب. حالا یا با نهجالبلاغه، یا با قرآن، یا با روایات، با کتب اخلاقی، با کتب داستانی، با کتب جنگ و جهاد. الحمدالله امروز کتابهای گویا هم آمده است که اگر وقت تلف کنید باید خودتان را ملامت کنید نه دیگران را. وقت ملامت خودتان است. قبل از من هم مدیرکل محترم بشارتهایی را قطعاً برای شما در رابطه با کتاب و کتابخوانی و کتابداران در استان که فعالیتهای خوبی انجامشده دادند، من دیگر تکرار نمیکنم.
عرض کردیم از هفته گذشته نکتهای را راجع به لانه جاسوسی و اسناد لانه جاسوسی میگویم. در نوشتههای یکی از اعضای سفارت به دو طرح کوتاهمدت و بلندمدت برای کنترل ایران اشاره شد. خیلی جالب است که اینها از سال ۵۸ فکرهایی داشتند که الآن که سال ۹۸ است بعد از ۴۰ سال قسمتهایی از آن را عملیاتی کردند و برای قسمتهای دیگر هنوز آن فکر را دنبال میکنند. آن موقع که ایران ضعیف بود این فکرها را داشتند، الآن هم که قوی است دارند این فکر را دنبال میکنند. ببینید در برنامه بلندمدتش که من چند مورد آن را برای شما میگویم، نامهای است که یکی از کاردارها در آنجا نوشته است. یکی از اعضای سفارت است. نوشته: «ما میخواهیم برای ایرانی کارکنیم که میانهرو باشد و ناسیونالیستهای مخالف مذهب تسلط بیشتری بر اداره مملکت داشته باشند. (سال ۵۸ گفته است که میخواهیم دین را بگیریم) در ضمن تا قبل از استقرار دولت جدید ما میتوانیم طریق نفوذ در ایران را امتحان کنیم. بایستی یک موقعیت توأم با اطمینان و احترام در ایران رواج دهیم. ما معتقدیم که بایستی حالا شروع به رفع مسائل دو طرف کنیم و پیشنهادهای زیر را ارائه میدهیم. (تعدادی پیشنهاد است که من چند مورد آن را برای شما میخوانم) فرستادن سفیر به ایران پیش بازرگان. بازرگان و همکارانش امیدوارند ما بدون معطلی یک فرد غمخوار و دل سوز به انقلاب ایران را انتخاب کنیم. (این نشاندهنده ارتباط دولت اول با سفارت بوده است. او میگوید بازرگان و همکارانش دنبال این هستند و امیدوارند که ما بدون معطلی یک فرد غمخوار و دلسوز به انقلاب ایران انتخاب کنیم. امام و اطرافیان امام را دلسوز به انقلاب نمیدانستند. به آمریکا و سفارت گفتند که یک نفر بفرست دلسوز به انقلاب باشد. ببینید که این اسناد چقدر مهم است. نمیخواهند پخش شود) روابط نظامی را توسعه دهیم. چگونه میتوانیم دستگاههای خبری پایگاههایمان را به کار اندازیم. چگونه میتوانیم از ادامه تهیه نفت در ایران مطمئن شویم و توسعه فعالیتهای خبری و اطلاعاتی داشته باشیم. چگونگی فعالیتهای حقوق بشر بدون احترام به آمریکا، این موارد جزئی در اختیار آنها قرار نخواهد گرفت؛ بنابراین باید دولت موقت و امام را در این جریان که این سیاست ایران برای ما غیرقابلقبول است قرار دهیم». این مطالب را شما خودتان مطالعه کنید. من فقط اشاره میکنم که ببینید چه حقههایی را داشتند.
نکته انتخاباتی و استانی را هر دو را باهم میگویم. اولاً باید از عزیزان دستگاه امنیتی و اطلاعات استان تشکر کنم. محکم ایستادهاند و قصد دارند تاکسی که صلاحیت ندارد تائید نشود. بنده هم از این موضوع کاملاً حمایت میکنم و در مبارزه با فساد با هیچکس تعارف نداریم. آقا هم در یک بیانی فرمودند: در مقابل کسانی که جلوی قانون گردنکلفتی میکنند کوتاه نیایید. این وظیفه همه ماست. نمیشود کسانی که قصد ورود به مجلس قانونگذاری رادارند خودشان همسرشان و فرزندانشان به قوانین التزام نداشته باشند. قانونشکنی کنند و خلاف مقررات نظام عمل کنند و التزام عملی بهنظام نداشته باشند؛ و یا کسانی که مسئولیتی دارند اما اصرار دارند که افراد فاسد و مفسد را در دستگاهها بر سرکار بگذارند. بعد هم تهدید میکنند که کذا و کذا میکنیم. زیر بار اینها نمیرویم. الحمدالله دستگاه امنیتی اطلاعاتی هر دو دستگاه مشغول هستند.
ثانیاً مسئولین محترم شهر و استان بههیچوجه باکسانی که در مظان انتخابات و کاندیداتوری هستند اینطرف و آنطرف نروند. مثلاً میبینیم که فرماندار، بخشدار، مسئول فلان اداره، مدیرکل فلان جا، با آقایی که در مظان انتخابات است باهم اینطرف و آنطرف میروند. بله یکوقت جلسه و شورایی است و باید در آن حاضر بود، این امر دیگری است. ولی حرکت کردن و اینطرف و آنطرف رفتن در این ایام ممنوع است. اگر موردی را اینگونه دیدید هر دو طرف را متهم کنید. هم کسی که میخواهد کاندیدا شود، هم کسی که دارد به او کمک میکند، هر دو مورد اتهام هستند. چطور شده است که بعضی از دستگاهها در این روزها به فکر نیروهای زیرمجموعه خودشان افتادند؟ هدیه میدهند، شام میدهند، در این وضعیت که بعضی وقتها نمیتوانند حقوق کارمندانشان را بدهند، شام میدهند با خانواده بعد بعضی از کسانی که در مظان انتخابات هستند را دعوت میکنند. اینها تخلف است و قطعاً از چشم ناظران دور نیست. بعضیها با پول بیتالمال فالوده میخورند. البته مردم هم باید هوشیار باشند.
ثالثاً عوض نکردن مسئولی که خیانت میکند و خائن است و به بیتالمال دستدرازی میکند و خراب کن بیتالمال هست به اسم اینکه دم انتخابات است نمیتوانیم ترکیب را به هم بزنیم، حرف قابل قبولی نیست. از آن حرفهایی است که مبنای عقلایی ندارد. باید سریعاً جلوی فساد را گرفت. خود وزیر کشور فرمودند که اگر لازم باشد شب انتخابات هم اگر باید کسی را عوض کنیم عوض میکنیم. اینها بداخلاقیهای انتخاباتی است. رهبر معظم انقلاب ۱۶ مرتبه در بیانات مختلفشان گفتند: کاندیدا باید از بداخلاقی انتخاباتی پرهیز کند. یا در پنج نوبت در نوبتهای مختلف فرمودند: امانتدار و پاکدامن و بهدوراز فساد باشد. خود حضرت امام دربیانی فرمودند: انحراف عقیدتی و اعمالی و یا اخلاقی نداشته باشد.
بعضی وقتها هم دیده میشود که در استان، درجاهای مختلف، آرامآرام دارند اسمها را عوض میکنند. اخیراً دیدم که اسم مجموعهای را از شهید چمران به کیش تبدیل کردند. بعد هم در پرانتز نوشتند که چمران سابق. این را برگردانید سر جایش و الا تذکر دیگری خواهیم داد.