مراسم سوگواری اباعبدالله الحسین علیهالسلام، در ظهر عاشورا، پس از اقامه نماز با سخنرانی آیتالله حسینی همدانی در مصلا امام خمینی (ره) کرج برگزار شد.
در ادامه متن کامل سخنرانی آیتالله حسینی همدانی را میخوانید:
برکات و آثار که عزاداری حسین -علیهالسلام- دارد فراوان است. آثار فردی و اجتماعی دارد. شما وقتی عزاداری میکنید گناهانتان بخشیده میشود. چه گریه بکنید و چه گریه نکنید که هرکدام از اینها اثر خودش را دارد. گریه بر مصائب حسین بهشت را بر انسان واجب میکند. حسن عاقبت میآورد. شرکت در عزاداری انسان را عاقبتبهخیر میکند. موجب استجابت دعا است. کسانی که در عزاداری شرکت میکنند دعایی داشته باشند به اجابت نزدیک است. آثار اجتماعی هم دارد؛ حفظ و بقاء دین و مکتب.
یکی از ویژگیهایی که هست این است که در مکتب حسین -علیهالسلام- با فضایل اخلاقی آشنا میشویم که در حسین ویاران حسین بود. یکی از آن فضیلتها وفاست. وفا و پایبندی به عهد و پیمان. وقتیکه پیمان بستیم و به آن عمل کردیم نشانه صداقت ماست.
ایمان انسان، مردانگی و مروت او در این است که پیمان که بست وفا کند. امام حسین -علیهالسلام- در اوج وفاداری است. یارانش هم اینچنین هستند. ما هم بهعنوان پیروان حسین -علیهالسلام- و تربیتشده مکتب او باید اهل وفا باشیم. اهل تعهد باشیم. قراردادی که میبندیم و ساعتی را که میگذاریم و تعهدی که میدهیم بهدرستی انجام دهیم.
وفا هم نسبت به پیمانهایی که باخدا میبندیم مطرح است هم قول و قرارهایی که با دوستانمان میگذاریم و با دیگران میگذاریم. حتی اگر با دشمن پیمان و معاهدهای بستیم باید روی آن بایستیم. رسول خدا اینگونه بود و در قرآن کریم هم با اینگونه یاد دادند که اگر با مخالفین خودتان همپیمان بستید باید بر عهد و پیمان خودتان باقی بمانید.
گاهی البته بهصورت نذر و عهد انسان بر خود چیزی را لازم میکند که باید انجام دهد. پیمانی هم انسان با ولی خدا دارد؛ یعنی با امام زمانش دارد. آنها را هم باید بهموقع انجام دهد. وفای به عهد در همه زمینهها مطرح است؛ و واجب است که انجام شود. بیوفایی از بدترین خصلتهایی است که یک شخص میتواند داشته باشد.
خدای تعالی در آیه ۳۴ سوره مبارکه اسراء فرمود «وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولًا» اگر عهد بستید به آن وفا کنید. این عهد بستن دایرهاش وسیع است. با هرکسی و با هر عنوانی و با هر کیفیتی که هست. کسانی که به وعده عمل نمیکنند قرآن کریم مذمت میکند و کسانی را که بهموقع به وعده عمل میکنند آنها را ستایش کرده است.
امیرالمؤمنین -سلاماللهعلیه- فرمودند: وفا از گرامیترین خصلتهای انسان است «أشرَفُ الخَلائقِ الوَفاءُ». «مِنْ دَلائِلِ الإیمانِ الوَفاءُ بِالعَهدِ» امیرالمؤمنین فرمود: میخواهی بدانی ایمان کسی چقدر است ببین اگر عهد بست به عهد و پیمانش وفا میکند یا نه.
عاشورا پر است از وفای به عهد و پر است از عهدشکنی و نقض پیمان. نقطهضعف مهم کوفیان بیوفایی آنها بود. امام را دعوت کردند نامه نوشتند چند ده هزار نامه برای امام فرستادند. پیمان بستند و تعهد کردند و دعوت کردند. در منزل بیضه که امام حسین -علیهالسلام- با حر قرار گرفتند به نامهها اشاره کردند و همچنین به بیوفایی و پیمانشکنی آنها. در روز عاشورا هم در خطبه به بیوفایی و پیمانشکنی که مردم داشتند و مذمت این صفت اشاره کردند.
خود امام حسین ویارانش همه اهل وفا و پیمان بودند. مقام صدق و وفای آنها را شما در زیارتنامهها میبینید. در شب عاشورا با اصحاب خودش سخن گفته و وفای آنها را ستود. «فَإِنِّی لَا أَعْلَمُ أَصْحَاباً أَوْفَى وَ لَا خَیْراً مِنْ أَصْحَابِی» من از اصحاب خودم باوفاتر کسی را نمیشناسم.
روز عاشورا وقتی بر بالین مسلم بن عوسجه آمد آیه ۲۳ سوره مبارکه احزاب را تلاوت کرد «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ یَنْتَظِرُ» یعنی مردانی که به عهد خودشان وفا کردند. امام -علیهالسلام- این آیه را چندین بار در روز عاشورا و قبل از عاشورا تلاوت کردند. زمانی که شهادت قیس بن مسهر صیداوی را به حضرت خبر دادند که قبل از مسلم بن عقیل سفیر امام حسین به کوفه بود و او را هم کشتند، همین آیه را امام تلاوت کردند.
بااینکه حضرت بیعت را از یارانش برداشته بود ولی بهمقتضای وفا درصحنه ماندند و عهد نشکستند. یکی از یاران امام عمر بن قرظه است. قرظه انصاری یکی از یاران و صحابه پیغمبر بود. از یاران امیرالمؤمنین شد. در جنگها در کنار امیرالمؤمنین جنگید و مدتی حضرت او را حاکم فارس کرد. ۱۰ سال قبل از عاشورا از دنیا رفت.
دو پسر داشت؛ عمر بن قرظه و علی بن قرظه. علی بن قرظه در لشکر عمر سعد است. به امام حسین -علیهالسلام- جسارت و بیادبی میکند. فحش و ناسزا میگوید. عمر بن قرظه یکی از یاران امام حسین -علیهالسلام- است این دو برادر در مقابل هم بودند. عمر بن قرظه مثل سعید از آنکسانی است که جلوی امام حسین -علیهالسلام- ایستاد تا تیرها به امام نخورد. بدنش پر از تیر شد. لحظه آخر که روی دامن حسین -علیهالسلام- افتاد سؤال کرد «أوَفَیتُ» آیا وفادار بودم؟ گل حرکتهایی که در اطراف حسین بود همین وفاداریها بود. حضرت جواب دادند: بله تو در بهشت روبهروی من هستی و زودتر از من به بهشت میروی. سلام من را به پیغمبر برسان.
در زیارت اربعین هم هست «أَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللَّهِ» در زیارت مطلقه امام حسین -علیهالسلام- هم هست «اَشْهَدُ اَنَّکَ قَدْ بَلَّغْتَ وَ نَصَحْتَ وَ وَفَیْتَ وَ اَوْفَیْتَ وَ جاهَدْتَ فی سَبیلِ اللّهِ» اشاره به ابلاغ پیام و انجام نصیحت و وفای کامل و جهاد درراه خدا دارد. زیارت مطلقه امام حسین.
در زیارت حضرت مسلم است «أَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیْتَ بِعَهْدِ اللَّهِ» در زیارت عباس بن علی «أَشْهَدُ لَکَ بِالتَّسْلِیمِ وَ التَّصْدِیقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِیحَهِ لِخَلَفِ النَّبِیِّ الْمُرْسَلِ» و در همین زیارت است که از خدای تعالی پاداش کاملتر میخواهد برای کسانی که به بیعت خودشان وفا کردند و دعوت امام را پذیرفتند و اطاعت ولی امر را کردند.
شب عاشورا پیمان بستند که هرگز از حسین جدا نمیشوند. «فإذا نحن قتلنا کنا وفینا وقضینا ما علینا» در کنار تو کشته میشویم و وفادار هستیم تا چیزی که قضای الهی است بر ما واقع شود. قرآن کریم از کسانی که درراه خدا تلاش میکنند و به پیمان و عهدی که دارند وفا میکنند از آنها به صادقان نام میبرد. سوره احزاب آیه ۲۳٫
خیلی بد است که امت پیغمبر و امت امام حسین پیمان ببندند و قرار بگذارند، سر قرارشان حاضر نشوند. سر قرار نیم ساعت تا ۴۰ دقیقه معطل میکنند. اصلاً ما برای چه گریه میکنیم؟ برای چه عزاداری میکنیم؟ برای اینکه این معرفت در ما ایجاد شود. معرفت باعث محبت شود و محبت در ما حرکت ایجاد کند. حرکت ما در رابطه با عزاداری امام حسین این است که اهل اطاعت از اهلبیت و دستورات الهی باشیم؛ یعنی هر عاشورایی که بر ما میگذرد باید ما را متدینتر کند. ما را عابدتر کند. ما را نسبت به دین محکمتر کند. گریه باید عامل حرکت ما باشد. والا به همین گریه شبهه وارد میکنند. عزاداری باید عامل تقویت دین ما باشد.
وقتی امام از یارانش میخواهند که بروند، در جواب میگویند «اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی اَکْرَمَنَا؟ بِنَصْرِکَ وَ شَرَّفَنَا بِالْقَتْلِ مَعَکَ اَوَ لَاتَرْضَی اَنْ نَکُونَ مَعَکَ فِی دَرَجَتِکَ یَابْنَ رَسُولِ الله» این فقط در انسانها نبود. در حیوانات هم که در کنار اهلبیت بودند وفاداری بود. امام سجاد -علیهالسلام- با شتری که داشت ۲۵ سال مکه مشرف شد زمان وفات، ایشان وصیت کردند که این حیوان را آزاد کنید برود. بعد از وفات امام سجاد آمد کنار قبر امام سجاد سه روز آنجا نشست تا مرد.
اسب امام حسین -علیهالسلام- هم همینطور. دریکی از این حملهها امام حسین وارد شریعه شد و بلند صدا زد به اسبش گفت: هم تو تشنهای هم من. قسم به خدا از آب نمیخورم تا تو اول بخوری. مینویسند بهمحض اینکه این اسب صدای حسین را شنید سرش را برگرداند؛ یعنی تو آب نخوری من هم نمیخورم.