متن کامل خطبه نماز جمعه ۱۴۰۴/۰۲/۱۲
استان البرز، شهرستان کرج
توسط آیت الله حسینی همدانی
بِسمِ الله الرَّحمَنِ الرِّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّ العالَمینَ وَالصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ
اَلعَبدِ المُوَیَّد وَالرَّسولِ المُسَدَّد اَباالقاسِمِ المُصطَفی مُحَمَّد
وَ عَلی آلِه الطَّیِبینَ الطّاهِرینَ المَعصُومِینَ سِیَّما بَقِیَّهِ اللهِ الاَعظَم فِی الاَرَضِینَ
وَاللَعنَهُ الدّائِمَه عَلی اَعدائِهِم اَجمَعینَ مِنَ الآنِ اِلَی قیامِ یَومِ الدّین
بندگان خدا اوصیکم و نفسی بتقوی الله. برای اهل تقوا توجه به خطبههای امیرالمومنین علیه السلام و توجه به توصیهها و انذارها و بشارتهای حضرت کافیست تا با سرعت به مقصد برسند.
یکی از خطبههای بینظیر امام علیه السلام خطبه قاصعه است که آن را با بیانی شیوا در اوج و کمال فصاحت و بلاغت معارف بلندی را به مخاطب تذکر دادند این خطبه بسیار خطبه نورانی است که محور بحث ما در خطبههای اول نماز جمعه قرار گرفته است.
در بخش اول حضرت اشاره کردند به تکبر شیطان و پلیدی این صفت مذموم و بیماری روحی که از بیماریهای جسم برای انسان خطرناکتر است. و اثر آن از بین برنده اعمال و دور کننده انسان از خداوند متعال است.. هیچکس با داشتن صفت کبر به بهشت راه پیدا نمیکند.
و اینکه حکم خدا در بین اهل آسمان و زمین یکی است و برای هیچ کدام از مخلوقاتش استثنا قائل نیست. اینکه آنها چون ملک بودند و در جوار رحمت خدا بودند که ویژگی داشته باشند. تکبر تکبر است و تمرد تمرد است. و آثار خودش را دارد. فرمودند: «إِنَّ حُکمَهُ فِی أَهْلِ السَّمَاءِ وَ أَهْلِ الْأَرْضِ لَوَاحِدٌ وَ مَا بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ هَوَادَهٌ فِی إِبَاحَهِ حِمًى حَرَّمَهُ عَلَى الْعَالَمِینَ». هیچ فرقی نمیکند بین آسمان و زمین حکم خدا یکی است.
شیطان با این تکبری که به خرج داد نشان داد اول نسبت به خدای متعال کفری در دلش بوده است. اینطور نبود که همان روز کافر شود. نشان میدهد که از اول دلش صاف نبوده. لذا عبادتهایش دردی از او درمان نکرد. و ابطال عبادات او ریشهاش همان کفری بود که داشت. یعنی اطاعت خدا نکردن و دستور خدا را نادیده گرفتن و بر خلاف آنچه خدا خواسته عمل کردن میشود کفر؛ و کفر از بین برنده اعمال است و تکبر هم علامت همین کفر است.
خدای تعالی به این کفر ابلیس در آیه ۳۴ سوره مبارکه بقره اشاره میکند: «وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِکَهِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ أَبَىٰ وَاسْتَکْبَرَ وَکَانَ مِنَ الْکَافِرِینَ» خدای تعالی به ملائکه فرمود سجده کنید بر آدم همه سجده کردند جز ابلیس که استکبار ورزید. لفظ کان یعنی او از کافران بود نه اینکه کافر شد. امروز آن کفر را بروز داد.
بعد از اینکه فرمودند تکبر و کبر چه بلیه بزرگی است و چه آثار و تبعاتی دارد و اینکه به ما فرمودند عبرت بگیرید حضرت شروع میکنند به هشدار دادن؛ «فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللَّهِ عَدُوَّ اللَّهِ أَنْ یُعْدِیَکمْ بِدَائِهِ» مراقب باشید بندگان خدا خودتان را کنار بکشید از دشمن خدا که شما را به درد خودش و بیماری خودش گرفتار میکند او متکبر بود شما را هم مبتلا به کبر میکند. سگ هار همینطور است وقتی که گاز میگیرد هاری را منتقل میکند.
اینجا دوباره حضرت به بیماری شیطان که تکبر و عجب بوده اشاره میکند. صفات بد اخلاقی بیماری هستند که در روایات هم اشاره شده که بیماری روح هستند. مثلاً رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر دردی دارویی دارد و داروی گناهان استغفار است. پس ایشان گناه را بیماری میداند و دارویش را استغفار. صفات بد اخلاقی همه درد و بیماری هستند.
درباره همین تکبر رسول خدا فرمودند: هر کس خودش گوسفندش را بدوشد و جامهاش را وصل کند و کفشش را پینه زند و با خدمتکارش هم غذا شود و کالایش را از بازار به خانه بیاورد بیگمان از کبر پاک شده است.
بعضی از این امور امروز متداول نیست اما منظور حضرت روشن است که این گونه اعمال روح تکبر را از انسان میگیرد. کسی که خودش کارهای خودش را انجام بدهد حال تکبر از او گرفته میشود.
خاطرات دوران دفاع مقدس را کسانی که بودند دیدند و کسانی که نبودند شنیدند که فرماندهان دفاع مقدس که هزاران نفر گوش به فرمانش بودند زمانی که بقیه خواب بودند میدیدید که او دارد سرویسهای بهداشتی را میشوید. با این کار روح تکبر گرفته میشود.
یا مثلاً اساتید حوزههای علمیه دیده میشد که این کارها را میکردند یا ائمه مساجد یا مسئول ادارات به گوش میخورد که اینها کارهایی میکنند که روح تکبر از آنها اگر خدای نکرده در آنها هست گرفته شود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم روزی به سمت بقیع حرکت میکردند تعدادی از اصحاب هم به دنبال حضرت میآمدند. حضرت ایستادند و به دور و بریهای خودشان گفتند که جلو بروید خدا رحمت کند حضرت امام هم همین سیره را داشتند. اگر میدید عدهای دنبال او راه میافتند میایستاد و اگر میدید کاری ندارند میگفت بروید و پشت سر من راه نروید.
پیغمبر ایستاد و دستور داد که آنها جلو بروند. آنها از حضرت پرسیدند که چرا باید جلو میرفتیم؟ حضرت فرمود من صدای کفشهای شما را شنیدم ترسیدم چیزی از تکبر به وجودم راه پیدا کند.
این روش پیغمبر ماست آن وقت چه میشود که پیروان این پیغمبر اهل تکبر باشند! بعضیها بدبختانه همین را مطالبه میکنند که اسم من را با فلان عنوان ببرید یا اگر فلان عنوان را کنار اسمشان نگذارند شاکی میشوند. میگویند فلان جا را در مجلس برای ما قرار دهید فلان غذا را برای ما آماده کنید و …. شیطان دارد اینها را مدیریت میکند.
بعضیها به اسم شأن به دنبال این مسائل میروند. ما باید نسبت به کسانی که یک جایگاهی دارند و شخصیتی هستند چه دینی چه علمی چه قرآنی و اعتباریاتی که در عرف جامعه هست ما وظیفه داریم که رعایت شأن را بکنیم و بیادبی و بیاحترامی نکنیم ؛ اما از آن طرف از نباید مطالبه شود. این است که زمینه ساز تکبر است.
در روایات از این صفت و دیگر رذایل اخلاقی به عنوان بیماری یاد شده که اینجا هم امام علیه السلام بر حذر داشتند که مردم مبتلا به بیماری شیطان نشوند که بیماری شیطان تکبر بود.
امام صادق علیه السلام فرمود هر کس از تکبر پاک شود به بزرگواری دست پیدا میکند و کریم میشود.
امیرالمومنین در ادامه خطبه با استفاده از آیات قرآن شیطان لعین را برای ما معرفی کرد شیطان اینطور است و چنین بیماری دارد اگر دست به دستش بدهید گازتان بگیرد شما هم مبتلا به هاری شیطان میشوید.
فرمود: «وَ أَنْ یَسْتَفِزَّکمْ بِنِدَائِهِ» شیطان با ندایش شما را نگران میکند «وَ أَنْ یُجْلِبَ عَلَیْکمْ بِخَیْلِهِ وَ رَجِلِهِ» با لشکریان سواره و پیاده خودش اطرافتان را فرا میگیرد اشاره دارد به قسمتی از آیه ۶۴ اسرا که فرمود «وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِکَ وَأَجْلِبْ عَلَیْهِمْ بِخَیْلِکَ وَرَجِلِکَ». از لشکریان شیطان صوت است و سوار نظام و پیاده نظام.
به ابزار اغواگری شیطان اینجا امیرالمومنین بر اساس آیه قرآن اشاره میکند که شیطان میخواهد کار کند ابزار میخواهد یکی از ابزارهایش صوت و ندا و صدا است که امروز همین بوقهای تبلیغاتی و فضایهای سیاه مجازی و رسانهها و صفحات اجتماعی که آلوده هم هستند بعضیهایشان و امثال اینها با هزاران رنگ و ترفند از کوچک و بزرگ دعوت به بیخدایی و بیدینی و مفاسد اخلاقی و اعتقادی میکنند. با کلام و بیکلام برای گمراه کردن انسانها به خصوص جوانها تهاجم میکنند.
صوت فقط موسیقی و آوازه خوانی حرام نیست. در کلام اهل لغت «اسْتَفْزِزْ» به معنای هر کاریست که انسان را از حق جدا میکند و به سمت باطل میکشاند. این میتواند بعضی وقتها نوشته باشد. صوت فقط معنای ظاهری صوت ندارد. لازم نیست که صوت شیطان حتماً صدا و ندا و کلام باشد.
البته قدرت این را هم ندارد که همه را گول بزند. قرآن میفرماید «وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ» یعنی همه را نمیتواند با صدا بخرد و به دنبال خودش راه بیندازد.
نکته دیگر هم این است که اول با جنس نرم شروع میکند. خیلی عجیب است و باید توجه داشت. شیطان اول با کار فرهنگی شروع میکند جنگ نرم راه میاندازد با همین تبلیغات و فضاهایی که وجود دارد وارد میشود و بعد اگر نشد وارد جنگ سخت میشود. لذا اینجا فرمود اول با صدا اگر نشد سوار نظام و پیاده نظامش را وارد عرصه میکند.
سواره نظام هم کنایه از سرعت کار است و پیاده نظام آرامی کار است یعنی کارهای با عجله و با سرعت را انجام میدهد و بخشی از کار را هم از کارهای آرام استفاده میکند. با حوصله و سر فرصت کار میکند اینطور نیست که مثل ما عجول باشد برای بعضی از ماها سالها وقت میگذارد.
خلاصه ما از چهار طرف در محاصره شیطان هستیم و باید مواظب باشیم. در بحث شیطان شناسی اگر دوستان یادشان باشد من نکاتی را عرض کردم.
حضرت در ادامه فرمودند «فَلَعَمْرِی لَقَدْ فَوَّقَ لَکمْ سَهْمَ الْوَعِیدِ» به جان خودم سوگند که تیرشرش را برای جان شما در چله کمانش قرار داده است ببینید چه تعبیرات زیبایی دارد امیرالمومنین. «وَ أَغْرَقَ إِلَیْکمْ بِالنَّزْعِ الشَّدِیدِ وَ رَمَاکمْ مِنْ مَکانٍ قَرِیبٍ» و آن را به جانب شما سخت کشیده است. در فاصله هم قرار نگرفته از خیلی نزدیک شما را نشانه گرفته که درست به هدف بخورد که همه اینها نشانه این است که اگر توجه نداشته باشیم به راحتی در کمند شیطان اسیر خواهیم شد.
بعد حضرت با آیه ۳۹ حجر استناد فرمودند «فَقَالَ رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنِی لَأُزَیِّنَنَّ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ وَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ» پس شیطان گفته است که پروردگارا چون مرا گمراه ساختی من نعمتهای مادی را در زمین در نظر آنها زینت میدهم این هم باز ابزار شیطان است و همگی را با همین زینتهای دنیا اغوا میکنم یکی را با زن یکی را با خانه یکی را با ماشین و یکی را با پست و مقام یکی را با کتابهایش یکی را با شاگردهایش هر کسی را بالاخره جوری زینت میدهم و گمراه میکنم.
بدانیم که ما با چنین موجودی سر و کار داریم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ اَلصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ اَبَالقاسِمِ مُحَمَّد
وَ صَلِّ عَلَی اَمیرِالمُؤمِنینَ عَلیِ بنِ اَبی طالِب وَ عَلَی فاطِمَهَ الزَّهرا سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ
وَ عَلَی الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِّدَی شَبابِ اَهلِ الجَنَّه وَ عَلَی عَلیِ بنِ الحُسَینِ وَ مُحَمَّدِ بنِ عَلی
وَ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّد وَ موسَی بنِ جَعفَرِ وَ عَلیِ بنِ موسی وَ مَحَمَّدِ بنِ عَلی وَ عَلی بنِ مُحَمَّد
وَالحَسَنِ بنِ عَلی وَ الخَلَفِ القائِم الحُجَّه حَجَجِکَ عَلی عِبادِک وَ اُمَنائِکَ فِی بِلادِکَ
خودم و همه شما خواهران و برادران ایمانی را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت میکنم. اهل تقوا برای گسترش عدالت از هیچ کاری فروگذار نمیکنند مولا امیرالمومنین علیه السلام در حکمت ۳۳۴ از حکم نهج البلاغه فرمودند: «یَومُ العَدلِ على الظّالِمِ أشَدُّ مِن یَومِ الجَورِ على المَظلُومِ». روز عدالت برای ستمگر سختتر است از روزی که ستمی بر ستم دیده رفته است.
قبلاً راجع به این بیان امیرالمومنین نکاتی عرض کردهام دیگر تکرار نمیکنم. اما حکمت ۳۳۵ حکمت مفصلی است یه گوشه آن را امروز میگویم: «الْأَقَاوِیلُ مَحْفُوظَهٌ» سخنان نگهداری شدهاند «وَ السَّرَائِرُ مَبْلُوَّهٌ» رازهای نهان آشکار گردیده است. حضرت دارد مخاطبین خودش را موعظه میکند که بدانید هرچه میگویید حفظ میشود و نگهداری میشود.
بعضیها فکر میکنند حرفهایی که میزنند فقط یک حرف است کار که نیست. خدا گفته کارها را نگه میدارم نمیداند حرف زدنش هم کار است. «مَا یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِیدٌ» هرچه میگویید حفظ میشود. این حرفا مورد سوال و پرسش قرار میگیرد. نمیشود هرچه خواست گفت.
به علاوه میفرماید در دستگاه خداوند هیچ رازی پنهان نیست؛ «وَ السَّرَائِرُ مَبْلُوَّهٌ». اگر از دیگران بتوانید مخفی کنید نمیتوانید از خدا مخفی کنید.
در روزهای ماه ذیقعده قرار داریم این روزها را ارج بنهیم و در اعمال عبادی و توجه به خدا و اهل بیت به ویژه حضرت ولی عصر ارواحنا فداه کوشا باشیم.
در دهه کرامت قرار داریم. سعی کنیم کرامت را در خودمان تقویت کنیم و قرب الهی را درک کنیم که در سوره حجرات آیه ۱۳ فرمود «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» برای سنجش هر چیزی معیاری قرار دادهاند و انسان را با کرامت میسنجند.
هرچه انسان خودش را به ربک الاکرم نزدیک کند بهره بیشتری میبرد. برای متصل شدن به خداوند تبارک و تعالی وسیله لازم است «وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَهَ» آیه ۳۵ سوره مائده به این موضوع اشاره کرد که به دنبال وسیله باشید؛ وسیله قربی برای خودتان نسبت به خدا پیدا کنید که هرچه به خدا نزدیک شوید کریمتر هستید.
بهترین وسیله را هم قرآن و اهل بیت علیهم السلام برای ما گفتهاند. این دو بهترین وسیله قرب ما به خدا هستند که رسول خدا در روایت ثقلین فرمود «مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا». اگر شما به این دو تمسک کنید گمراه نمیشوید پس تمسک به این دو ما را مقرب الهی میکند و هرچه به خدا نزدیک شدیم کریمتر و اکرم خواهیم بود. در ایام کرامت سعی کنیم در این ماه به خصوص تلاش کنیم که اکرم عندالله شویم.
درگذشت تعدادی از هموطنان عزیزمان که در حادثه تلخ بندر شهید رجایی واقع شد را به شما و خانوادههای داغدار تسلیت عرض میکنم؛ و برای مجروحان حادثه از خدای تعالی شفا و عافیت کامل طلب میکنم. خدای تعالی به حکمت بالغهاش جبران این مصیبت را برای همه آنها و کشور بفرماید انشاالله.
البته مسئولین محترم همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند دنبال کنند تا معلوم شود سهل انگاری بوده یا سوء مدیریت بوده یا ساختارها اشکال داشته؟! باید اگر مقصری بوده برخورد شود.
هرچه که بوده باید برای مردم هم بازگو شود و اطلاع رسانی شود که دیگران نتوانند صحنه گردان این قضایا باشند و اذهان مردم را مضطرب کنند. دیدید که در این هفته چقدر قیل و قال شد. باید به سرعت روایت اول بیان شود؛ البته تا بخواهد قطعی شود که درست گفته شود شیطنتها صورت میگیرد. مردم هم در این قصه خوب وارد شدند و در دام نیفتادند.
باید از کسانی که در این جریان همدلی و مواسات داشتند از نیروها و دستگاههای مربوطه و مردم و کسانی که صحنههای ماندگاری را به وجود آوردند تشکر و قدردانی کنیم. خیلی از مردم خون دادند و کارهای زیبایی در این هفته توسط مردم انجام شد که باید آفرین گفت بر این مردمی که در جریانات اجتماعی وارد صحنه میشوند و کم نمیگذارند و مواسات و همدلی اسلامی را به رخ جهان میکشند. خدای تعالی همه را مشمول عنایات ویژه خودش قرار دهد.
امروز ۱۲ اردیبهشت سالگشت شهادت علامه شهید مرتضی مطهری است که به روز معلم هم نامگذاری شده است تا از خدمات و دلسوزی و فرزانگی و فرهیختگی آموزگاران خدوم و عزیز کشورمان قدردانی شود. بنده هم این روز را به همه معلمان و اساتید مدرسه و دانشگاه و حوزههای علمیه تبریک عرض میکنم. امیدوارم خدای تعالی به پاداشی عظیم خدمات همه این عزیزان را جبران کند.
مرحوم علامه شهید مطهری دارای ویژگیهای خدادادی است که او را از بقیه افراد متمایز میکند. حضرت آقا در تکریم استاد جملاتی دارند که توضیح هر کدام از این جمله های خودش فصلی از بیان را لازم دارد که توانمندیها و جلوتر از زمان بودن شهید و اینکه در زمان خودش به وظیفهاش درست عمل میکرده را برای ما ترسیم میکند.
مثلاً فرمود متفکر ژرف اندیش، پهلوان مبارزه با التقاط، روحانی متناسب با زمان، مصداق بارز مجاهد فی سبیل الله، معلم بزرگی برای دیروز و امروز و فردای کشور و از همه مهمتر این که فرمودند خلاصهای از اندیشههای اصلاحی عمیق امام؛ که هر کدام از اینها دنیایی از مطلب دارد.
همه به این نکته اذعان دارند که استاد هم فکر قوی و هم استعداد استثنایی داشت و هم زمانه خودش را خوب و عمیق میشناخت و بر اوضاع اجتماعی و کمبودها و نقصها آگاهی داشت و برای هر کدام از آنها از منابع اسلامی راهکار و پاسخ مناسب داشت؛ لذا میبینیم در همه زمینههای فلسفی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی و اقتصادی و اخلاقی و فقهی حتی هنری و تاریخی درباره اینها سخن گفته کتاب نوشته و مطلب ارائه کرده و تولید فکر کرده، تولید اندیشه کرده و در نهایت هم همه مطالب خودش را با خون امضا کرد و شد معلم شهید. متفکر و معلم شهید. او قدرت شناخت و تشخیص پدیدههای سیاسی و اجتماعی را داشت. به درستی تحلیل میکرد و شجاعت لازم را برای موضعگیری به موقع داشت؛ یعنی بصیر بود. اینها صفات یک شخص بصیر است.
شاید قبلاً به مناسبتی عرض کردم که او اسلام شناس و زمان شناس و جریانشناس و دشمن شناس و دشمنیشناس و اولویت شناس و مسئله شناس و شبهه شناس و میدان شناس و امثال اینها بود که توضیح هر کدام از اینها وقت خودش را میخواهد.
یکی از مشکلاتی که امروز عدهای دارند این است که قدرت تحلیل مسائل سیاسی را ندارند. استاد خیلی دقیق موانع نتوانستن تحلیل را در کتابهایش بیان کرده است؛ که چرا تحلیل خراب میشود و افراد خوب تحلیل نمیکنند ایشان ۱۰ مورد را نام میبرد:
من این مطالب را عمداً اینجا مطرح میکنم که عزیزان خودشان دنبال کنند. ایشان گفت موانعی که ما به خاطرش نمیتوانیم درست تحلیل کنیم اینهاست: موانع منطقی، بمباران اطلاعات، تکیه بر ظن و گمان، هوای نفس، شتاب زدگی، سنت گرایی، شخصیت گرایی، اکثریت گرایی، تلقین پذیری و تعصب ورزی که این ۱۰ مورد باعث میشود که افراد تحلیلهایشان غلط از آب در بیاید.
با همه ویژگیهایی که ایشان دارد کتابهایش برای امروز و فردای ما لازم است که سیر مطالعه کتابهای ایشان را داشته باشیم؛ و لااقل ۴۰ تا از کتابهای ایشان را خوب است همه بخوانند و از آسان به مشکل یاد بگیرند.
با همه این حرفها حضرت آقا نکتهای را راجع به ایشان فرمودند که این باید مورد توجه قرار بگیرد که به خصوص دانشجویان و طلاب باید توجه کنند. ایشان فرمود: «باید روی افکار شهید مطهری کار فکری بشود اما در آقای مطهری متوقف نشوید (این نکته اساسی است) این نهایت کار نیست. مرحلهای از کار است. ما نمیتوانیم در شهید مطهری متوقف شویم. نیازهای فکری روز به روز و نو به نو میشود و جریان ورود به چالش با افکار وارداتی و نقادی علمی و تفکیک صحیح از سقیم آن از وظایف مهمی است که باید ادامه پیدا کند و ما در دهههای آینده به مطهریها نیاز مبرم داریم.
این کلام آقا یعنی نخبگان فکری و خواص و جبهه فرهنگی از الگوی استاد مطهری استفاده کنند و اما او را مقصد قرار ندهند. او را بنیان و تکیهگاه برای کارهای آینده خودشان قرار بدهند. تا اگر مسائل جدیدی درباره مباحث نظری و امثال آن برای انقلاب پیش آمد از عهده حل آن بر بیایند و گیر نکنند.
شهید مطهری در گام اول انقلاب نیازهای جامعه را به خوبی برطرف کرد و برای گام دوم هم باید مطهریهای با همه ویژگیهایی که استاد داشت به خصوص تفکر ناب اسلامی و شناخت التقاط و انحراف داشته باشیم.
خوب است من اینجا به نکتهای اشاره کنم و آن این است که او تربیت شده حوزه علمیه قم بود. ما در آستانه صدمین سال تاسیس حوزه علمیه قم توسط شخصیت کم نظیر و تاثیرگذار آیت الله العظمی حائری یزدی رحمه الله علیه هستیم. که در روزهای آینده در هفته پیش رو انشالله با حضور علما و دانشمندان داخل و خارج و با پیام ارزشمند رهبر معظم انقلاب همایش و کنگره برگزار میشود.
مرحوم آیت الله یزدی نظام آموزشی جدیدی را در حوزه قم پیریزی کرد در آن دوران سخت و شکننده ستم رضاخانی؛ مدیریت دینی را با درایت و تیزبینی متکفل شد و با زیرکی تدبیر کرد. به ظاهر اهل سیاست نبود اما سیاستمدار قوی بود که نگذاشت بعضی از سیاستهای ضد مذهبی حکومت رضاخان مثل کشف حجاب اجرایی شود.
نهالی که او کاشت امروز درخت تناوری است که آثار وجودیاش را اقصی نقاط عالم از کشورهای اسلامی و کشورهای غیر اسلامی در برگرفته است. همه جا این نهال رفته است.
یکی از برکات این شجره و نهالی که غرس شد انقلاب اسلامی و تاسیس جمهوری اسلامی است که به دست تربیت شده همین حوزه مقدسه واقع شد یعنی حضرت امام رضوان خدا بر او.
بحث من تشریح این موضوع و اهمیت آن نیست؛ اما اگر دعوت علما را نمیپذیرفت، و به قم نمیآمد حوزه تشکیل نمیشد؛ اگر حوزهای که ایشان راه انداخت تشکیل نمیشد دیگر اثری از دین و ثقلین به خاطر سرکوبی که رضاخان راه انداخته بود نبود. حوزه علمیه نجف گرفتار حکومت عثمانیها و فشار انگلیسیها بود و با حمله افغانها حوزه علمیه اصفهان از بین رفته بود و قاجار حوزه علمیه تهران و بعد رضاخان آن را در سلطه خودش قرار داده بود؛ هیچ چیزی از حوزه که بخواهد دین را به مردم عرضه کند وجود نداشت.
لذا این بزرگداشت پلی است برای پیوند نسل امروز با گذشته و الگوگیری برای حرکت پرشتاب و پاسخگویی به مباحث مهم آینده انشاالله.
ایام معلم است و روز معلم؛ راجع به جایگاه معلم این را عرض میکنم که ما در نمازهای واجب روزانهمان لااقل ۱۰ مرتبه از خدا میخواهیم که ما را به صراط مستقیم هدایت کند. یعنی نعمت هدایت از بزرگترین نعمتها است. که در مرحله اول توسط انبیا و اوصیا به انسانها داده شده است و در مرحله بعد به بیان قرآن کریم توسط عالمان و معلمان در اختیار بشر قرار میگیرد.
در روایات هم آمده است که «علماء أمتی کأنبیاء بنی اسرائیل» «الفقهاء امناء الرسول» که بخشی برمیگردد باز به همین معلم؛ پس هدایت الهی امانتی است که باید به دست همه انسانها برسد. این امانت را چه کسی به دست مردم میرساند؟ کار معلم است.
دارد که در روز قیامت مرکب عالم بر خون شهیدی که در راه اعتلای اسلام و احیای دین ریخته شده رجحان دارد. عالم یعنی عالمی که معلم است یعنی یاد گرفته و دارد تعلیم میدهد. اینها حکایت از جایگاه ویژه معلم دارد.
معلم دو وظیفه مهم تعلیم و تربیت را در جامعه به عهده دارد. کودکان ما از بدو ورود به مدرسه غیر از آموزش از معلمان تحت تربیت معلم قرار میگیرند. پس جایگاه خطیری دارند که با تربیت درست آینده سازان جامعه آینده سازی میکنند معلمان. لذا باید در تربیت معلم متعهد بر محور ارزشهای بنیادین اسلام در کنار تخصصهای لازم اقدام جدی داشت.
حضرت آقا مطلبی دارند؛ فرمودند: «هدف تربیت نیروی انسانی تراز جمهوری اسلامی است؛ باید انسانهای شریف و دانا و با استعدادهای جوشان دارای ابتکار و دارای اخلاق نیک انسانی و دارای شجاعت و قوت خطرپذیری و ورود در میدانهای جدید بدون هیچ گونه عقده خود کم بینی و خود برتربینی، انسانهای دلداده به خدای متعال و متکی به قدرت الهی و دارای توکل کامل، انسانهای صبور، انسانهای بردبار و حلیم و انسانهای خوشبین و انسانهای امیدوار تربیت کنید». این کار معلم است. چه کار عظیمی! چه کار بزرگی!
معلم در این جایگاه قرار گرفته است؛ آن وقت معلمی که بچه را میبرد در فضایی و به او منکرات یاد میدهد ببینید چقدر فاصله است!
ایشان فرمود: «خروجی آموزش و پرورش باید اینجور انسانی باشد؛ انسانهای تنگ نظر، انسانهای بدبین، انسانهای ناامید، انسانهای افسرده، انسانهای بی تقواو آلوده دامن نمیتوانند جوامع را پیش ببرند و ملتها را خوشبخت کنند. طبعاً نمیتوانند الگو هم باشند». ما احتیاج داریم که در مدارسمان اینگونه تربیت شوند.
خلاصه معلم باید بتواند روحیه تفکر و تعقل را در دانش آموز خودش ایجاد کند؛ و او را در رشد و بالا بردن توان علمی کمک کند و تواناییهای فردی و اجتماعی او را شکوفا کند. تربیت نسل آینده در اختیار معلمان است؛ پس نباید این جایگاه را در اختیار هر کسی قرار داد. باید دقت کرد و باید محکم گرفت.
بعضی از معلمها که تعدادشان هم خیلی کم است مثل سم مهلک میمانند. عاقبت یک جامعه را به هم میریزند. باید خیلی دقیق بود. همانطور که آقا هم چند مرتبه فرمودند: خرج کردن متقن و با برنامه برای آموزش و پرورش هزینه نیست اینها سرمایهگذاری است.
امسال سال سرمایهگذاری برای تولید نامیده شد؛ که در امور اقتصادی مطرح است؛ اما شاید در اینجا هم مصداق داشته باشد که اگر سرمایهگذاری درستی برای تربیت معلمان شود در آینده نتیجهای که به دست میآوریم مطلوب خواهد بود.
نکتهای را هم اینجا تذکر بدهم و آن این است که اولیا آموزش و پرورش سعی کنند در کنار آموزش، مهارتهای کاربردی هم به دانش آموزان آموزش دهند. قبلاً دانش آموزان با این مهارتها آشنا بودند. الان فقط تئوری است بلکه در دانشگاهها هم الان این مشکل وجود دارد که تکنسین تربیت نمیشود خیلی هم بلد است اما نمیتواند یک پیچ گوشتی دست بگیرد. در این جهت هم کمبودهایی وجود دارد که باید جبران شود.
۱۳ اردیبهشت روز تجلیل از امامزادهها و بقاع متبرکه است که باید همه از این تنوع امامزادهها که وجود دارد بهره لازم را ببرند. زیارت آنها در مسیر تزکیه و تهذیب ما موثر است. برنامه منظم بچینید و برسید به خدمت امامزادهها در هفته و در ماه. برنامه منظم بچینید و بیتوجه نباشید. به حرمهای مقدس اهل بیت که مشرف میشوید جای خود اما در همین استان البرز هم بیش از ۸۰ امامزاده دارد که تکریم و تعظیم آنها لازم است.
آخرین مطلب اینکه ۱۶ اردیبهشت روز تحریمهای همه جانبه توسط آمریکا علیه ایران است. سال ۷۴ این تحریمها واقع شد و بعد در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ از برجام هم خارج شد. این خروج یک فشار سنگین اقتصادی بر ایران وارد کرد و مردم را دچار مشکلات معیشتی شدید کرد و تا امروز هم هرچه از دستش برمیآمده کوتاهی نکرده است.
اگر میبینید گاهی حرفی میزند و انجام نمیدهد توانش را ندارد و الا معطل نمیکند. چیزی هم که برایش اهمیت ندارد انسان و انسانیت است. به غیر از منافع خودشان مستکبرین به چیز دیگری فکر نمیکنند. در راس مستکبرین هم آمریکا است. اساساً معیار ارتباط گیریشان مقدار بهرهگیریشان است. هر چقدر بیشتر بتوانند بهره ببرند ارتباط میگیرند.
اما مردم این فشار حداکثری بعد از خروج از برجام را با مقاومت حداکثری و گاهی هم با تهاجم پاسخ دادند. تحمل کردند. آنها ایران را همه جانبه تحریم کردند. هم سازمان ملل و هم اتحادیه اروپا، بعد تحریم به خاطر اتهامات هستهای و حقوق بشری و منطقهای و موشکی و امثال اینها که ایران زمین گیر شود.
در سال ۹۹ مجلس یازدهم قانون مصوبه راهبردی را تصویب کردند؛ و دولت دوازدهم از این حرکت خوشش نیامد با اینکه مورد تایید و تاکید حضرت آقا هم قرار گرفت. تا امروز هم بعضی از دلدادههای غرب اسم این مصوبه که میآید بدگویی میکنند و شروع میکنند به مذمت کردن.
با سر کار آمدن دولت آقای رئیسی دور جدید مذاکرات به پشتوانه مصوبه راهبردی مجلس شروع شد و در تابستان سال ۱۴۰۱ نتایج نسبتا روشنی هم برایش به وجود آمد اما قضای الهی چیز دیگری شد و مسیر دوباره منحرف شد و این کار مسکوت ماند.
اما به هر حال ایران برنامههای هستهای خودش را ادامه داده است و موفقیتهای دفاعی و نظامی خودش را هم تقویت کرده.
و در بحث مذاکرات هم سه سال در دولت آقای خاتمی با محوریت آقای روحانی و بعد در ۸ سال دولت تدبیر و امید و بعد در دولت آقای رئیسی و این روزها هم که میبینید از مذاکره میگوید اما تهدید میکند. از مذاکره میگوید اما تحریم میکند. اصلاً مذاکره برای رفع تحریمهاست اما در حین مذاکره تحریم میکند. آیا با این میشود ارتباط گرفت و اصلا صلاحیت دارد؟
حالا ما برای اینکه ان قلت نشود و بعضیها حرف نزنند این کار دارد پیش میرود. تهدید میکند و تحریم میکند و رجز میخواند؛ لذا همانطور که قبلاً هم گفتهایم ما بر سر موضع همیشگی خودمان محکم ایستادیم که تا وقتی آمریکا آمریکاست شعار ما مرگ بر آمریکاست.
این رجزهایی را هم که اسرائیل میخواند اینها بدون اجازه اربابش نیست این را بدانید. اینکه گفته است من خودم مستقلاً عمل میکنم اینطور نیست. حرف بیربطی است. جنگ زرگری راه میاندازند به قول معروف.
همه عالم میدانند تا اذن شیطان بزرگ نباشد این بچه شیطان که باز از استادش بالاتر هم شده در بعضی از قسمتها، کاری انجام نمیدهد. او بدون اجازه اربابش آب هم نمیخورد ولو در ظاهر خودش را مستقل نشان میدهد.
فلذا پاسخ ما به همه جنایتها و ظلمهایی که این جنایتکار نسبت به ملت ما به خصوص انجام داده و نسبت به مظلومین عالم این روزها میبینید که دارد انجام میدهد و کارهایی که در غزه دارد انجام میدهد همان لعنی است که بر اسرائیل میفرست.
ایران با این هیاهوها کاری ندارد. این را به خوبی فهمیده که راه قوی شدن تکیه به وعده الهی و توانمندسازی کشور در همه حوزهها است. پس به مسیر خودش ولو سخت بوده ادامه داده و پیشرفتهای هستهای و موشکی و نانو و بیو و صدها رویکرد مثل اینها را ادامه داده و میداند که غفلت از به کارگیری ظرفیتهای داخل یعنی موفقیت دشمن.
مسئله حمله اخیری که در کشمیر انجام شده نشان میدهد که روابط هند و پاکستان در حال بحرانی شدن است که میتواند مقدمه درگیری گستردهای باشد که امنیت منطقه و بلکه بیشتر از منطقه را به خطر میاندازد. این اختلاف را باید در سطحی بالاتر از روابط دیپلماتیک لااقل کشورهای همسایه میانجگری کنند و برای همیشه این قصه را تمام کنند تا این بحران هم تمام شود. و الا اگر همین مسیری که دارد پیش میرود ادامه پیدا کند خطری برای منطقه به وجود خواهد آورد.
هتلی را داریم در مشهد الرضا میسازیم برای مستمندان و فقرا به دستور حضرت آقا که نزدیک ۸ ،۹ سال است که کارش را شروع کردیم. عزیزان هم در استان از استانداری و شورای شهر و شهرداریها کمک کردند. البته بعضی از شهرستانها هنوز وعدههایشان را عملی نکردند. قسمت اعظم این هتلها کار شده و امیدواریم انشالله تا چهار پنج ماه دیگر آماده بهرهبرداری شود.
نظر ایشان این بود که ساخته شود این هتل و افراد مستمند فقط هزینه رفت و برگشت را بدهند و دیگر در آنجا در رفاه باشند؛ که کارهایش انجام شده و انشالله اعلام خواهم کرد که شما هم مقداری در این امر خیر سهیم شوید.
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ ﴿٣﴾ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾