متن کامل خطبه نماز جمعه ۱۴۰۳/۰۶/۰۹
استان البرز، شهرستان کرج
توسط آیت الله حسینی همدانی
بِسمِ الله الرَّحمَنِ الرِّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّ العالَمینَ وَالصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ
اَلعَبدِ المُوَیَّد وَالرَّسولِ المُسَدَّد اَباالقاسِمِ المُصطَفی مُحَمَّد
وَ عَلی آلِه الطَّیِبینَ الطّاهِرینَ المَعصُومِینَ سِیَّما بَقِیَّهِ اللهِ الاَعظَم فِی الاَرَضِینَ
وَاللَعنَهُ الدّائِمَه عَلی اَعدائِهِم اَجمَعینَ مِنَ الآنِ اِلَی قیامِ یَومِ الدّین
بندگان خدا اوصیکم و نفسی بتقوی الله. اهل تقوا از محاسبه نفس خود غافل نیستند. رسول خدا در شب معراج ازآنچه از بهشت و جهنم ملاحظه فرموده بودند گزارشی دادند بهخصوص از درهای بهشت و جهنم و نوشتههایی که بر سر در آنها نوشته شده که بیان کردیم. آنچه مربوط به درهای بهشت بود گفته شد. بخشی از درهای جهنم هم گفته شد.
اینکه درهای جهنم هفت تاست در قرآن آمده است. در سوره مبارکه حجر آیه ۴۳ و ۴۴ فرمود: «وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ لَهَا سَبْعَهُ أَبْوَابٍ لِکُلِّ بَابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ».
رسیدیم به آخرین در که در هفتم است؛ به نام سعیر؛ یعنی شعله فروزان. برگرفته از آیه ۴ سوره انسان است که فرمود: ما برای انسانهای کافر زنجیرها و غلها و شعلههای سوزان آماده کردیم؛ «إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ سَلَاسِلَ وَأَغْلَالًا وَسَعِیرًا».
اگر کسی در دینداری و بایدها و نبایدهای عملی دین یا در اخلاق و رفتار و یا در عقاید و باورهای دینی کمبود و انحراف داشته باشد بهناچار باید پاسخگوی اعمال خودش باشد.
جهنم جایی است که اگر کسی نتوانسته باشد از توبه و شفاعت خودش را برخوردار کند یا مصیبتها و سختیهایی که در دنیا به او رسیده پاکش نکرده باشد و سکرات مرگ و عذاب قبر برایش سودی نبخشیده باشد، ناگزیر باید وارد جهنم شود و تحمل عذاب و عقاب کند.
بعضیها با سکرات مرگ پاک میشوند. بعضیها با عذاب قبر پاک میشوند. بعضیها با مصیبتها و سختیهایی که در دنیا به آنها میرسد پاک میشوند. بعضیها هم با توبه و شفاعت و توسل پاک میشوند. اگر هیچکدام از اینها شخص را پاک نکرد باید آماده عذاب و عقاب باشد.
بر این در هفتم هم سه جمله نوشته شده است: «وَ عَلَى اَلْبَابِ اَلسَّابِعِ مَکْتُوبٌ ثَلاَثُ کَلِمَاتٍ: حَاسِبُوا نُفُوسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا، وَ وَبِّخُوا نُفُوسَکُمْ قَبْلَ أَنْ تُوَبَّخُوا، وَ اُدْعُوا اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَبْلَ أَنْ تَرِدُوا عَلَیْهِ، وَ أَنْ لاَ تَقْعُدُوا عَلَى ذَلِکَ» بر در هفتم سه کلمه نوشته شده است خودتان را محاسبه کنید قبل از آنکه به حسابتان رسیدگی شود. پیش از آنکه خداوند شما را توبیخ کند خودتان را توبیخ کنید. و خداوند عزوجل را بخوانید پیش از آنکه بر او وارد شوید و قدرت خواندن او را دیگر نداشته باشید.
جمله اول بسیار مهم است و حساس است. تذکر جدی است که اگر مواظبت کنیم دنیا و آخرت خود را آباد کردهایم. نکتهای که علمای اخلاق و علمای بزرگوار اهل معرفت و بزرگان دین بر مداومت بر محاسبه تأکید میکنند که حساب خودتان را دائم برسید تا زمان مرگ. انسان دارای کمالات و فضائلی هم شده باشد باز از محاسبه نفس خودش نباید غافل شود.
میفرمایند خودتان و عقایدتان و اعمالتان را دقیق بررسی و ارزیابی کنید. فرصت بهسرعت سپری میشود؛ بهخصوص زمان توبه هم از دست میرود. فرصتها را از دست ندهید و قبل از آنکه وقت تمام شود خودتان را از کمند شیطان خلاص کنید. با رجوع به قرآن و دستورات اولیا دین عاقبت خودتان را به خیر کنید.
آیات متعددی از قرآن کریم همچنین روایات اهلبیت علیهمالسلام بر محاسبه نفس سفارش میکنند. اهل ایمان و کسانی که به خدا و قیامت اعتقاد دارند برای ساعاتی که از عمرشان میگذرد برنامه دارند. در آخر شب بررسی میکنند که آیا برنامههایشان را درست انجام دادهاند یا نه؟ طبق برنامه عمل کردند یا نه؟ اگر نقصی در برنامهشان دیدند بلافاصله درصدد جبران برمیآیند.
اما اگر شخص به قیامت و معاد و حسابوکتاب و آخرت ایمان نداشت، اصلاً متوجه نمیشود که روزگار را دارد چگونه میگذراند. دقتی در رفتار و اعمال و برخورد با دیگران و رابطهای که اعمالش با قیامتش دارد ندارد.
کسی که اهل محاسبه اعمال خودش نیست زیاد حرف میزند. به مردم کم نفع میرساند. ترسی از خدای تعالی در دل ندارد. در بلاها صبوری ندارد. اهل شکرگزاری نیست. پرخوری و پرگویی میکند و پرخوابی دارد؛ و دهها و دهها صفت مذموم دیگر. چون اعتقادی ندارد چه چیزی را کنترل کند؟!
قرآن کریم درباره این افراد هشدار میدهد که اگر به این بیتوجهی ادامه بدهند به عاقبت بدی گرفتار میشوند. در آیه مبارکه دارد که «ثُمَّ کَانَ عَاقِبَهَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَى أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَ کَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُونَ» آدمهایی که اینطور بیتوجه هستند و سرخود کار میکنند و باری به هر جهت هستند و به چیزی توجه ندارند نتیجه کارشان این میشود که آیات خدا را تکذیب و مسخره میکنند. بیچارگی از این بالاتر که شخص برسد به جایی که بگوید قیامت چیست! اصلاً خدا کدام است!
لذا برای اینکه گرفتار این بلیه نشویم باید دائم حساب کشی کنیم. در روایت دارد هر شب از خودتان حسابرسی کنید چنانکه یک شریک به حسابرسی شریک خود میپردازد. دیدهاید شرکا چقدر دقیق و با برنامه به حساب شریکشان رسیدگی میکنند. شما هم نفستان را مثل شریک کاسبی خودتان قرار بدهید. از او حساب بکشید که عمر را در چه راهی مصرف کرده؟ اگر دیدید در حال زیان هستید بلافاصله جلوی ضرر را بگیرید.
برای اهمیتی که محاسبه نفس دارد، علمای اخلاق آن را از اولین مراحل تهذیب نفس و حرکت سلوکی انسان میدانند. میگویند محاسبه نفس اولین کار است ولی تا آخر راه انسان باید این را همراه خودش داشته.
رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر توصیه فرمود: «ای ابوذر به حسابت رسیدگی کن پیش از آنکه به حسابت رسیدگی کنند تا فردا محاسبه تو آسان گردد». یک مقداری از محاسبه را خودت در دنیا انجام دادی.
اما میدانید سختی کار کجاست؟ آنجا که روز قیامت خدای تعالی ما را که حاضر کرد بگوید خودت به حساب خودت برس. «اقْرَأْ کِتابَکَ کَفى بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسِیباً» من کاری با تو ندارم. تو خودت بگو چهکاره هستی؛ من بنا بر گفته خودت با تو عمل میکنم. آنجا دیگر کار انسان خیلی سخت میشود. باعث شرمندگی است.
مثل یک استادی که به شاگردش بگوید خودت بگو من به تو چند بدهم؟ این یکجورهایی مذمت است. یکجورهایی عذاب است. انسان باید در دنیا خودش به حساب خودش برسد.
عین این عبارت را که خواندم در روایات دیگر از اهلبیت هست. عبارت «حَاسِبُوا قَبْلَ أَنْ تُحَاسَبُوا» زیاد تکرار شده؛ و ادامه بعضی از این روایات دارد که محاسبه در این دنیا حساب قیامت شما را سبک میکند. خودتان در دنیا بررسی و جبران کنید.
در اهمیت موضوع امام کاظم علیهالسلام فرمود: «لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُحَاسِبْ نَفْسَهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً اِسْتَزَادَ اَللَّهَ وَ إِنْ عَمِلَ سَیِّئاً اِسْتَغْفَرَ اَللَّهَ مِنْهُ وَ تَابَ إِلَیْهِ». از ما نیست کسی که هرروز خودش را محاسبه نکند. اگر عمل نیکویی انجام داده بود از خدا بخواهد که زیاد شود و اگر سیئهای مرتکب شده بود از خدا طلب استغفار کند و به سمت خدا برگردد.
ما خیلی تلاش میکنیم که مشمول خطاب منّا شویم؛ مثل آنجا که پیغمبر اکرم فرمود: سلمان منّا؛ سلمان از ما بود. خب کارهایی را کرده بود که از پیغمبر بود. ما هم میتوانیم کارهایی را انجام بدهیم لذا به این خطاب دقت کنیم و درست عمل کنیم ما هم منّا میشویم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ﴿۲﴾ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَلحَمدُالله رَبِّالعالَمینَ اَلصَّلاهُ وَالسَّلامُ عَلی سَیِّدِ الاَنبیاء وَ المُرسَلینَ اَبَالقاسِمِ مُحَمَّد
وَ صَلِّ عَلَی اَمیرِالمُؤمِنینَ عَلیِ بنِ اَبی طالِب وَ عَلَی فاطِمَهَ الزَّهرا سَیِّدَهِ نِساءِ العالَمینَ
وَ عَلَی الحَسَنِ وَ الحُسَینِ سَیِّدَی شَبابِ اَهلِ الجَنَّه وَ عَلَی عَلیِ بنِ الحُسَینِ وَ مُحَمَّدِ بنِ عَلی
وَ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّد وَ موسَی بنِ جَعفَرِ وَ عَلیِ بنِ موسی وَ مَحَمَّدِ بنِ عَلی وَ عَلی بنِ مُحَمَّد
وَالحَسَنِ بنِ عَلی وَ الخَلَفِ القائِم الحُجَّه حَجَجِکَ عَلی عِبادِک وَ اُمَنائِکَ فِی بِلادِکَ
در این روزهای پر خیر و پربرکت از جهتی، شما نمازگزاران را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت میکنم. متقین مثل شریکی که از شریکش حساب میکشد از خودش حساب میکشد.
حکمت ۲۹۲ از حکم نهجالبلاغه این است که سؤال شد از امیرالمؤمنین «کَیْفَ یُحَاسِبُ اللَّهُ الْخَلْقَ عَلَى کَثْرَتِهِمْ؟ فَقَالَ کَمَا یَرْزُقُهُمْ عَلَى کَثْرَتِهِمْ. فَقِیلَ کَیْفَ یُحَاسِبُهُمْ وَ لَا یَرَوْنَهُ؟ فَقَالَ کَمَا یَرْزُقُهُمْ وَ لَا یَرَوْنَهُ». خدای تعالی چگونه اعمال خلق را با همه کثرتی که دارد محاسبه میکند؟ حضرت فرمود: همانطور که با همه کثرتشان به آنها روزی میدهد. دوباره پرسید بااینکه او را نمیبینند چگونه حساب آنها را میپرسد؟ فرمود مگر وقتی روزیشان میدهد آنها خدا را میبینند؟ حضرت جمعیت کثیر مردم را با روزیرسانی به آنها درحالیکه آنها خدا را نمیبینند تشبیه کرده است تا مطلب مقداری حل شود. خدای تعالی همه ما را موفق کند که در همه حال حسابرس اعمال خود باشیم.
روزهای پایانی ماه صفر غم و اندوه مضاعف میشود. سالگشت شهادت بزرگترین و برترین آفریدگار عالم هستی خاتمالانبیاء محمد مصطفی صلیالله علیه و آله و سلم است. وجود مبارکی که اول مخلوق خدای تعالی است و تمام عالم به یمن وجود او و عترت او خلق شدند. حضرت در دنیا رنجهای فراوانی برای هدایت و سعادت امت و نجات بشریت از جهل و گمراهی متحمل شد و بعد از ۶۳ سال در ظهر روز دوشنبه ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری به لقاء الهی پیوست. امیرالمؤمنین علیهالسلام رسول خدا را غسل داد و کفن کرد و نماز خواند و در همان خانه به خاک سپرد؛ و همچنین بنا بر روایتی شهادت پارههای تن رسول خدا امام مجتبی و امام هشتم علیهمالسلام در همین روزها است. این ایام پر حزن را به همه شما تسلیت عرض میکنم.
دو کلمه اول راجع به امام مجتبی و امام رضا علیهالسلام عرض میکنم. از امام مجتبی پرسیده شد که سیاست چیست؟ آن حضرت پاسخ دادند که سیاست عبارت است از رعایت حقوق خدا و حقوق زندگان و حقوق اموات آنان. اما حق خداوند متعال عبارتند از انجام فرایض و دوری جستن ازآنچه ما را نهی کرده؛ اما حقوق زندگان عبارت است از انجام وظایف خود نسبت به رعایت حقوق مردم؛ و اما حقوق اموات عبارت است از ذکر نیکیهایشان و نادیده گرفتن بدیهایشان و محاسبه کردارشان را موکول کردن به پروردگارشان.
این یک عبارت است از امام مجتبی علیهالسلام؛ اما دقت که میکنیم یعنی حکومت الهی و سیاست اسلامی خلاصهاش این است؛ چون از حضرت پرسیدند سیاست چیست؟ شما ساسه العباد هستید، سیاستمداران در بین بندگان خدا هستید، شما بگویید سیاست چیست؟
حضرت فرمود حکومت الهی و سیاست اسلامی خلاصهاش رعایت حقوق خدا و حقوق مردم چه زنده و چه مرده آنهاست؛ اگر بخواهیم از این عبارت به بیان روز خلاصه گیری کنیم یعنی مدیریت صحیح در تدبیر امور جامعه داشتن؛ یعنی جامعه را خوب مدیریت کردن؛ چون جامعه متشکل از انسانهاست؛ زنده و مرده. این مدیریت فقط در مکتب اهلبیت علیهمالسلام که امروز مستکبرین عالم با آن مخالف هستند محقق میشود؛ همان سیاستی که توسط امامین انقلاب تا امروز دنبال شده است.
عرض ادبی هم به ساحت مقدس حضرت رضا علیهالسلام داشته باشیم. از ایشان میخواهم ذکری را به شما یاد بدهم. در بین اذکاری که دستور قطعی برای آن داریم که این ذکر را حمله عرش الهی تکرار میکنند و خیلی ذکر عظیمی است امام رضا علیهالسلام در ضمن روایاتی که متعدد بود تأکید میکنند که این ذکر را بگویید. یکی از اصحاب امام رضا علیهالسلام برای حضرت نامهای نوشت که؛ «فدایتان شوم من پیر و ضعیف شدهام. از بسیاری از کارهایی که دوست داشتم و قادر به انجام آنها بودم دیگر ناتوان شدهام. فدای شما شوم آیا امکان دارد به من چیزی بیاموزید که با آن به خدا تقرب پیدا کنم و فهم و علم مرا هم زیاد کند؟ امام رضا مرقوم فرمودند: مطلبی برایت میفرستم آن را بخوان و سعی کن که آن را بفهمی. چراکه در این مطلب برای کسانی است که خدای متعال برایشان شفا و هدایت (درمان دردهای جسمی و روحی) اراده فرموده است. تا میتوانی این ذکر را زیاد بگو. بسم الله الرحمن الرحیم لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم». این یکی از اذکار عجیب است و اکسیر است به قول اهلش.
در روایت دیگری از امام رضا علیهالسلام هست که «هرگاه مسئله و مشکلی شما را محزون و ناراحت کرد هفت مرتبه بگویید بسم الله الرحمن الرحیم لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم. اگر برای رفع حزن و اندوهتان دیدید که کافی نبود تعداد این ذکر را به ۷۰ مرتبه تکمیل کنید».
در روایت دیگری فرمود: «هر کس بعد از نماز صبح صد مرتبه بگوید بسم الله الرحمن الرحیم لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم از نزدیک سیاهی چشم به سفیدی آن به اسم اعظم الهی نزدیکتر است»؛ یعنی بعد از ۱۰۰ مرتبه هرچه خواستی از خدا بخواه کأن اسم اعظم خدا را بردهای.
در بعضی از روایات غیر از حضرت رضا دارد که هفت مرتبه بدون واو بگویید یعنی بگویید «بسم الله الرحمن الرحیم لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» و بعد از مغرب هفت مرتبه با واو بگویید یعنی بگویید «بسم الله الرحمن الرحیم ولا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم».
در روایت دیگری از امام رضا علیهالسلام است: «هر کس نماز مغرب را بخواند و قبل از حرکت دادن پا و سخن گفتن با احدی ۱۰۰ مرتبه بگوید بسم الله الرحمن الرحیم لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم و این ۱۰۰ مرتبه را بعد از نماز صبح هم بگوید خداوند صد نوع بلا را از او دفع میکند که کمترین آن برص و جذام و شیطان و سلطان (جائر) باشد».
با شهادت رسول خدا که به بیان امام باقر علیهالسلام عظیمترین مصیبتهاست بشر از بالاترین نعمتها محروم شد. در این نوبت دو مطلب راجع به رسول خدا عرض میکنم. یکی مسئله شهادت پیغمبر اکرم است. برای عدهای همیشه سؤال است که آیا رسول خدا به مرگ طبیعی از دنیا رفته یا شهید شده. من با چند آیه و روایت این مطلب را برای شما عرض میکنم؛ که همه مستند است.
امام صادق علیهالسلام فرمودند هیچ پیامبر و وصی پیامبری نیست مگر اینکه شهید میشود. راجع به مسموم کردن حضرت هم روایاتی داریم. رسول خدا فرمود: یا علی من را با سم و تو را با شمشیر به شهادت میرسانند. یا فرمودند: هیچیک از ما نیست مگر اینکه مسموم یا مقتول میشود؛ که مراد از مقتول مرگ با شمشیر است.
امام صادق علیهالسلام فرمودند: امام حسن علیهالسلام خاندان خودش را جمع کرد و فرمود من با سم از دنیا خواهم رفت همانطور که رسول خدا اینگونه از دنیا رفت؛ یعنی حضرت را با سم کشتند.
قرآن کریم هم به شهادت حضرت اشاره دارد. در آیه ۱۴۴ سوره مبارکه آلعمران فرمود: «وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ …»؛ و ازآنجاکه شهادت بالاترین مرتبه انسانی و مقام ویژهای است که خداوند برای بشر در نظر گرفته است پس بر اساس آیه پنجم سوره ضحی «وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى» قطعاً باید رسول خدا به این مقام و نعمت رسیده باشد تا رضایت حاصل شده باشد.
بهعلاوه طبق روایات، شهادت در راه خدا از نعم و مقامات بالایی است که امکان ندارد دردانه هستی رسول خدا فاقد این مقام باشد. مثلاً حضرت فرمودند بالای هر خیر و نیکی بالاتر هست مگر شهادت در راه خدا که بالاتر از آن خیر و نیکی و سعادتی وجود ندارد. امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: شرافتمندانهترین مرگ شهادت است؛ و از مرگ بدون شهادت هم بیزاری میجستند و دائماً هم میفرمودند؛ مثل جنگ صفین که دعا کرد «فَاجْعَلْ مِیتَتِی قَتْلًا فِی سَبِیلِکَ بِیَدِ شَرِّ خَلْقِکَ». حتی حضرت برای دوستان و همراهانش و یارانش هم شهادت طلب میکرد؛ در پایان نامه که به مالک اشتر نوشتند، مرقوم فرمودند: «وَ اَنَا اَسْاَلُ اللّهَ… وَ اَنْ یَخْتِمَ لى وَ لَکَ بِالسَّعادَهِ وَ الشَّهادَهِ» من از خدا طلب میکنم که عاقبت من و تو را به سعادت و شهادت ختم کند؛ و این یک درس است که کارگزار نظام اسلامی یا باید سعادتمند باشد یا شهادت نصیبش شود.
شیعیان علی بن ابیطالب و پیغمبر خدا هم همین را طلب میکنند؛ در دعایی که در تعقیبات نماز صبح میخوانید داریم که «ﺍﻟﻠﻬُﻢ … ﺃَﻣِﺘْﻨِﻲ ﻋَﻠَﻰ ﻣَﺎ ﻣَﺎﺕَ ﻋَﻠَﻴْﻪِ ﻋَﻠِﻲ ﺑْﻦُ ﺃَﺑِﻲ ﻃَﺎﻟِﺐٍ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ». خدایا ما را در مسیر مرگ علی بن ابیطالب بمیران. یا در اولین دعا از دعاهای صحیفه سجادیه از خدای تعالی میخواهیم که رزق همه ما را شهادت قرار بدهد.
خلاصه اینکه بحث شهادت رسول خدا جزو مسلمات است. لذا توجه داشته باشید که پیغمبر خدا به شهادت رسیدند؛ و ما هم از خداوند تبارکوتعالی طلب میکنیم که همه ما انشاءالله عاقبت و پایان کارمان را خدای تعالی شهادت قرار دهد.
نکته دیگری راجع به رسول خدا عرض کنم. در قرآن کریم خدای تعالی رسول خدا را به چهار عظیم ستوده است: خلق عظیم، فضل عظیم، مُلک عظیم و اینکه به حضرت سوره حمد و قرآن عظیم داده شده است. در آیه ۸۷ سوره مبارکه حجر فرمود: «وَلَقَدْ آتَیْنَاکَ سَبْعًا مِنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ».
این مطلب مهمی است؛ و احتیاج به توضیح دارد؛ اما اجمالاً اینکه قرآن از مهمترین نعمتهای خداوند متعال است که خودش آن را به بشر تعلیم داده است؛ «عَلَّمَ الْقُرْآنَ»؛ و این قرآن همه نیازهای اعتقادی و فکری بشر را در همه عرصههای فردی و اجتماعی برآورده میکند. به همین دلیل در آیه ۸۸ حجر به رسول خدا میفرماید: «لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ وَلَا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ» هرگز چشم خودت را به نعمتهایی که به گروههایی از آنها (کفار) دادیم نینداز. چشمت را پر نکند وضعیت زندگی آنها. غمگین نباش و بال مهربانی خودت را برای مؤمنین باز کن.
مسلماً رسول خدا رغبتی به دنیای کفار نداشت؛ اما خدای تعالی با این آیه شریفه به اهل ایمان دارد هشدار میدهد که چشمی به دنیای کافران نداشته باشید؛ یعنی در مقابل امکانات و تجهیزاتی که دارند شما بروید خودتان را قوی کنید؛ و توانایی لازم را برای این جنگ نامتقارنی که در آن قرار گرفتهاید به دست بیاورید. با توکل بر خدا و اعتماد به وعدههای او برای نصرتی که در پیش است به داشتههای خودتان تکیه کنید. با چشم دوختن به امکانات دیگران خودتان را تحقیر و غمزده نکنید.
ای اهل ایمان شما ارکان توانمند شدن را در اختیار دارید: ۱٫ آموزههای قرآن عظیم، ۲٫ خودباوری «لَا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ»، ۳٫ استحکام درونی «وَاخْفِضْ جَنَاحَکَ لِلْمُؤْمِنِینَ»، ۴٫ صلابت که در آیه ۸۹ آن را بیان کرده است.
ملتی که از نعمت قرآن عظیم برخوردار است و بین افراد جامعه رابطه محبتی «رُحَماءُ بَینَهُم» برقرار است یعنی امت واحده که در آیه ۵۲ سوره مبارکه مؤمنون فرمود: «وَإِنَّ هَذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّهً وَاحِدَهً» این امت میشوند مصداق آیه «أَذِلَّهٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ» و این ملت از امکانات فراوان کفار ترس ندارند. طبق آموزههای قرآن نه ظلم میکنند و نه زیر بار ظلم میروند. مصداق «أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ» هستند و اتفاقاً در حد اعلا مقدمات و لوازم این شدت در مقابل کفار را فراهم میکنند. بهاندازه «تُرهِبونَ بِه عَدُوَّ اللهِ» خودشان را تجهیز میکنند. تا اولاً دشمن فکر تعرض نداشته باشد و اگر خامی کرد و خطایی از او سر زد بتوانند با قاطعیت پاسخ او را بدهند؛ کما اینکه بهزودی سزای خبطی که در ایران کردند را خواهند دید؛ و ما مثل همیشه لعن خودمان را بر دشمن درجهیک آمریکای پلید و جنایتکار میفرستیم.
یکی از مصادیق این روحیه و تأسی به قرآن کریم و رسول خدا شهید بزرگوار رئیسعلی دلواری است خدا او را رحمت کند که ۱۲ شهریور روز شهادت او بود؛ که شد روز مبارزه با استعمار انگلیس. بدون اینکه ترسی داشته باشد با ولایت مداری و به تبعیت از فتوای علمای دین حماسهای ماندگار و عزتی مانا علیه استعمار و متجاوزان انگلیسی پدید آورد و صورت آنها را به خاک ذلت مالید. نماد مقاومت و شهادت و استعمارستیزی شد.
آقا فرمودند: «این مرد شجاع در راه اعتقاد دینی خود تنها و در غربت با دشمنان جنگید. این برای ما چیز بسیار باارزشی است. من به شما عرض کنم اگر رئیسعلیها در غربت به شهادت نمیرسیدند امروز ملت ایران به این عظمت نمیرسید. آنچنانکه اگر جوانان در دوران جنگ تحمیلی به جنگ نمیرفتند و به جبهه خدمت نمیکردند و شهادت را به خود نمیپذیرفتند امروز ایران و اسلام به این عظمت نمیرسید».
ما عرض میکنیم به فضل خدا امروز ما در ایران هزاران رئیسعلی داریم که هراس را و ترس را بر جان استکبار و اذناب خبیثش انداختهاند. صهیونیستهای سفاک و ددمنش را در تور جنگ روانی خودشان گرفتار کردهاند و هرچه تقلا میکنند که خودشان را نجات بدهند گرههای این تور قویتر و محکمتر میشود. البته ما با لعن بر اسرائیل این گرهها را هر هفته محکمتر میکنیم.
اینکه باید از امکانات دشمن خوف نداشته باشیم و باید تلاش کنیم تا خودمان را تجهیز کنیم این یک نکته مهم است. در بیاناتی که رهبر معظم انقلاب با هیئت دولت چند روز قبل بیان فرمودند یکی از مطالبی که بیان شد همین مسئله هوش مصنوعی است که تأکید چند بار فرمودند. چند سال قبل هم از هوش مصنوعی بهعنوان یک مسئله مهم و آیندهساز نام برده بودند. ایشان فرموده بودند که «این مسئله در اداره آینده دنیا نقش دارد و باید بهگونهای عمل کنیم که ایران جزو ۱۰ کشور برتر هوش مصنوعی در دنیا قرار بگیرد».
این بیان حضرت آقا همان عبارت امیرالمؤمنین سلاماللهعلیه است که فرمود: «العِلمُ سُلطانٌ مَن وَجدَهُ صالَ بِهِ وَ مَن لَم یَجِدهُ صیلَ عَلَیه» دانش سلطنت و قدرت است. هر کس آن را پیدا کند با آن یورش برد و پیروز شود. و هر کس آن را نیابد بر او یورش برند و مغلوب شود؛ یعنی باید بروید علم را به دست بیاورید.
بنابراین با توجه به اینکه در مسیر شکلگیری تمدن نوین اسلامی در حرکت هستیم لازم است که بر علوم شناختی تسلط پیدا کنیم و برای رهایی از سلطه دیگران در حاکمیت سایبری توانمندی لازم را به دست بیاوریم؛ و در به دست آوردن فناوری هوش مصنوعی به توصیه رهبر انقلاب دوستان باید اقدام عاجل داشته باشند.
قطعاً عزیزان هیئت دولت به بیانات بسیار مهم و مثل همیشه کارگشای حضرت آقا توجه ویژه خواهند داشت. بخش عمده آن بیان چهارچوب حرکت و اولویتها بود که انشاءالله بهعنوان قدرشناسی از فرصتی که خداوند به آنها برای خدمت داده بهسرعت در عملیاتی کردن این بیانات اقدام خواهند کرد. بهویژه بحث عدالت و لزوم پیوسته عدالت در قوانین و بحث فرزندآوری و امثال اینها.
تعاریفی که حضرت آقا از دولت رئیسجمهور شهید میکنند فقط تعریف و تعارف نیست؛ بلکه تأکید بر ادامه مسیر درست است. عزیزان مدنظر داشته باشند. بهعلاوه در بیان از قانون و قانون مداری که زیاد در کلام افراد گفته میشود نکند خداینکرده خود در عمل مبتلا به نقض قوانین صریح و روشن کشور شوند؛ و تأکید دیگری که روی مردم هست انشاءالله عزیزان به این نکته توجه دارند که مردم همه جمعیت ایران و همه ایرانیان هستند.
تذکر دیگری که عرض میکنم و آخرین نکته بنده هست این است که باز عدهای شروع کردند برای بهرهبرداریهای خاص کلماتی را تکرار میکنند. عزیزان مواظب باشید در دام مارپیچ سکوت نیفتید. قبلاً اینجا عرض کردم که مارپیچ سکوت چیست.
مثل لفظ تندرو که وقتی میخواهند انقلابیون و دغدغهمندان را بکوبند و در مسیری که حرکت میکنند آنها را سست کنند، انگ تندروی به معنای افراطیگری و بیفکری و بیبرنامه بودن و امثال اینها میزنند که قطعاً مذموم است؛ اینها صفات بدی است. اسلام نمیپذیرد و اسلام قائل به تندروی و این مسائل نیست.
من در اینجا همه این افراد را متوجه این بیان حضرت آقا میکنم که خلاصه آن بیانات این است: انقلابیون را میگویند تندرو و غیرانقلابی را میگویند میانهرو؛ یعنی کسی که تسلیم شود. درحالیکه راه میانه یعنی راه مستقیم؛ و در مقابل میانهرو میشود راه کج. چون امیرالمؤمنین فرمودند که راه مستقیم راه میانه است. اگر کسی از راه میانه منحرف شود کجراه است. در مقابل میانهرو میشود منحرف؛ نه تندرو؛ یعنی کسی که میانهرو نیست منحرف است؛ اما کسی که در جاده حرکت میکند بله ممکن است آرام حرکت کند ممکن است با سرعت حرکت کند. کسی که دارد در جاده حرکت میکند با سرعت حرکت کند که بد نیست.
انقلابیون و کسانی که دنبال حاکمیت ارزشها و آرمانهای الهی و انقلابی و اسلامی هستند در مسیر و جاده مستقیم دارند حرکت میکنند. اینکه با سرعت حرکت میکنند دستور قرآن است. قرآن میفرماید در کارهای خیر سرعت بگیرید و تلاش بیشتر کنید و حرکت خودتان را زیاد کنید.
لذا عرض کردم مدتی است باز بعضیها برای کنار گذاشتن یا تحقیر کردن، مسیری را دارند هموار میکنند که باید مواظب بود افراد در این چاله نیفتند و سست نشوند و محکم و مستحکم بر مواضع خودشان باشند؛ و با صراحت مواضع خودشان را بگویند؛ و آن بیانی را که حضرت آقا داشتند را فراموش نکنند که مواظب بعضی از افرادی که در داخل نظام به نفع دشمن حرکت میکنند باشید.
راجع به بانکداری اسلامی و تعاونیها مطالبی تنظیم شده که فرصت بیان نیست.
مطلب آخر راجع به عراقیها است که در اربعین امسال واقعاً هم مردم هم دولت عراق و هم موکبداران عراقی زحمت کشیدند؛ و همچنین عزیزان خودمان از ایران که آنجا کمک کردند به برادران عراقی ما تا این کنگره عظیم با عظمت بیشتر و با اهداف بلندتر و نتایج ارزندهتر ارائه شود از همه تشکر میکنیم.
از دستگاههای متولی در داخل کشور که فعالیت داشتند برای برقراری بهتر این عملیات، فراجا، نیروی انتظامی و راه، دوستان امنیتی و حفاظتی، سپاه و ارتش، از همه دوستانی که فعالیت کردند تشکر میکنیم.
استان هم الحمدلله مثل سال گذشته بلکه بهتر فعالیتهای خوب و چشمگیری داشته که جلسه قبل هم تشکر کردم. این نوبت بیشتر تشکرم از عزیزان و دوستان عراقی است که مهماننوازی را در حد تام انجام دادند. بنده بهنوبه خودم تشکر میکنم.
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ ﴿١﴾ اللَّهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ ﴿٣﴾ وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾