القائات شیطان در طرح‌های سعادت‌بخش انبیا، آزمون الهی است

بسم‌الله الرحمن الرحیم

شیطان شناسی- جلسه نوزدهم

۱۴۰۰/۱۱/۱۳

شبیه دشمن خدا نباش

در طراحی‌ای که شیطان لعین برای از کار انداختن ما و سلطه گری بر ما دارد و در مسیری که طی می‌کند تا بر ما تسلط پیدا کند و بتواند ما را به لشکر خودش اضافه کند، یکی از کارهایی که دارد رفتارسازی است؛ یعنی ما شبیه شیطان رفتار کنیم و مسیری را که دوست دارد طی کنیم.

اگر شما رفتارهایت شبیه کسی شود، حرکاتت، سکناتت، نشست و برخاستت، غذا خوردنت، می گویند این یار اوست؛ جزو لشکر اوست. در روایت دارد که لباس دشمنان ما را نپوشید و خوراک دشمنان ما را نخورید که همانطور که آنها دشمن ما هستند، شما هم شبیه آن ها می شوید «قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ لاَ تَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی وَ لاَ تَطْعَمُوا طَعَامَ أَعْدَائِی» البته این کار را دشمنان انجام دادند. ما آرام آرام به جای خوردن سوپ و آش و غذاهای اصیلی که نیازهای بدن را برطرف می کرد، الان کش لقمه میخوریم؛ هر چه کشش بیشتر، مزه اش بیشتر. بعد هم هزاران مرض هم داریم. مرضهای مختلف که می آید عمده اش به خاطر خوراک است. در روایت است که فرمودند: اگر شکم خودتان را حفظ کنید از خیلی از بیماری ها حفظ می شوید.

خرابکاری در برنامه انبیای الهی

شیطان می خواهد رفتار درست کند. رفتار اگر شبیه او شد، برایش لشکر درست شده است. ما در رابطه با رفتارسازی مواردی را عرض کردیم؛ ۱۱ مورد را تا الان گفتیم. دوازدهمین مورد، القاء خرابکاری در طرحهای انبیای الهی است؛ یعنی انبیاء بزرگوار ما برای اداره جوامع انسانی، روش ها و طرح هایی را دارند که از طرف خدای تعالی مأمور به انجام آن هستند؛ و اگر ما از انبیا پیروی کنیم، دنیای ما آرامش دارد در آخرت هم سعادتمند هستیم و اهل بهشت هستیم؛ اما شیطان نمی گذارد؛ رفتارسازی میکند. یکی از کارهایی که می کند این است که آن طرح‌ها را خراب میکند.

سوره مبارکه حج، آیه ۵۲ و ۵۳ راجع به همین موضوع است. قسمتی از این دو آیه را می خوانم. «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَلَا نَبِیٍّ إِلَّا إِذَا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّیْطَانُ فِی أُمْنِیَّتِهِ فَیَنْسَخُ اللَّهُ مَا یُلْقِی الشَّیْطَانُ» این آیه تفاسیر و معانی مختلفی دارد؛ من تفسیر آن را نمی گویم. هیچ پیامبری را نفرستادیم قبل از تو مگر اینکه هر وقت آرزو می‌کرد (طرحی برای پیشبرد اهداف خودش میریخت و طراحی می کرد که این کار را انجام بدهم تا مردم به مقصد برسند) شیطان در آن روش و راه پیغمبر، چیزی را القا می کرد. البته خداوند القائات شیطان را از بین میبرد.

پس ببینید شیطان حتی اگر نتواند در پیغمبران تصرف کند طبق بیانی که قبلا گفتیم که آنها بندگان مخلَص خدا هستند؛ اما در کارهای آن ها تصرف می کند. مثلاً پیغمبر اکرم شروع می کرد به آیه خواندن، یک عده سوت و کف میزدند که این آیات به گوش دیگران نرسد. این به هم زدن، طراحی شیطان است. در بیان مطلب برای مردم شیطان وارد می شد و طرح را به هم می ریخت. مثلاً من دارم صحبت می کنم، یکی آنجا نشسته باشد و هی بگوید «برای خودت میگی» در ذهن و دل افراد حرف ها را خراب کند.

القای شیطان آزمون الهی است

بخش دیگر آیه این است که «لِیَجْعَلَ مَا یُلْقِی الشَّیْطَانُ فِتْنَهً لِلَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْقَاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ» چرا شیطان این کار را می‌کرد؟ ریشه آن را آیه ۵۳ می گوید که هدف این بود که خداوند این القای شیطان را آزمون قرار دهد برای آنهایی که در دلهایشان بیماری است. بهترین زمان برای اینکه بفهمیم چه کسی مریض است، وقتی است که دارید حرف خوب میزنید، وقتی دارید کار خوب می کنید، وقتی طرح خوبی دارید و برنامه خوبی دارید که با این برنامه خوب، یک عده هدایت می شوند و یک عده به مقصد می‌رسند و یک عده از گرفتاری نجات پیدا می‌کنند، در اینجا شما می‌توانید سریعاً بیماریهای دل را بشنوید.

مافیای سونوگرافی

بنده اینجا گفتم که برای انجام سونوگرافی باید دکتر و بیمار همجنس باشند، خانمها میلشان این نیست که مرد آنها را معاینه کند، مگر مجبورشان کنند. میگوید قیمتش ۲۰۰ تومن است ولی ما ۵۰۰ تومن میگیریم. می گوییم چرا؟ میگویند اصلا نمی گیریم برو هر جا دلت خواست! آن وقت باید برود بیرون ۳ میلیون بدهد؛ ناچار می‌شود همین ۵۰۰ تومان را بدهد، هم مرد هم زن.

در همین چند هفته مکرر در مکرر مراجعه کردند و گفتند بگویید هر خانمی که میخواهد ما برایش خانوم می‌گذاریم که معاینه کند، مجانی هم معاینه می کنیم ولی خودتان سونوگرافی نزنید. چون ظاهراً در آن پول است. من نمی دانستم که اینطور است. مافیای آن را خبر نداشتم که فهمیدم. از آن طرف یک عده گفتند چرا تبعیض جنسیتی قائل می‌شوید! هر کسی هر جا دلش میخواهد خب برود. از آن طرف هم یکسری حرف‌های شیطان پسند اما زیبا که ظاهرش شیرین است اما باطنش حنظل است زدند.

اینجا بلافاصله وقتی حرف خوب میزنی، آنی که شروع می‌کند به حرف زدن و ایراد گرفتن، او بیمار است. آیه قرآن می گوید؛ به من ربطی ندارد. خانمهایی که احتمالش را نمی‌دهیم که برایشان مهم باشد، تشکر کردند و دفتر پیغام فرستادند و تماس گرفتند و گفتند که ما خودمان اهل رعایت یکسری از حلال و حرام ها نیستیم اما این کاری که شما می‌خواهید بکنید کار خوبی است چون ماهم سختمان است. آن وقت از آن طرف دیدیم بعضی از افراد که اصلا نباید اعتراض کنند اعتراض کردند.

القائات شیطان را چه کسی می پذیرد؟

آیه همین را می‌گوید «لِیَجْعَلَ مَا یُلْقِی الشَّیْطَانُ فِتْنَهً لِلَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» وقتی دارد آیات الهی را میخواند و طرح‌های اصلاحی و سعادت بخش برای انسان ها را بیان می کند و طرح خیر برای مردم که دنیا و آخرت آنها را آباد کند می‌گوید، بعد شیطان القا میکند. برای چه؟ آن القائات شیطان را چه کسی می پذیرد؟ از کجا بفهمیم چه اتفاقی افتاده است؟ برای چه خدا این فضا را ایجاد کرد؟ تا به واسطه این القائات شیطان، معلوم شود که این حرف ها در دل چه کسانی اثر می گذارد و چه کسانی مریض هستند. تا مرض های قلب پیدا شود و بیماریهای دل معلوم شود. «وَالْقَاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ» کسانی که دلشان قاسی است و قلبشان سنگ شده است.

قلب یکی از مهمترین سرمایه های خدادادی است

پس دو دلیل داشت؛ یک، آزمایش کسانی که قلبشان مریض است و دوم کسانی که قلبشان سنگ است. کسی که مریض است را دارو می‌دهند، خوب می‌شود و شفا پیدا می‌کند. قلب مریض شفا پیدا میکند. چند جور قلب داریم. قلب خیلی مهم است و تا حالا هم چند بار وعده دادم که راجع به قلب برای شما صحبت کنم. اگر خدا خواست و روزی شد و زنده بودیم وقتی مفصل راجع به قلب برای شما صحبت می‌کنم. با یک جلسه دو جلسه نمی شود.

قلب مهمترین سرمایه ای است که خدای تعالی به ما داد. یکی از مهمترین سرمایه هاست. دل مثل صفحه سفیدی می ماند که در روایت دارد ما روی آن نقطه میگذاریم و پر میکنیم و سیاه میکنیم. بعضی وقتها نورانی نگهش می داریم. قلب ظرف تجلیات خداست. هر چه می خواهد به ما برسد از قلب ما به ما میرسد. هرچه هم به دیگری می‌خواهد برسد از طریق ما از قلب ما می رسد. قلب اگر نورانی و سفید و سالم بود چیزهای خوب به دیگران می دهد. اگر سیاه و کدر بود اولا چیزی گیرش نمی آید و ثانیاً چیزی نمی تواند بدهد.

بعضی وقت ها قلب کاملاً رو به آسمان است و آسمان هر چه که میبارد او میگیرد. دیده اید باران وقتی می آید ظرفی که بگذارید پر میشود؛ اما اگر قلب منکوس شد که یکی از حالات قلب بر عکس شدن است، وقتی منکوس شد باران مدیترانه هم بیاید در آن چیزی قرار نمی گیرد. رحمت خدا وقتی نازل می‌شود در این قلب ریخته نمیشود.

از امشب درهای رحمت خدای تعالی به سوی بندگانش باز است. در دعا می خوانیم که خدایا ما را به ماه مبارک رمضان برسان. از دعاهای امشب است. در دعاهای روزها و شبهای ماه رجب است. اینجا رحمت مثل باران مدیترانه است. هر شب از ماه رمضان یک میلیون نفر را می آمرزد. شب دوم دو میلیون نفر، شب سوم چهار میلیون نفر، شب چهارم هشت میلیون نفر تا برسد به شب عید فطر؛ شب عید فطر به تعدادی که در تمام شب ها بخشیده شده میبخشد. حالا اگر این قلب برگشته باشد خب چیزی در آن ریخته نمی شود.

اگر رین بر قلب نشست، باید خیلی برای پاک کردنش تلاش کرد

قلب اگر سیاه شده باشد با این آب ها هم شسته نمی شود. باید خیلی برای تمیز کردنش تلاش کرد. اگر رین و چرکی در قلب نشست «بَلْ رانَ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ» که ما با کاسبی و تلاشمان قلبمان را چرکی کردیم؛ اگر رین نشست روی آن، رین میدانید چیست؟ می دانید آینه از چه چیزی ساخته می‌شود؟ شیشه است که پشت آن را جیوه می گذارند. شیشه آینه اگر صاف صاف باشد و پیچ و تابی نداشته باشد، جیوه را وقتی به آن می زنند قشنگ نشان می‌دهد چهره ما را. رو به آفتاب که بگیرید خوب نور آن را منتقل می کند؛ اما اگر همین شیشه را تمیز نکنید و مراقبت و مواظبت نکنید فلز جیوه نم می گیرد و خراب میشود و میریزد.

او از جلو چهره شما را نشان می دهد ولی در آن رگه های سیاهی هست که با دستمال هم هر چه بکشید پاک نمی شود؛ چون شیشه کثیف نیست، کثیفی آن مربوط به داخلش است. جیوه خراب شده است. بعضی وقتها پشتش را هم نگاه می‌کنید می‌بینید جیوه هست ولی سیاهی هایی در خود شیشه است که دیگر اصلاً پاک نمی شود. دل ما هم همین طور است. اگر روی این دل آلودگی آمد نشست، این دلی که باید رو به خورشید باشد و انوار خدا را بگیرد که هم خودش استفاده کند هم به بندگان دیگر برساند، اگر روی آن تاریکی نشست و رین نشست، سیاهی و چرک نشست، اولا خوب نور نمیگیرد، بعد هم که می‌خواهد منتقل کند نمی‌تواند خوب منتقل کند. رو به آفتاب هم که بگیرید نه حرارتی به شما می رسد نه نوری.

دل های سخت تر از سنگ

دل اگر منکوس شد رحمت خدا در آن نمی آید. می آید اما از دور و بر آن می ریزد، چون مثل آن کاسه است که برعکس شده است. یک وقتی این طور است، یک وقت هم آن دل قسی شده است. کاسه را میشود برگرداند، اگر مریض شده باشد و ناراحتی قلبی گرفته باشد بالاخره می شود درست شود. دارو می دهند و قلب از بیماری نجات پیدا میکند؛ اما اگر قساوت قلب پیدا کرد، سنگ شد، این سنگ را شما چطور می خواهید درست کنید؟ پس چه کار کنیم؟ سعی کنیم نگذاریم که سنگ شود. راه هایش را به ما یاد دادند.

اگر خدای نکرده دل سنگ شود چه می شود؟ خیلی عجیب است. خدای تعالی در آیه ۷۴ سوره مبارکه بقره «ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَهِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ» می‌گوید بعضی از آدم ها مثل سنگ میشود قلبشان، بلکه از سنگ هم سنگ تر.

آیا مگر از سنگ هم سنگ تر داریم؟ سنگ هم مخلوق خداست. این سنگ هم در ردیف «وَإِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ» قرار می‌گیرد. در همان ردیف است. هیچ مخلوقی نیست مگر اینکه تسبیح گوی حق است. آیا سنگ هم تسبیح می گوید؟ بله می گوید. گوش ما بسته است. اگر باز بود می‌شنیدیم. راوی می گوید که من از تمام در و دیوار می شنیدم که با علی همخوانی می کردند. اگر گوش باز شد، انسان تسبیح مخلوقات عالم را می‌شنود.

مسلمان واقعی نسبت به همه موجودات مهربان است؛ چون او را تسبیح گوی حق می داند

لذا اهل دل و معرفت می گویند هیچ چیزی را از بین نبرید؛ حتی یک برگ درخت را نکن چون تسبیح گوی خداست. کسی که اهل دل و معرفت است نسبت به همه موجودات عالم مهربان است. یک عده ای به اسم حمایت از حیوانات کاسبی راه انداخته اند و دنبال منافع خودشان هستند ولی مسلمان واقعی نسبت به حیوانات مهربان است. اصلاً نسبت به همه موجودات مهربان است. نمی تواند نامهربان باشد چون او را تسبیح گوی حق می داند. همه عالم را تسبیح گوی حق می داند. بی خود چرا یک شاخه را بشکنیم؟ یک وقت خشک است، میشکنیم که شاخه دیگری رشد کند. یک وقت وظیفه داریم سر شاخه ها را بزنیم تا فصل بهار توسعه بدهیم. داریم کمک می کنیم؛ مثل ناخن گرفتن است، مثل مو کوتاه کردن است؛ عیبی ندارد؛ اما بیخودی برگی را بکنیم؟! اهل دل و معرفت مواظب همین کارهایشان هستند. شما تسبیح گوی خدا را از تسبیحش باز می دارید.

البته از آن طرف هم باید موجودات عالم را به کمال رساند. مثلاً میوه جلوی شما می گذارند، اگر نخورید ناقص می ماند. کمال آن میوه این است که مومنی از اهل ایمان آن را بخورد. من بعضی وقت ها رفقا که به خانه مان می آیند می گویم این میوه ها را به کمال برسانید. کمال میوه این است که خورده شود. خوب نیست که موجودی در عالم ناقص بماند.

هر سنگی عقیق نمی‌شود

یکی از همین مخلوقات سنگ است که تسبیح خدا را می گوید. هر سنگی عقیق نمی‌شود. هر سنگی زمرد و فیروزه و اینها نمی شود. روایت دارد که این سنگ ها چیزهایی را پذیرفته‌اند که قابلیت این را پیدا کردند که عقیق و فیروزه شوند. به قول آن بزرگوار می گفت: یک سنگی میشود عقیق و یک سنگی میشود کاسه توالت. هر سنگی در هر جایی قرار نمی گیرد. یک سنگی میشود این سنگ که در مصلای کرج به این ستون ها زدند، دیگری هم از همین نوع دهبید است ولی در موارد دیگر مصرف می شود. یک سنگ قبری می شود سنگ قبر ولی از اولیا خدا، یک سنگ قبر هم می‌شود برای یک فاجر فاسق. همه چیز روی حساب است.

گفتم که روایت دارد که هیچ پرنده ای صید نشد و هیچ ماهی در تور نیفتاد مگر در آن زمانی که صید شد. چون ذاکر خدا نبود. کسی که می بیند و می شنود و می فهمد درک می کند. کسی که گنگ است که درک نمی کند. کسی که شامه اش کار نمی کند، شما از بوی کباب برایش بگو! کسی که زکام است که شامه اش کار نمی کند؛ حالا شما برایش از بوی گل محمدی بگو. در مسائل معنوی هم همینطور است. کسی که زکام معنوی است اصلاً حس نمی‌کند؛ حالا شما از این چیزها برایش بگو.

بعضی ها مثل سنگ هم نیستند

حالا آیه قرآن می گوید که بعضی ها قلبشان از سنگ، سنگ تر است. چون بعضی از این سنگ ها سینه شان شکافته می شود و از آنها آب جاری می شود. کوه ها را دیده اید، شکافته می شود و آب جریان پیدا می کند. بعضی از تخت سنگ ها از خشیت خدا فرو می افتند. این که سنگ تکان می خورد و می ریزد پایین، آیه قرآن می فرماید که از خشیت الهی است، از خوف و ترس خداست. از بعضی از سنگ ها هم چشمه ها بیرون می آید. خودتان در این مناظر طبیعی رفته اید و دیده اید، شاید عکس ها و فیلم هایش را هم دیده اید که از یک تخته سنگی مثلاً چند چشمه آب بیرون می‌آید.

می‌گوید بعضی ها مثل سنگ هم نیستند که دلشان تکان بخورد و بیفتد. هیچ موعظه ای در آنها تأثیر نمی‌گذارد. هیچ شکافی بر نمی دارد که از آن یک چیزی بیرون بیاید. این آدمها به اینجا می‌رسند که حتی نمی افتند. افتادن سنگ از بالا به پایین خاصیتی ندارد؛ این شخص حتی اینطور هم نیست.

راه های جلوگیری از قاسی شدن دل

حالا چه می شود که دل ما سنگ می شود و شیطان خوشحال می شود؟ آرزوهای طولانی سنگدلی می آورد و سنگدل از خدا دور است. چند روایت بخوانم برایتان راجع به سنگدلی. حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام: ستور را هرگاه سوار نشوند و از آن کار نگیرند و بار نکشند، سرکش و کج خلق می‌شود. (لذا معروف است که می‌گویند یابوی نفس؛ سرکشی می کند، نفس اگر سرکشی کند مثل یابو میماند. یابو را هم اگر از او کار نکشی شروع می‌کند به جفتک زدن و سرکشی کردن و بار نبردن) دلها نیز چنین هستند؛ هر گاه با ذکر مرگ و یاد مرگ نرم نشوند و عبادت مداوم آنها را به رنج نیفکند سنگ و سخت می‌شود.

عرض کردم که از روایات باید یاد بگیریم که چطور دلمان سنگ نشود. شیطان القا می کرد که دستورات انبیای الهی به نتیجه نرسد؛ چرا؟ چون اگر طرح‌های انبیا به نتیجه می‌رسید شیطان بیچاره می شد. در نتیجه القا کرد که کارها از بین برود. خب کارها از بین می‌رفت چه میشد؟ خدا می گوید ما این القائات را گذاشتیم تا آنهایی که در دلشان مرض بود معلوم شود که چه کسانی هستند و دوم کسانی که دلهایشان قاسی است معلوم شود. چطور دلمان را نگذاریم قاسی شود؟ یک، آرزوی طولانی نداشته باشیم و دو، یاد مرگ داشته باشیم به بیان حضرت عیسی علیه السلام و عبادت خدا را کنیم.

یاد مرگ نرم کننده دل است

یاد مرگ خیلی نرم کننده دل است. در طول شبانه‌روز خدا گفته است روزی پنج بار به یاد مرگ باشیم ولی چون ما حفظ هستیم یادمان می رود که «مَالِکِ یَوْمِ الدِّین» یعنی یاد مرگ باشید. روزی ۵ بار حداقل اگر مستحبات نماز را نخوانیم و فاتحه برای کسی نخوانیم و کارهای دیگر نکنیم، لااقل باید روزی ۵ مرتبه «مَالِکِ یَوْمِ الدِّین» که می‌گوییم به یاد مرگ بیفتیم.

انسان مومن اگر روزی پنج مرتبه یاد مرگ بیفتد، اصلا امکان دارد که معصوم نشود؟ یعنی عمدا و متعمدا آن گناه را نکند. لااقل بعضی‌ها مثلاً یک دفعه دروغ می‌گویند؛ اما بعضی‌ها نه می‌نشیند فکر کند که چه دروغی بگوید، چطور تهمت بسازد و بزند، چطور فحش درست کند و بدهد، چطور آبروی کسی را ببرد؛ اینها را می‌گویم و الا غفلت برای همه هست. کسی که روزی پنج مرتبه یاد مرگ باشد، قطعاً اقدامات این گونه ندارد. امکان ندارد اقدام اینطور داشته باشد.

کسی که روزی پنج مرتبه یاد می‌کند که می میرد و باید حساب و کتاب پس بدهد، چنین کسی معصوم می شود. لااقل در انجام و ترک اینطور چیزها حالت عصمت برایش به وجود می‌آید و عمداً اقدام نمی کند. مگر اینکه شیطان سلطه پیدا کرده باشد که آن بحث دیگری است که خدا نکند اینطور بشود.

یاد مرگ زندگی انسان را آباد می‌کند، یاد مرگ فعالیت ایجاد می‌کند، یاد مرگ دنیای انسان را آباد می کند. بعضی‌ها فکر می‌کنند که یاد مرگ یعنی افسردگی؛ در صورتی که یاد مرگ باعث بشاش شدن و فعالیت می‌شود. کسی که می‌داند اگر بمیرد حساب و کتاب می شود و به کارهای خوبش پاداش می‌دهند، فعال می شود.

حرافی دل را سنگ میکند

یکی از آن مواردی که دل انسان را سنگ می کند زیاد حرف زدن است. بعضی ها وراج هستند، همینطور حرف می زنند، کونتور ندارند. پهلویشان که می نشینید راجع به همه چیز و همه جور و همه مقدار حرف می‌زنند. کسانی که مواظب هستند، کم حرف میزنند. مرحوم علامه طباطبایی، امام و بزرگان، خدمت آنها که می رسید خیلی کم صحبت میکنند. سوال که کنید جواب می‌دهند اما بعدش ساکت هستند. یا خودشان یک طرح بحثی می‌کنند و آن را می‌گویند و تمام می‌شود و دیگر حرف نمی‌زنند.

در غیر از ذکر خدا زیاده گویی نکنید، زیرا زیاده گویی در غیر از ذکر خدا موجب سخت دلی است. وقتی تلویزیون و رادیو دارد روضه خوانی پخش می کند، چیزی نخورید. اگر اصلا نگاه نمی کنید و توجه ندارید ببرید کانال دیگر. من دیدم بعضی وقتها دارد روضه می خواند، بعضی ها نشسته اند دارند حرف میزنند. این چیزها قساوت قلب می آورد. اهمیت بدهید به اینکه وقتی نام اهل بیت برده می شود توجه داشته باشید.

خواندن قرآن چه بفهمید چه نفهمید قساوت قلب نمی آورد؛ اما اگر دعا را نفهمید و بخوانید قساوت قلب می آورد. دعا را باید بفهمید که چه می‌گویید.

حضرت فرمود زیاده گویی نکنید چون زیاده گویی موجب سخت دلی است و دورترین مردم از خدا سنگدلان هستند.

شکار، رفت و آمد به دربار سلطان و بیهوده شنیدن؛ سه عامل سنگدلی

در روایت دیگری پیغمبر خدا فرمود: سه چیز دل را سخت می‌کند؛ یکی شکار است. یک وقت هست که کسی برای رزق و روزی شکار می کند آن بحث دیگری است. مثلاً می خواهد برود غذا تهیه کند به خاطر اختلالی که در زندگیش هست می‌رود شکار می‌کند، این اشکال ندارد؛ اما برای تفریح شکار کردن قساوت قلب می آورد. دومین مورد آمد و شد به دربار سلطان است. سومین مورد هم بیهوده شنوی است. کسی که عادت به بیهوده شنیدن داشته باشد مثلا فضای مجازی یک قسمتش بیهوده شنیدن است، بیهوده خواندن و بیهوده گفتن و بیهوده شنیدن قساوت قلب می آورد.

گناه هر کسی به اندازه خودش است

مولا امیرالمومنین سلام الله علیها فرمودند: اشکها نخشکید مگر به سبب قساوت قلب و سخت شدن دلها. چشمی که اشک ندارد دلش از سنگ است سخت است و دل ها سخت نشد به خاطر فزونی گناهان. مکرر عرض شده که فزونی گناه به خاطر گناهان کبیره نیست. گناه هر کسی به اندازه خودش است.

کسی که پدر و مادر در خانه دارد، گوش به حرف آنها نمی‌دهد و اطاعت نمی کند و رعایت حال آنها را نمی کند گناهکار است. فرمود: پدر و مادر پیری در خانه داشته باشی اما اهل بهشت نباشی خیلی بدبخت هستی. چرا؟ این را پیغمبر فرمود. کسی وارد مسجد شد و دید که پیغمبر می گوید: بینی اش به خاک مالیده باد، بینی اش به خاک مالیده باد، بینی اش به خاک مالیده باد؛ یعنی بدبخت شود و خوار شود. پرسید رسول الله این چه کسی است؟ فرمود کسی که پدر و مادر پیری در خانه دارد ولی اهل بهشت نمی شود؛ یعنی رعایت حال آنها را نمی کند. توجه به حال آنها ندارد. پدر و مادر جوان هم همینطور است باید رعایت حال شان را بکنید.

فزونی گناه منظور این نیست که نعوذبالله بروید زنا کنید. برای اهل ایمان که گناه این طور نیست که مثلاً بروند شرب خمر کنند. برای هر کدام از ماها یک نوع گناهی هست. امکان دارد در نظر مردم هم گناه اصطلاحی نباشد. گناه به معنای خطا و لغزش و لمم و اینجور چیزهاست. برای هر کسی یک چیز است. به هر جهت فزونی گناه دل را سخت می کند؛ و وقتی دل سخت شد اشک چشم خشک می شود.

ثروت زیاد سنگدلی می آورد

یکی هم ثروت زیاد است. «إِنَّ الاْءِنسَانَ لَیطْغَی أَن رَآهُ اسْتَغْنَی» امیرالمومنین فرمود: بسیاری مال و ثروت تباهی دین و سختی دل است. البته این مربوط به کسانی است که مال، آنها را بی توجه می کند و الا اصلاً زیادی مال اشکالی ندارد. مالی که افراد را از مسیر منحرف کند؛ و الا افرادی را داریم که اموالشان بسیار زیاد است و بسیار هم خدوم هستند. در روایت دارد که از خدا مال بخواهید که بتوانید خدمت کنید و بتوانید برای همسر و زن و بچه‌تان توسعه بدهید.

به بخیل نگاه نکن، دلت سنگ می شود

امیرالمومنین فرمودند: نگاه کردن به بخیل انسان را قاسی می‌کند. اثر وضعی یکسری کارهاست. ما خیلی بی‌توجه هستیم. همه جا می رویم، همه جا می‌آییم، با همه نشست و برخاست می‌کنیم، با همه سلام و علیک داریم. کسی که مواظبت دارد دستورات دینی اهل بیت را نگاه می کند و طبق آن عمل می‌کند. ما خیلی رها هستیم. اصلا مدیریت نداریم روی خودمان. امیرالمومنین می‌فرماید: به بخیل نگاه نکن دلت قسی می‌شود.

همانطور که نگاه کردن به کعبه عبادت است، نگاه کردن به چهره پدر و مادر عبادت است، نگاه کردن به قرآن عبادت است، نگاه کردن به مومن عبادت است، نگاه کردن به عالم عبادت است، همه اینها عبادت هست یعنی اثر وضعی دارد این نگاه کردن؛ روی روح شما تاثیر می گذارد و باعث رشد شما می شود. می گوید همین طور هم باید به یک چیزهایی نگاه نکنید. به بخیل نگاه نکن. نگاه کردن به بخیل دل را سنگ می کند.

حالا در حالات بخیل نگاه کنید. یکی از ادیبان عرب به اسم جاحظ در کتابی به نام البخلا، قصه بخیل ها را گفته است. بخیل نه خودش می خورد، نمی گذارد دیگران بخورند؛ اما خسیس خودش می خورد فقط به دیگران نمی دهد. داستانی هست که یک شب بخیلی پنیری را گذاشته بود در شیشه، در آن را هم بسته بود. بقیه صبح به صبح نان را به شیشه می مالیدند و می خوردند. این شیشه را هم می گذاشت توی کمد در کمد را قفل می کرد. یک روز صبح دیر آمد، بچه‌ها هم می‌خواستند بروند مدرسه. دیدند هر روز که دارند نان خالی می خورند، نان را مالیدند به قفل خوردند. این آمد دید و آنها را گرفت به باد کتک که یک روز نان خالی از گلوی شما پایین نمی رود؟! خدا نکند که آدم گیر بخیل بیفتد.

سخت ترین عقوبت دنیایی سنگدلی است

امام باقر علیه السلام فرمودند: خداوند را برای دل ها و بدن ها کیفرهایی است؛ یعنی مثلاً بدن شما کاری می کند باید شلاق بخورد، دستی که دزدی می کند باید قطع شود و به هیچ بنده ای کیفری بزرگتر از سنگدلی چشانده نشده است؛ یعنی اگر بخواهند بنده ای را خیلی بد بیچاره کنند سنگ دلش می کنند. بعضی کارها معیشت را تنگ میکند «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِی فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنْکاً» بعضی از کارها عبادت را سست می کند؛ امام باقر فرمود: هیچ بنده ای را به بزرگتر از سنگدلی خدای تعالی عقوبت در دنیا نکرده است.