متن کامل خطبه نماز جمعه ۹۷/۳/۱۸
استان البرز، شهرستان کرج
توسط آیتالله حسینی همدانی
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدالله ربالعالمین والصلاه والسلام علی سید الانبیاء و المرسلین
العبد الموید والرسول المسدد ابالقاسم المصطفی محمد
و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین سیما بقیهالله الاعظم فی الارضین
واللعنه الدائمه علی اعدائهم اجمعین من الان الی قیام یوم الدین
عباد الرحمن أُوصِیکُمْ ونفسی بِتَقْوَى اللَّهِ.
اهل تقوا گروهی هستند که هنگام هجوم دشمن به عرصههای مختلف نظام اسلامی بخصوص بنیانهای اقتصادی، بر خود واجب میدانند مشغول کار، تولید و فعالیت جدی شوند و از امور اقتصادی و مالی کشور با کوششِ پیوسته خود دفاع کنند.
بحث ما راجع به کار و مسائل مربوط به تولید و اشتغال و امثالذلک است. در جلسه گذشته به حلالخوری و اجتناب از حرامخوری اشاره کردیم. در ادامه عرض میکنم یکی از روشهای ناپسند در معاملات که قرآن کریم آن را نهی کرده، کم کردن قیمت کالاست. چون این بحث یک بحث متصلی بود همین بحث را ادامه دادیم و به مناسبت ایامی که هست تغییری در بحث ندادیم.
کم کردن قیمت کالاها در قسمتی از آیه ۸۵ سوره اعراف فرمود: «وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ» از -بهاى- کالاهاى مردم کم نکنید. روش عدهای در کاسبی همین است که از احتیاج دیگران استفاده کنند و به سر مال بزنند تا بتوانند بهظاهر منفعت بیشتری ببرند؛ یعنی منفعتشان منفعت حقیقی نیست، ظاهری است، فکر میکنند که سود کردند. اینیک گناهی است که مرتکب شدهاند.
امام سجاد علیهالسلام فرمود: کسانی که وقتی خریدار هستند از کالا عیب میگیرند و وقتی فروشنده همان کالا هستند از آن تعریف میکنند گرگصفت هستند. در ترسیم انسانها، بعضی از انسانها بعضی از صفات حیوانات را دارند. اینجا امام سجاد علیهالسلام فرمودند که یک عده از بازرگانان و تجار شبیه گرگ هستند. چه کسانی هستند؟ کسانی که وقتی میخواهند جنس بخرند بر سر مال میزنند، موقعی که میخواهد بفروشد همان جنس را تا عرش میبرد.
مورد دیگری که جای تکرارِ تذکر دارد، این است که باید اجرت کارگر را بهموقع و کامل پرداخت کرد. کسی را که به کار میگیرید اولاً مقاطعه کنید، با او طی کنید. بعد از طی کردن، اجرتش را کامل بپردازید. اجرتش را بهموقع بپردازید. تأخیر نیندازید.
رسول خدا -صلیالله علیه وآله و سلم- فرمودند: هر کس درباره مزد کارگرى ستم کند (به کم دادن، یا دیر پرداختن)، خدا عمل او را باطل مىکند و بهشت را بر او حرام مىسازد، بااینکه بوى بهشت از فاصله پانصد سال راه احساس مىشود؛ یعنی اصلاً نمیگذارد این شخص به بهشت نزدیک شود.
ببینید الآن بعضی وقتها چرا باید طوری عمل شود که مثلاً عدهای از کسانی که حقوقی به گردنشان هست یا باید بهموقع پرداخت شود دست به اعتصاب و خداینکرده تجمع داشته باشند. بعد هم دشمن بیاید از آنها استفاده کند و سوءاستفاده کند و در مسیری غیر از مسیر حق آنها را بکشاند. باید بهموقع اجرت آنها پرداخت شود. دلجویی شوند. اینها جزو دستورات اسلامی ماست.
کمفروشی هم آسیب دیگر در معاملات است که آثار فردی و اجتماعی، دنیایی و آخرتی دارد. امیرالمؤمنین -علیهالسلام- فرمودند: هر زمان که مردم کمفروشی کنند -و در خریدوفروش و معاملات، حق و انصاف را از دست بدهند- خداوند آنان را به خشکسالی و قحطى و کم شدن محصول -و درنتیجه، گرانى- گرفتار سازد.
ریشه خشکسالی و قحطی و گران شدن از اینهاست. درست است که بعضی وقتها درجاهایی سوء مدیریت وجود دارد؛ اما یک قسمت از آنها مربوط به نوع برخورد افراد باهم است. یکی از آنها در کمفروشی است. باید تلاش کرد به اموری اهمیت داد که باعث رشد اقتصادی و توسعهی توان مالی افراد و رونق خریدوفروش میشود.
یکی از مهمترین عوامل، حذف واسطههاست. واسطه که حذف شود کار رونق پیدا میکند. خریدوفروش بیشتر میشود که در روایات به آن تلقّی گری میگویند که نهی شده است. روایت را میخوانم تا معنا معلوم شود. رسول خدا صلیالله-علیه وآله فرمودند: «لَا یَتَلَقَّى أَحَدُکُمْ طَعَاماً خَارِجاً مِنَ الْمِصْرِ وَ لَا یَبِیعُ حَاضِرٌ لِبَادٍ ذَرُوا الْمُسْلِمِینَ یَرْزُقِ اللَّهُ بَعْضَهُمْ مِنْ بَعْض» کسى براى خرید گندم، از شهر به استقبال آورندگان آن خارج نشود و شهرى براى روستایی متصدّى خریدوفروش نشود، مردم مسلمان را به حال خود واگذارید خداوند عدهاى را به سبب عده دیگر روزى مىرساند.
خیلی حدیث گویا و زیبایی است. اشاره دارد به روش عدهای که به پیشواز کاروانها میرفتند و کالای آنان را به قیمت ارزانتر با فریب میخریدند، میگویند ما از شهر میآییم. وضع خراب است. بازار کساد است. مشتری نیست و … و در شهر به قیمت اصلی و یا بالاتر میفروختند. به این کار تلقی گری میگویند که رسول خدا از این کار نهی کردهاند.
خدای تعالی وضعیت را اینطور قرار داده است که مسلمانها توسط همدیگر کاسبی کنند. لذا شهری متصدی کار روستایی نشود. روستایی بیاید در شهر کارش را خودش انجام دهد. البته اینها همه الآن بههمخورده است. ولی میخواهم عرض کنم که دستورات دینی ما این است. بعضی از کشورهای اسلامی مثل عراق، وقتی شما مشرفبه عتبات میشوید باید بگردید یک بانک پیدا کنید.
هر جا دیدید که کشوری بانک در آنجا زیاد است بدانید که اقتصادش خراب است. چون دارند کارهای دیگری میکنند. یکی دوتا بانک باشد برای کارهای کلان مالی؛ و الا اگر دیدید در یک خیابان هفت هشت بانک هست آنهم بانکهای کذا وکذا، معلوم میشود پولهایی را گرفتند که نتوانستند خرج کنند، خرج خودشان کردند.
هیچ جای دنیا شما بانک مجلل نمیبینید. بانکها همه ساده است. چون پول برای آنها ارزش دارد. اینطور نیست که بروند سنگ بخرند بانک را سنگ کنند. خیلی ویژه کاخ میسازند. من با دقت نگاه کردم دیدم که اینها کاسبیشان چقدر خوب است. افراد بهاندازه توانشان خریدوفروش میکنند. معامله میکنند. کاسبی میکنند. دستورات دینی ما هم همینها را تأکید میکند، ولی متأسفانه انجام نمیدهیم.
یکی دیگر از کارهایی که جایز نیست این است که کسی بخواهد محلی را اجاره کند و به دیگری باقیمت دیگری بدهد. یا مثلاً پیمانکاری کاری را قبول کند و معامله را خراب کند. مثلاً خانهای و یا مغازهای را به قیمتی اجاره کند و همان ملک را بدون اینکه تغییری در آن داده باشد به دیگری گرانتر اجاره دهد. اگر هم گرفتید باید یک کاری در آن انجام دهید، مثلاً آنجا را رنگ کنید تا بشود به دیگری به قیمت بالاتر اجاره داد؛ و یا مثلاً پیمانکار معروفی کار را قبول کند بعد همان کار را به قیمت کمتر در اختیار پیمانکار ناشناختهتر قرار دهد. اینها مورد نهی اولیاء دین است؛ که در روایات به همه اینها اشارهشده است.
برگشت همهی اینها به روحیهی زیادهخواهی انسانها است که حد یقف ندارد و تا شخص را به هلاکت نرساند متوقف نمیشود. اگر بلای حرص و زیادهخواهی به جان کسی بیفتد هرگز سیر نمیشود. رسول خدا فرمودند: تنهای آنها سیر نمىشود و دلهایشان خشوع پیدا نمىکند. امام باقر علیهالسلام برای این حالت مثالی بیان فرمودند که: مثل آدم حریص در دنیا مثل کرم ابریشم است، که هر چه بیشتر بر گِرد خود بتند، بیرون آمدنش از پیله دشوارتر مىشود و سرانجام از اندوه در آن خواهد مُرد.
کسی که مبتلابه مرض تکاثر و فخرفروشی و زیادهخواهی است باید بداند در مسیر شیطان حرکت میکند. رسول خدا فرمودند: اگر -انسان- براى فخرفروشى و زیادهخواهی تلاش کند، -کوشش او- درراه شیطان است؛ و این حالات هم برای شخص و هم اجتماع بسیار مضر هستند. باید در همه حال میانهروی را رعایت کرد که دچار اسراف و اتراف نشویم.
امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند: هر چه بیش از اقتصاد و میانهروی باشد، اسراف است. مثلاً اگر کسی باید ۳ دست لباس داشته باشد، ۴ دست داشته باشد اسراف است. اگر غذا باید یک مقدار خاصی پخته شود، بیشتر از آن پخته شود اسراف است و اسرافکاران و مبذرین برادران شیطان هستند.
به فرموده قرآن تمام این سفارشها که از اولیاء دین میشود برای بهتر و سالمتر شدن زندگی است. تا با رعایت قوانین الهی و ادای واجبات از خداوند سپاسگزاری کرده از حیات طیب بهرهمند و از زندگی طاغوتی و اشرافی فاصله بگیریم. خدای تعالی کمک کند تا در این مسیر حرکت کنیم.
ازاینجا با توجه به آیات و روایات بیشماری که داریم، نکاتی راجع به کشاورزی، دامداری و صنعت را تذکر میدهم. مثلاً در قسمتی از سوره هود آیه ۶۱ فرمود: «هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فِیها» او شمارا از زمین پدید آورد و شمارا به آباد کردن آن واداشت.
بحث زمین و کار روی زمین و بهرهبرداری از زمین، زراعت و درختکاری و امثال ذالک سفارش فراوان شده و نقشی که در گسترش اقتصاد دارد. بهعنوان نمونه چند روایت بخوانم. رسول خدا فرمودند: هر کس درختی را سیراب کند، چنان است که مؤمن تشنهاى را سیراب کرده باشد؛ و فرمودند: هیچ مسلمانى نیست که درختى را در زمین بنشاند یا زراعتى را کشت کند و انسان یا پرنده یا چرندهاى از آن بخورد، مگر اینکه براى او صدقهاى محسوب شود. آثار معنوی و دنیایی دارد.
امام صادق -علیهالسلام- فرمودند: زراعت کنید و درخت بکارید، به خداى سوگند که مردمان هیچ کارى حلالتر و پاکیزهتر از این ندارند؛ و فرمودند: در میان کارها چیزى در نزد خداى متعال، محبوبتر از کشاورزى نیست؛ خدا هیچ پیامبرى را مبعوث نکرد مگر اینکه کشاورز بود، جز ادریس که خیّاط بود.
و یزید بن هارون واسطى مىگوید: از امام صادق -علیهالسلام- درباره کشاورزان پرسیدم، فرمود: کشاورزان گنجهای خدا بر روى زمیناند؛ در کارها هیچچیز در نزد خدا محبوبتر از زراعت نیست. حالا کاری کردند که این بیچاره جرئت ندارد کشاورزی کند. مولایمان امام صادق میگوید، کشاورز گنج خداست. همین مقدار برای این نوبت کافی تا جلسه بعد ادامه دهیم انشاءالله.
بسمالله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
والعصر ان الانسان لفی خسر الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر
بسمالله الرحمن الرحیم
الحمدالله ربالعالمین الصلاه و السلام علی سید الانبیاء و المرسلین ابالقاسم محمد
و صل علی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب و علی فاطمه الزهرا سیده نساء العالمین
و علی الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنه و علی علی بن الحسین و محمد بی علی
و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد
والحسن بن علی والخلف القائم الحجه حججک علی عبادک و امنائک فی بلادک
خودم و همهی شما نمازگزاران محترم را به رعایت و تقویت و تسدید تقوای الهی دعوت میکنم. اهل تقوی نسبت به مظاهر مادی و دنیا بیرغبت هستند و دنبال نمیکنند. نه اینکه استفاده و بهره نبرند، چرا بهره میبرند اما دلبستگی و وابستگی ندارند. به این معنا که اگر چیزی از امور مادی در اختیارشان قرار گرفت آنان را خوشحال و ازخودبیخود نمیکند و اگر هم از دست دادند، غمگین و ناراحت نمیشوند. به این حالت بیرغبتی نسبت به دنیا، زهد میگویند.
زهد دارای درجات و مراتبی است که افضل آن این است که زاهد، زهد و بی-رغبتی خود را پنهان کند؛ که امیرالمؤمنین علیهالسلام در حکمت ۲۷ از حکم -نهجالبلاغه به آن اشاره فرمودند که: «أَفْضَلُ الزُّهْدِ إِخْفَاءُ الزُّهْدِ» بالاترین نوع بیرغبتی به دنیا، پنهان داشتن آن است.
باید راههای شیطنت شیطان را بست. او از هر فرصتی برای ضربه زدن به انسان استفاده میکند. ولو بهوسیلهی حالات معنوی یا فضیلتی از فضائل اخلاقی. پس بهتر است تا توان داریم اینگونه حالات را در مخفی کنیم تا به آسیب ریا و یا سمعه مبتلا نشویم. البته ممکن است به خاطر آثاری که صفات اخلاقی دارند، افراد بفهمند که بحث دیگری است. ولی بااینکه کسی عمداً در مسیر آشکار شدنش قدم بردارد فرق میکند و باید توجه داشت که همیشه پنهان کردن عمل از انجام دادن آن سختتر است.
بعضی وقتها کسی صدقهای میدهد دیگر نمیتواند خودش را نگه دارد. هر جا که نشسته میگوید. صدقه را راحت داده ولی اینکه حفظ کند و کسی نفهمد را نمیتواند. در روایت دارد که مثل گُل میماند. وقتی گل را مدام بو کنند از بین میرود. کار خیر انجام دادید نگویید. گفتنش جز ضرر معنوی برای شما نتیجهای ندارد. لذا حضرت این عمل مخفیانه را ستوده است؛ و باید بدانیم که در دستگاه الهی هیچ عملی و پروندهای گم نمیشود و همه افراد به پاداش و کیفر عمل خود بر اساس نیاتی که داشتهاند خواهند رسید؛ و بررسیکننده عمل هم موجود بصیر و بینائی است که چیزی از او فوت نمیشود. خدای تعالی ما را از ریا و به رخ کشیدن اعمال حفظ بفرماید.
تذکر این نکته را لازم میدانم که عرض کنم، روزِ شبِ قدر هم مثل شب قدر، قدر دارد و خوب است بیتوجه نباشیم و اعمال وارده را و بخصوص تلاوت قرآن را از دست ندهیم. خدای تعالی، اعمال و ادعیه و حاجات شب گذشته همه را قبول و برآورده به خیر بگرداند. انشاءالله.
امروز، روز قدس است. یادگار امام راحل -رضوانالله علیه- که جمعه آخر ماه مبارک را برای حمایت و دفاع از مظلومیتهای فلسطین روز قدس اعلام کرد. و این روز جهانی و بینالمللی شد و امسال این روز با توجه به وضعیت منطقه غرب آسیا و جهان اسلام در صدر مسائل جهان اسلام قرار دارد و از ویژگیهایی برخوردار است.
اولاً مردم فلسطین حرکت هوشمندانه و جدیدِ انتفاضه مانندی را برای بازگشت به سرزمین خود بهصورت راهپیماییهای بزرگ آغاز کردهاند و به این وسیله روحیهی جدید ضد صهیونیستی به وجود آوردهاند که ولو توسط آدمکشان جرار سرکوب میشوند و نزدیک به ۲۰۰ شهید دادهاند؛ اما این حرکت نویدبخش آزادی است. این اولاً که حرکت بزرگ شروعشده است و آثار فراوانی را دارد. این حرکت با حرکتهای گذشته فرق اساسی دارد. نمونه و روش کار تغییر کرده است و امید این است که انشاءالله به پیروزی نزدیک شود.
ثانیاً رژیم صهیونیستی بهشدت به خاطر از بین رفتن داعش که ابزار پیشبرد و منافع آنان بود، تضعیف شد، داعش برای از بین بردن خط مقاومت و به انحراف کشاندن بیداری اسلامی و حفظ رژیمهای وابسته به خود از موج بیداری اسلامی و ایجاد شکاف در جهان اسلام و درنهایت از بین بردن وجه اسلام به وجود آمد.
که دیدید در طول این چند سال چگونه عمل میکردند و هم از اسلام یک چهره موهن و ترسناک و خوفناک ساخته بودند. هم ایجاد شکاف در جهان اسلام کرده بودند و منافع استکبار را هم پیش میبردند. این از بین رفت که البته این دیو خونخوار با هوشمندی محور مقاومت و تدابیر ایران بهخصوص رهبر معظم انقلاب و جهاد مردم منطقه از بین رفت؛ و این سنگری که آمریکا و اذناب او بهخصوص اسرائیل پشت او سنگر گرفته بودند برای پیشبرد اهدافشان او هم از بین رفت.
ثالثاً فشارهای جدی که مردم غزه برای شکستن محاصره میکنند توان رژیم غاصب را گرفته. مردم فلسطین میگویند ۱۱ سال است که قریب به دو میلیون نفر در غزه در محاصره مطلق هستند و دور آنان دیوار و سیمخاردار کشیدهاند. خودتان مطالعه کنید. یا یکوقت برای شما بگویم که طول و عرض جغرافیایی فلسطین چقدر است و کل جمعیت آنها چقدر است.
ببینید دارند چه تحملی میکنند، نسبت به این فشارهایی که هست و هیچکس چیزی نمیگوید. این حرکت بسیار راهبردی است ولو غیرنظامی است و اسرائیل با گلوله سعی بر سرکوب داشته اما تا امروز غافلگیر شده و شکستخورده، رژیم اشغالگر قدس بوده.
رابعاً مسئله نهائی سازی اشغال با انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف است. آخرین کاری است که در شرف انجام آن هستند که قصد دارند بفهمانند که جامعه جهانی پذیرفتهاند که پایتخت رژیم صهیونیستی، قدس باشد و سفارتخانه راه بیندازند. آمریکا به خودش رفت با آن فشار و هیجانی که دیدید چگونه عمل کردند آنجا این سفارتخانه را برپا کردند اما برای آنان تا امروز نتیجه جز آبروریزی نداشته حتی اروپائیها هم قبول نکردهاند و غیر از دو کشور گواتمالا و پاراگوئه، کشور دیگری حاضر به انتقال سفارت خود به قدس نشده است؛ و این یعنی شکست سیاستهای آمریکا و اسرائیل در منطقه.
اگرچه عدهای از سران خودفروخته کشورهای عربی در حال به رسمیت شناختن اسرائیل و عادیسازی روابطشان با صهیونیستها هستند اما با توجه به شکستهای میدانی در سوریه و عراق و شکستهای سیاسی اساسی مثل شکست در انتخابات پارلمانی لبنان و عراق و اتحاد مردم مسلمان کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی علیه اسرائیل، رژیم صهیونیستی بهشدت رو به اضمحلال است و انشاءالله بهزودی شاهد نابودی کامل غاصبان کودک کش از صفحه روزگار خواهیم بود.
آزادی فلسطین یکی از آرمانهای انقلاب اسلامی است. مبارزه با اسرائیل و هر کشور ظالمی که علیه منافع اسلام و مسلمین اقدام دارد از آرمانهای انقلاب است. با موجودیت اسرائیل مخالفیم چون از اساس جعلی است و استعمارگران برای سلطه بر پیکره اسلام اقدام به تأسیس این رژیم کردند و قصد جدی آنان از ابتدا نابودی و مقابله با اسلام و ارزشهای اسلامی بوده است.
اسلام زدایی و اسلام هراسی از اساسیترین برنامههای آنان است؛ و البته قصد آنان همانطور که مکرر گفتهاند، آرزوی به دست آوردن سرزمینهای حدفاصل نیل تا فرات هستند؛ که البته به فضل پروردگار در این حدفاصل چیزی جز گورستان به دست نخواهند آورد. صدای به شماره افتادن نفسهای غاصبان سرزمین پیامبران الهی بهخوبی به گوش میرسد. منتظر نصرت الهی باشید که صبح نزدیک است؛ و انشاءالله بهزودی همه به گوش خواهید شنید که خبرگزاریهای جهان اعلام میکنند: قدس، میعادگاه عروج پیامبر اکرم (ص) و اولین قبله مسلمانان جهان از دست اشغالگران آزاد شد.
من از حضور حماسی شما مردم فهیم و ولایت مدار و انقلابی که بر اساس وظیفه شرعی و الهیتان به ندای رهبری پاسخ دادید و کوبنده و دشمنشکن حاضر شدید تشکر و قدردانی میکنم. ۴۰ سال از انقلاب میگذرد و مردم ما و نسلهای دوم و سوم و چهارم با همان انگیزهی اول انقلاب بلکه قویتر در عرصههای حساس حاضرند و یاوههای خناسان را با حضور خودشان پاسخگو هستند.
جمعیت حاضر در راهپیمایی امسال در ایران و در کشورهای مختلف جهان یک پیام گویا و روشن دارد و آن این است که سیاستهای کلان وبرتری جویی و تسلط اسرائیل بر منطقه و بلکه جهان اسلام ولو بعض کشورهای خائن منطقه به آرمان فلسطین ضربه میزنند، خنثیشده و مرگ اسرائیل نزدیک است.
سخنان رهبر معظم انقلاب در سالگشت ارتحال حضرت امام رضوانالله علیه مهم بود. حرکت سه بخش مختلفی را که دشمن انجام خواهد داد علیه نظام را ایشان خوب تبیین کردند که حتماً ملاحظه کردید و دنبال میکنید. خصوصاً بخشی که در جواب عهدشکنی استکبار بیان فرمودند و دستور برگشت فعالیتهای هستهای را دادند.
دستوری که از روی اقتدار و عزت اسلامی دادهشده و خاصیت مهم او برگشت روحیه غرور ملی به مردم شریف بود که مدتی است تضعیفشده بود و به داخلیهای واداده و خارجیهای مستکبر هم فهماندند که ما به دنبال نگهداشتن برجام به هر قیمتی نیستیم. لذا نمازگزاران جمعه و آحاد مردم مسلمان مصرانه خواستار تحقق منویات رهبری در اسرع وقت از مسئولین محترم هستند.
بیستم خرداد سالروز فرمان عزل اولین رئیسجمهور کشور بود که در سال ۶۰ حضرت امام دستور دادند؛ و ۲۳ خرداد سال ۵۹ سالروز تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی به دستور حضرت امام بود؛ و نکاتی هم درباره FATF میخواستم بیان کنم و مسائلی که هست و حرکتی که در کشور مطرح است. چون قبل از اینکه مطرح شود بنده موضع گرفته بودم و نکاتی را عرض کرده بودم. انشاءالله در یک فرصت دیگری بیان میکنیم.